Τα δόντια στους ενήλικες είναι 32 (...ή πολύ λιγότερα έως καθόλου). Διακρίνονται στα δόντια της άνω και της κάτω γνάθου, όπως επίσης σε μπροστινά και οπίσθια. Επιπλέον, ανάλογα με τη θέση τους στο στόμα, το σχήμα τους και την λειτουργία που επιτελούν τα διακρίνουμε σε:

τομείς (1): τα 4 μπροστινά, άνω και κάτω, σχεδιασμένα για την κατάτμηση (κόψιμο) της τροφής σε κομμάτια

κυνόδοντες (2): μυτερά δόντια με την ισχυρότερη ρίζα στο στόμα

προγόμφιους (3): 2 αριστερά και 2 δεξιά, άνω και κάτω

γομφίους (4) ή τραπεζίτες: ογκώδη δόντια, άριστα σχεδιασμένα για την μάσηση. Οι γομφίοι είναι 3 αριστερά και δεξιά. Ο 3ος γομφίος λέγεται φρονιμίτης ή σωφρονιστήρας.

Το ορατό τμήμα του δοντιού, αυτό που φαίνεται πάνω από τα ούλα λέγεται μύλη. Η μύλη (το ορατό τμήμα του δοντιού) αποτελείται εξωτερικά από αδαμαντίνη (το σμάλτο των δοντιών) κι εσωτερικά από οδοντίνη. Η ρίζα αποτελείται από οστεϊνη

Το τμήμα του που υποβαστάζεται από τις γνάθους λέγεται ρίζα. Τα μπροστινά δόντια (τομείς και κυνόδοντες) έχουν 1 ρίζα. Οι προγόμφιοι έχουν 1-2 ρίζες ανάλογα με τη θέση τους (κάτω ή πάνω). Οι γομφίοι της κάτω γνάθου έχουν 2 ρίζες, ενώ οι γομφίοι της άνω γνάθου έχουν 3 ρίζες.

Στο εσωτερικό του δοντιού υπάρχει ο πολφός, τα νεύρα και τα αγγεία του δοντιού. Ο αφόρητος πόνος που κάποιοι από εσας θα έχουν βιώσει, είναι αποτέλεσμα της φλεγμονής του πολφού σε κάποιο πολύ χαλασμένο δόντι.

H αδαμαντίνη και η οδοντίνη έχουν το δικό τους χρώμα, με την αδαμαντίνη πιο "μαργαριταρένια" και την οδοντίνη κιτρινωπή. Ο συνδυασμός των χρωμάτων τους δίνει το χρώμα στα δόντια μας, το οποίο ποικίλλει από το "λευκό" που ζηλεύουμε όλοι, μέχρι βαθειά κίτρινα, καφέ ή γκρίζα δόντια. Το χρώμα των δοντιών μας είναι συνάρτηση της φυλής μας και του χρώματος της επιδερμίδας μας. Ξανθά άτομα και βόρειοι λαοί έχουν πιό ανοιχτόχρωμα δόντια. Όσο για τους ακουρόχρωμους με τα κατάλευκα δόντια είναι, μάλλον, θέμα αντίθεσης του μαύρου δέρματος με τα (πολύ πιο ανοιχτόχρωμα) δόντια.

Τα δόντια μας δεν είναι άτακτα ριγμένα μέσα στο στόμα. Βρίσκονται σε καθορισμένες θέσεις και παρουσιάζουν μια συγκεκριμένη διάταξη. Είναι δυνατόν όμως η αρμονία της διάταξης αυτής είτε να διαταραχτεί από απώλεια κάποιων δοντιών είτε να μην υπήρξε ποτέ, οπότε μιλάμε για ορθοδοντικές ή ορθογναθικές ανωμαλίες.

Συνήθως πρόκειται για δόντια συνωστισμένα, που επικαλύπτουν το ένα το άλλο, που προέχουν, που απέχουν το ένα από το άλλο, με λίγα λόγια για "στραβά" δόντια. Οι ανωμαλίες αυτές (επίκτητες ή εκ γενετής), εκτός από την εμφάνιση του προσώπου, έχουν άμεσο αντίκτυπο στην σύγκλειση και τη λειτουργία του στοματογναθικού συστήματος.

ΟΥΛΑ

Αυτό που αποκαλούμε ούλα είναι ο βλεννογόνος που καλύπτει την φατνιακή απόφυση των γνάθων, το τμήμα δηλαδή του οστού που υποβαστάζει τις ρίζες των δοντιών.

Τα υγιή ούλα χαρακτηρίζονται από το ρόδινο χρώμα τους, την απουσία οιδήματος (πρηξίματος) και από το ότι δεν ματώνουν στο βούρτσισμα ή στο δάγκωμα του μήλου.

Ούλα πρησμένα, κόκκινα και με τάση να ματώνουν εύκολα δείχνουν την ύπαρξη ουλίτιδας, μιας εξαιρετικά διαδεδομένης πάθησης με πολύ δυσάρεστα αποτελέσματα συνήθως.

Οι βλάβες στο οστούν των γνάθων συνήθως δεν αποκαθίστανται, το κόκκαλο δηλαδή που καταστράφηκε δεν μπορεί να ξαναδημιουργηθεί, παρά μόνο με εξειδικευμένες επεμβάσεις από περιοδοντολόγους (οδοντίατρους ειδικευμένους στην αντιμετώπιση παθήσεων του περιοδοντίου).

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 2^ο

ΒΟΥΡΤΣΙΣΜΑ

ΛΟΓΟΣ ΓΙΑ ΝΑ ΒΟΥΡΤΣΙΖΟΥΜΕ ΤΑ ΔΟΝΤΙΑ ΜΑΣ

Πάνω στα δόντια σας δημιουργείται ένα αόρατο, κολλώδες στρώμα, η πλάκα. Τα μικρόβια της πλάκας διασπούν το άμυλο των τροφών και παράγουν οξέα, που διαλύουν την αδαμαντίνη του δοντιού, προκαλώντας τερηδόνα. Επίσης ερεθίζουν τα ούλα και προκαλούν ουλίτιδα. Η πλάκα με τα άλατα του σάλιου σκληραίνει και γίνεται πέτρα (τρυγία), προκαλώντας επίσης ουλίτιδα. Η άμυνα σας απέναντι σε όλα αυτά είναι η σωστή στοματική υγιεινή.

Το πρώτο και σημαντικότερο είναι το σωστό βούρτσισμα. Αυτό πρέπει να γίνεται τουλάχιστον 2 φορές την ημέρα, πρωί και βράδυ. Ιδανικό είναι να βουρτσίζετε μετά από κάθε γεύμα. Τελείως απαραίτητο θεωρείται το βούρτσισμα πριν κοιμηθείτε, μια και κατά τη διάρκεια του ύπνου μειώνεται σημαντικά η ποσότητα του σάλιου και η αντιμικροβιακή δράση του. Σημαντικό στο βούτσισμα είναι να γίνεται με μια οδοντόβουρτσα, που δεν είναι φθαρμένη (δεν έχουν λυγίσει οι τρίχες) και με σωστή τεχνική. Το βιαστικό βούρτσισμα των 30 δευτερολέπτων δεν καθαρίζει, απλά δίνει την αίσθηση φρεσκάδας.

ΣΩΣΤΟ ΒΟΥΡΤΣΙΣΜΑ

Προσπαθείστε να νοιώσετε τις κινήσεις του χεριού σας και τον τρόπο, που ακουμπά η βούρτσα στα δόντια και κινείται πάνω σ' αυτά. Ακουμπείστε την οδοντόβουρτσα οριζόντια πάνω στα δόντια, δίνοντας της κλίση προς τα ούλα. Αρχίστε μικρές περιστροφικές κινήσεις, προσπαθώντας να αισθάνεστε κάθε δόντι που καθαρίζετε. Σημαντικό είναι να νοιώθετε ότι οι τρίχες της οδοντόβουρτσας μπαίνουν ελαφρά μέσα στην ουλοδοντική σχισμή (τη σχισμή ανάμεσα στο ούλο και το δόντι). Κάντε γρήγορες, κοφτές κινήσεις επιμένοντας σε κάθε δόντι. Αφού βουρτσίσετε την εξωτερική επιφάνεια των δοντιών πάνω και κάτω, κάντε το ίδιο και στις γλωσσικές επιφάνειες.

Προσοχή στην γλωσσική επιφάνεια των μπροστινών δοντιών πάνω και κάτω. Η οδοντόβουρτσα στα σημεία αυτά τοποθετείται κάθετα κι όχι οριζόντια και οι κινήσεις γίνονται πάνω -κάτω. Τελευταίες καθαρίζονται οι μασητικές επιφάνειες των δοντιών με κινήσεις μπρος-πίσω. Δώστε έμφαση σε σημεία δύσκολα, όπως στραβά, συνωστισμένα δόντια ή φρονιμίτες που μισο-προβάλλουν από τα ούλα. Ο χρόνος που θα χρειαστείτε για ένα σωστό βούρτσισμα είναι γύρω στα 3-4 λεπτά. Οχι λιγότερο. Αν δεν αισθάνεστε ότι τα καταφέρνετε στις σωστές κινήσεις, σκεφτείτε την καλή λύση μιας ηλεκτρικής οδοντόβουρτσας.

Το βούρτσισμα, όσο σωστά κι αν γίνεται, δεν μπορεί να καθαρίσει τα σημεία ανάμεσα στα δόντια, εκεί που ακουμπάει το ένα με το άλλο. Είναι κρίσιμα σημεία, απ' όπου ξεκινούν πάρα πολλές τερηδόνες. Στο σημείο αυτό μπορεί να δράσει μονάχα το οδοντικό νήμα. Το νήμα μπορει να χρησιμοποιείται μια φορά την ημέρα και ο οδοντίατρος σας θα σας δείξει τον τρόπο χρήσης του. Αν σας δυσκολεύει να το κρατήσετε με τα δάκτυλα, χρησιμοποιείστε τις εξαιρετικά βολικές λαβές νήματος (στα φαρμακεία).

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 3^ο

ΑΙΣΘΗΤΙΚΑ ΣΦΡΑΓΙΣΜΑΤΑ

Αόρατα" λευκά σφραγίσματα

Όλοι λίγο ή πολύ έχουμε γνωριστεί με τα σφραγίσματα. Άλλοι με σφραγίσματα αμαλγάματος παλιού τύπου, τα λεγόμενα «μαύρα» σφραγίσματα, και άλλοι με τα σύγχρονα σφραγίσματα ρητίνης ή «άσπρα» αισθητικά σφραγίσματα.

Το σφράγισμα – ο σωστός οδοντιατρικός όρος είναι έμφραξη – έρχεται να «κλείσει» τις κοιλότητες που δημιουργεί η τερηδόνα στα δόντια μας. Η τερηδόνα με την σειρά της είναι μία οδοντική νόσος η οποία καταστρέφει στην αρχή το αρχικό στρώμα των δοντιών μας – την αδαμαντίνη – και μετέπειτα συνεχίζει προς τα μέσα ώσπου να φτάσει στην πολφική κοιλότητα του δοντιού – το μέρος που βρίσκεται το νεύρο κάθε δοντιού – με αποτέλεσμα τον οξύ και αφόρητο πόνο της πολφίτιδας.

Οι ιστοί που καταστρέφει η τερηδόνα δεν αναγεννώνται. Μπορούμε όμως να σταματήσουμε την επέκταση της νόσου και να αποτρέψουμε τις επιπλοκές της τερηδόνας. Αυτές οι επιπλοκές είναι:

Α) το δόντι να καταστραφεί. Σε αυτήν την περίπτωση το δόντι χρήζει απονεύρωσης και ανασύστασης και μετέπειτα κάλυψη του δοντιού με κάποια θήκη ή εξαγωγής αν η καταστροφή είναι πλήρης και δεν είναι δυνατόν να ανασυσταθεί το δόντι.
Β) η τερηδόνα να φτάσει στον πολφό (νεύρο).

Ο πόνος στην προκειμένη περίπτωση είναι αφόρητος, οξύς συνήθως τα ερεθίσματα που προκαλούν πόνο είναι το κρύο και το ζεστό, πιό έντονος την νύχτα και ο πόνος κρατάει αρκετά μετά την πάροδο του ερεθίσματος που τον προκάλεσε.

Σε αυτήν την περίπτωση το δόντι πρέπει να απονευρωθεί και πιθανόν να χρειαστεί και κάλυψη με θήκη.

Τερηδόνα σε μπροστινά δόντια

Ο εντοπισμός της τερηδόνας μπορεί να γίνει εύκολα από τον οδοντίατρο κατά τον συνήθη εξαμηνιαίο έλεγχο ή και από τον ασθενή – τουλάχιστον στις ορατές για τον ασθενή περιοχές. Τα δόντια μας εξ ορισμού είναι άσπρα, άν κάποιο δόντι μας έχει καφέ γραμμές ή σε κάποιο σημείο έχει τρύπα, αυτό μπορεί να είναι σημάδι τερηδόνας. Τα τερηδονισμένα δόντια δεν πονάνε αμέσως. Ο πόνος της τερηδόνας συνήθως είναι στα γλυκά, το κρύο και το ζεστό, είναι σχετικά ήπιος και δεν κρατάει παρά μερικά δευτερόλεπτα μετά την πάροδο του ερεθίσματος.

Πλέον δεν χρειάζεται νε φοβόμαστε την διαδικασία της έμφραξης. Όλες οι εργασίες στο οδοντιατρείο γίνονται κάτω από τοπική αναισθησία.

Πλέον ο πόνος της βελόνας ανήκει στο παρελθόν. Πριν ακόμα γίνει η ένεση, η περιοχή των ούλων αναισθητοποιείται με ένα αναισθητικό ζελέ για να μην αισθανθείτε την βελόνα. Εξάλλου, οι βελόνες σήμερα είναι τόσο λεπτές που και χωρίς ακόμα το αναισθητικό ζελέ πάλι δεν θα νιώθατε κάποια ουσιαστική ενόχληση.

ΒΗΜΑΤΑ ΓΙΑ ΤΟ ΣΦΡΑΓΙΣΜΑ

Μόλις επέρθει η αναισθησία, ο οδοντίατρος αφαιρεί τις τερηδονισμένες ίνες του δοντιού προσθέτει ένα προστατευτικό στρώμα στο έδαφος της κοιλότητας και μετέπειτα αρχίζει να κλείνει την κοιλότητα με το υλικό της επιλογής του.

Αυτό που ο περισσότερος κόσμος δεν γνωρίζει είναι ότι πλέον δεν πρέπει να βάζει στο στόμα του εμφράξεις αμαλγάματος – «μαύρο» σφράγισμα – διότι έχει αποδειχθει ότι αυτές οι εμφράξεις αν και κρατάνε αρκετά ουσιαστικά δεν «κολλάνε» πάνω στο δόντι απλά συγκρατούνται μηχανικά, σε αντίθεση με τις ρητίνες οι οποίες δημιουργούν ένα χημικό δεσμό με το δόντι μετά την διαδικασία της αδροποίησης της επιφάνειας του δοντιού.

Εκτός αυτού δεν συγκρίνεται η αισθητική όψη μίας έμφραξης με ρητίνη με αυτή μίας έμφραξης αμαλγάματος.

Όλο και περισσότρεοι ασθενείς επισκέπτονται τον οδοντίατρό τους για να αλλάξουν τα σφραγίσματα αμαλγάματος που τους είχαν γίνει στο παρελθόν. Αυτή η διαδικασία γίνεται ολοένα και πιό δημοφιλής μιάς και όλο και περισσότερος κόσμος ανησυχεί για τον κίνδυνο που μπορεί να ποροκαλέσει στην υγεία του τα μικρά ποσοστά του υδράργυρου που ελευθερώνονται από τα σφραγίσματα αμαλγάματος με την πάροδο του χρόνου.

Ανεξαρτήτως από αυτό το γεγονός όμως, η αισθητική εμφάνιση είναι σίγουρα πολύ βελτιωμένη όταν επιλέγετε λευκά σφραγίσματα ρητίνης.

Πλέον το υλικό επιλογής είναι η ρητίνη. Η τεχνολογία έχει προχωρήσει αρκετά και έχει αφήσει το αμάγαλμα αρκετά πίσω. Με την ρητίνη μπορούμε να διαμορφώσουμε το σφράγισμα ακριβώς όπως θέλουμε και το τελικό αποτέλεσμα να είναι «αόρατο», δηλαδή το σφράγισμα να μην φαίνεται καθόλου.

Αυτός είναι και ο σκοπός της σύγχρονης αισθητικής οδοντιατρικής, ένα τέλειο χαμόγελο.

Όσοι αναρωτούνται σχετικά με την αντοχή της ρητίνης, μιας και παλαιότερα όλοι κριτικάρανε τις εμφράξεις ρητίνης ότι «δεν αντέχουν, φεύγουνε από τα πίσω δόντια» μπορούν να μην ανησυχούν πλέον. Η τεχνολογία των ρητινών σήμερα είναι τόσο εξελιγμένη σε σχέση με το παρελθόν που οι εμφράξεις ρητινών είναι τουλάχιστον ισάξιες στην αντοχή αν όχι καλύτερες από το αμάγαλμα.

Οι ρητίνες σήμερα είναι απολύτως αξιόπιστες και χρησιμοποιούνται ευρέως. Υπάρχουν δύο είδη ρητινών: Αυτές που πολυμερίζονται χημικά δηλαδή αυτόματα αμέσως μετά την ανάμειξη των υλικών, και αυτές που πολυμερίζονται με την χρήση φωτός ειδικού φάσματος ακτινοβολίας από μία λάμπα φωτοπολυμερισμού (αυτό που κάποτε κάποιοι θεωρούσαν «λέιζερ» - καμία σχέση με την πραγματικότητα).

Και τα δύο είδη ρητινών έχουν την χρήση τους. Οι χημικά πολυμεριζόμενες ρητίνες χρησιμοποιούνται κυρίως για την κατασκευή προσωρινών προσθετικών εργασιών ή όταν δεν μπορεί να χρησιμοποιηθεί φωτοπολυμερισμός. Σε αυτό το σημείο πρέπει να τονιστεί ότι όσοι χρησιμοποιούν καρδιακό βηματοδότη δεν μπορούν να βάλουν φωτοπολυμεριζόμενες ρητίνες γιατί το φως από την λάμπα φωτοπολυμερισμού αποσυντονίζει την λειτουργία του βηματοδότη προκαλώντας σοβαρά καρδιακά προβλήματα.

Μερικές φορές μετά το αισθητικό σφράγισμα το δόντι εμφανίζει κάποια ευαισθησία, αν αυτή δεν φύγει μετά απο 48 ώρες τότε πρέπει να απευθυνθείτε στον οδοντίατρο. Πιθανόν η κοιλότητα του δοντιού να είναι αρκετά βαθιά και ο πολφός (το νεύρο) του δοντιού να μην μπόρεσε να ανταπεξέρθει στην διαδικασία του αισθητικού σφραγίσματος.

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 4^ο

ΦΘΟΡΙΩΣΗ

Πώς προστατεύει το Φθόριο το δόντια μας

Τα μικρόβια, που υπαρχουν φυσιολογικά στο στόμα, διασπούν τα σάκχαρα των τροφών και παράγουν οξέα. Τα οξέα αυτά διαλύουν την εξωτερική σκληρή επιφάνεια (αδαμαντίνη) του δοντιού και σχηματίζουν μια οπή εισόδου. Οταν φθάσουν στο μαλακό εσωτερικό (οδοντίνη) του δοντιού, τότε σχηματίζουν μια κοιλότητα στο εσωτερικό του δοντιού ή τερηδόνα. Σε αρχικά στάδια η τερηδόνα δεν γίνεται εύκολα αντιληπτή παρά μόνο από τον οδοντίατρο.

Το Φθόριο έχει την μοναδική ιδιότητα να κάνει την αδαμαντίνη λιγότερο διαλυτή από τα οξέα των μικροβίων, άρα να αντέχει περισσότερο. Ακόμα, το Φθόριο μπορεί να επιδιορθώσει κάποια μικρή αρχική βλάβη με την επαναμετάλλωση της αδαμαντίνης.

Κυριότεροι τρόποι λήψης Φθορίου

1. Οδοντόκρεμες με Φθόριο (Fluoride). Πρακτικά όλες οι σύγχρονες οδοντόκρεμες περιέχουν φθόριο ή Fluoride, όπως συνήθως αποκαλείται.

2. Στοματικά διαλύματα για πλύσεις και Gel Φθορίου.

3. Ταμπλέτες Φθορίου για παιδιά

4. Φθορίωση από τον οδοντίατρο

5. Από τα τρόφιμα, κυρίως το τσάι (μαύρο ή πράσινο), τα ψάρια (σαρδέλες, σκουμπρί, κολιός) και τα θαλασσινά (γαρίδες).

6. Με την φθορίωση του πόσιμου νερού. Η μέθοδος αυτή δεν εφαρμόζεται στη χώρα μας. Εφαρμόζεται συστηματικά στις Η.Π.Α και τα επιστημονικά δεδομένα δείχνουν μείωση της τερηδόνας στα παιδιά σχολικής ηλικίας κατά 60%.

Σύμφωνα με το τεύχος του Απριλίου 2000 της "Επιθεώρησης της Οδοντιατρικής Ερευνας" (Journal of Dental Research), η χρήση του φθορίου από το 1960 είναι ο πρωταρχικός παράγοντας στην εξοικονόμηση 40 δισεκατομμυρίων δολλαρίων για οδοντιατρικές διαπάνες στις Η.Π.Α., με ετήσιο κόστος για την φθορίωση του νερού 0,50 $ ανά κάτοικο. Το ισόβιο κόστος ανά κάτοικο είναι μικρότερο από το κόστος ενός σφραγίσματος.

Φθορίωση από τον Οδοντίατρο

Η φθορίωση στο οδοντιατρείο γίνεται με την εφαρμογή Gel φθορίου ή βερνικιού φθορίου απευθείας επάνω στα δόντια. Στην περίπτωση του Gel χρησιμοποιείται ειδικός νάρθηκας που γεμιζει ο οδοντίατρος με το Gel και το εφαρμόζει πάνω στα στεγνωμένα δόντια για 2-4 λεπτά.

Η προληπτική αυτή θεραπεία είναι κατάλληλη και για παιδιά αλλά και για ενήλικες με αυξημένο δείκτη τερηδόνας, τερηδόνισμό των ριζών ή ευαισθησία των ριζών.

Περιορισμοί - Κίνδυνοι

Το Φθόριο είναι ασφαλές κι αποτελεσματικό όταν χρησιμοποιείται με σωστό τρόπο και δεν γίνονται καταχρήσεις.

Λήψη μεγάλων ποσοτήτων φθορίου από παιδιά οδηγεί συνήθως στην φθορίαση με αποτέλεσμα την εμφάνιση λευκών ή καφετιών κηλίδων στα δόντια. Συνήθως αυτό παρατηρείται σε παιδιά που τρώνε την οδοντόκρεμα η κάνουν κατάχρηση άλλων σκευασμάτων φθορίου.

Στους ενήλικες η υπερβολική λήψη φθορίου θα οδηγήσει σε αλλοιώσεις στα οστά, τα οποία γίνονται πιο εύθραυστα. Σε προχωρημένες καταστάσεις έχουμε δυσκολία στην κίνηση, παραμορφωμένα οστά και αυξημένα κατάγματα.

Σωστή Χρήση του φθορίου

1. Η ποσότητα της οδοντόκρεμας που βάζουμε στην οδοντόβουρτσα να μην υπερβαίνει το μέγεθος ενός μπιζελιού. Η ποσότητα αυτή αρκεί, δεν χρειάζεται περισσότερη. Εξάλλου το καθάρισμα των δοντιών γίνεται κατά κύριο λόγο από τη μηχανική δράση της οδοντόβουρτσας κι εξαρτάται από την επιδεξιότητα μας στο χειρισμό της.

2. Ποτέ να μην δίνετε στοματικά διαλύματα με φθόριο σε παιδιά γιατί υπάρχει αυξημένος κίνδυνος κατάποσης. Γενικά τα στοματικά διαλύματα, με ή χωρίς φθόριο, προορίζονται για χρήση από ενήλικες.

3. Παιδιά κάτω των έξι ετών θα πρέπει να βουρτσίζουν τα δόντια τους ενώ οι γονείς είναι παρόντες, ώστε να ελέγχουν κατά πόσο το βούρτσισμα γίνεται σωστά. Οι γονείς θα πρέπει να προσέχουν ώστε τα παιδιά να μην καταπίνουν την οδοντόκρεμα και να ξεπλύνουν το στόμα τους καλά μετά το βούρτσισμα.

4. Στα παιδιά κάτω των 3 ετών το βούρτσισμα θα πρέπει να γίνεται από τον γονέα με σκέτη την οδοντόβουρτσα, χωρίς καθόλου οδοντόκρεμα.

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 5^ο

ΛΕΥΚΑΝΣΗ

Οι σύγχρονοι οδοντίατροι χρησιμοποιούν ειδικές συσκευές λεύκανσης και εξειδικευμένα υλικά που καθιστούν την διαδικασία της λεύκανσης ανώδυνη και σχετικά γρήγορη.Μπορείτε να λευκάνετε τα δόντια σας μέχρι και 8 σκάλες φωτεινότερα μέσα σε μία μονο συνεδρία και αν και πάλι δεν μείνετε ικανοποιημένοι με το αποτέλεσμα μπορείτε να επαναλάβετε την διαδικασία της λεύκανσης μετά από μερικές ημέρες και να αποκτήσετε το αστραφτερό χαμόγελο που πάντοτε ονειρευόσασταν! Το αποτέλεμα δεν φεύγει γρήγορα, κρατάει τουλάχιστον για ένα χρόνο χωρίς να προκαλείται καμμία απολύτως ζημιά στα δόντια σας.

Όταν μιλάμε για λεύκανση, εννοούμε ότι κάνουμε τα δόντια μας πιό άσπρα.

Αυτό δεν είναι απολύτως σωστό. Δεν κάνουμε τα δόντια μας ασπρότερα, δηλαδή, τα δόντια μας δεν βάφονται. Αυτό που συμβαίνει είναι ότι κάνουμε την επιφάνεια των δοντιών μας να αντανακλά περισσότερο το φώς το οποίο έχει ως αποτέλεσμα τα δόντια μας να δείχνουν πιό λευκά.

ΓΙΑ ΝΑ ΠΕΤΥΧΟΥΜΕ ΤΟ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑ

Για να «λευκάνουμε» τα δόντια μας το πιό ευρέως διαδεδομένο υλικό λεύκανσης είναι το υπεροξείδιο του υδρογόνου (Η2Ο2). Η συγκέντρωση του υλικού διαφέρει ανάλογα με τον τρόπο λεύκανσης που θα επιλέξουμε.

Υπάρχουν δύο ειδών λευκάνσεις:

Ο ένας γίνεται στο σπίτι, όπου ο ασθενής χρησιμοποιεί ειδικούς νάρθηκες, τους οποίους τους κατασκευάζει ο οδοντίατρος, με μία ειδική φαρμακευτική πάστα λεύκανσης (10% Η2Ο2) για μία ώρα την ημέρα, για μία εβδομάδα (για φανταστείτε να κάνετε το ίδιο με μία οδοντόκρεμα λεύκανσης – όχι μόνο δεν θα καταφέρετε τίποτα μιας και τα συστατικά της οδοντόκρεμας δεν είναι τα ίδια, αλλά θα ταλαιπωρηθείτε άδικα!).

Ο δεύτερος τρόπος είναι η λεύκανση να γίνει στο ιατρείο από τον οδοντίατρο. Αφού ο οδοντίατρος απομονώσει τα ούλα μας για να μην πειραχτούν από το υλικό της λεύκανσης (το οποίο είναι αρκετά ισχυρό συνήθως είναι 35% Η2Ο2) μέσα σε μία ώρα έχουμε κατά πολύ λευκότερα δόντια. Το τελικό αποτέλεσμα εξαρτάται από την ώρα έκθεσης στο υλικό της λεύκανσης, την μέθοδο επιτάχυσνης του υλικού και φυσικά από το αρχικό χρώμα των δοντιών.

Αν και οι δύο τρόποι δεν απέχουν και πού μεταξύ τους, η λεύκανση στο ιατρείο έχει αρκετά καλύτερα αποτελέσματα και βέβαια πολύ πιό γρήγορα. Όποοιν τρόπο λεύκανσης και να διαλέξετε το αποτέλεσμα θα είναι λίγο πολύ το ίδιο, τα δόντια σας θα είναι πολύ λευκότερα.

Ένα σημείο που θέλει ιδιαίτερη προσοχή είναι το γεγονός ότι λευκαίνουν μόνο τα δόντια και όχι τα σφραγίσματα ή οι θήκες που υπάρχουν στο στόμα. Αν υπάρχουν τέτοιες αποκαταστάσεις στο στόμα μας τότε πρέπει να διορθωθούν μετά το πέρας της λεύκανσης για να μην υπάρχουν χρωματικές ανομοιογένειες.

ΕΠΙΠΛΟΚΕΣ ΜΕΤΑ ΤΗΝ ΛΕΥΚΑΝΣΗ

Τις περισσότερες φορές μετά την λεύκανση μπορεί να συμβούν διάφορες επιπλοκές όπως : τα δόντια είναι πολύ ευαίσθητα στο κρύο και το ζεστό ακόμα και στον αέρα. Αυτό είναι φυσιολογική και αναμενόμενη επιπλοκή η οποία παρέρχεται μετά από 24-48 ώρες.

Τα τοπικά ούλα μπορεί να φαίνονται πιό λευκά σε κάποια σημεία ή να τσούζουν. Αυτό είναι μία επιπλοκή που παρουσιάζεται όταν διαρρέει υλικό λεύκανσης πάνω στα ούλα. Το φαινόμενο αυτό παρέρχεται σε 20 με 30 λεπτά.

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 6ο

Τεχνητές Οδοντοστοιχίες

Οι τεχνητές οδοντοστοιχίες, η αλλιώς «μασέλες» είναι μία κινητή προσθετική εργασία που αντικαθιστά μερικά (όταν πρόκειται για μερική οδοντοστοιχία) με μεταλλικά ή αισθητικά άγκιστρα ακριβείας ή όλα (όταν πρόκειται για ολική οδοντοστοιχία) τα φυσικά μας δόντια

Χωρίζονται σε 3 κατηγορίες :

1. Ολική οδοντοστοιχία : αντικαθιστά το σύνολο των δοντιών σας
2. Μερική οδοντοστοιχία : αντικαθιστά τα ελλείποντα δόντια και στηρίζεται στα φυσικά δόντια με μεταλλικά ή ακρυλικά άγκιστρα
3. Επένθετη οδοντοστοιχία : Μερική ή ολική οδοντοστοιχία που εφαρμόζει πάνω σε οδοντικές ρίζες, ή σε εμφυτεύματα

Πλεονεκτήματα :

1. Χαμηλό κόστος
2. Γρήγορη και εύκολη διαδικασία
3. Ενισχύει την αισθητική του προσώπου
4. Αποκατάσταση μάσησης και ομιλίας

Μειονεκτήματα :

1. Σε περιπτώσεις απορρόφησης των ούλων δημιουργείται πρόβλημα στην συγκράτηση και την σταθερότητα τους
2. Δημιουργείται ελαφρώς δυσκολία στην ομιλία και στην μάσηση μετά την τοποθέτηση και οι ασθενείς χρειάζεται να έχουν υπομονή μέχρι να εξοικειωθούν
3. Οι τεχνητές οδοντοστοιχίες είναι απαραίτητο να ελέγχονται από τον οδοντίατρο τουλάχιστον μία φορά το χρόνο, διότι υφίστανται φθορές και ίσως χρειαστεί να διορθωθούν ή να αντικατασταθούν
4. Απαιτείται προσοχή στον τρόπο που πλένετε τις οδοντοστοιχίες ώστε να μην σπάσουν. Χρησιμοποιείτε νάιλον οδοντόβουρτσα για την αφαίρεση των υπολειμμάτων τροφών σε καθημερινή βάση

Διαδικασία :

1^η επίσκεψη :
• Χρωματοληψία με ηλεκτρονικό φασματογράφο (specrtophotometer)
• Λήψη αποτυπώματος άνω και κάτω γνάθου
2^η επίσκεψη :
• Κατασκευή ατομικού δισκαρίου και λήψη αποτυπώματος
3^η επίσκεψη :
• Πρόβα οδοντοστοιχίας (μερικής ή ολικής)
4^η επίσκεψη :
• Πρόβα και παραλαβή οδοντοστοιχίας
• Φεύγοντας από το ιατρείο με ένα λαμπερό χαμόγελο, μπορείτε να φάτε άμεσα
5^η επίσκεψη :
• Τελική αξιολόγηση μια εβδομάδα αργότερα

Διάρκεια θεραπείας :

Περίπου 7 εργάσιμες ημέρες.

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 6ο

ΠΛΑΚΑ – ΤΡΥΓΙΑ

Η πλάκα είναι ο βασικός αιτιολογικός παράγοντας της ουλίτιδας – περιοδοντίτιδας. Αποτελείται από ειδικές ποικιλίες μικροβίων, τα οποία όταν εντοπίζονται πάνω από τα ούλα και σε μικρό βάθος κάτω από αυτά (επίπεδο ουλίτιδας) είναι λιγότερο επιβλαβή σε σχέση με την υποουλική τους εντόπιση σε βάθος (επίπεδο περιοδοντίτιδας). Η πλάκα σε αρχόμενα στάδια μπορεί να αφαιρεθεί με την απλή στοματική υγιεινή (βούρτσισμα – στοματικό διάλυμα) ενώ όταν προχωρήσει σε μεγάλο βάθος πρέπει να καθαριστεί οπωσδήποτε από τον οδοντίατρο. Η τρυγία (πέτρα) είναι άθροισμα ενασβεστιωμένης μάζας η οποία δεν αποτελεί πρωταρχικό παράγοντα για την πρόκληση της περιοδοντίτιδας, αλλά επιβαρύνει την κατάσταση επειδή έχει την ιδιότητα να κατακρατά πλάκα στην επιφάνειά της. Η τρυγία μπορεί να αφαιρεθεί μόνο από τον οδοντίατρο με κατάλληλα εργαλεία

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 7ο

ΟΔΟΝΤΙΑΤΡΙΚΑ ΕΜΦΥΤΕΥΜΑΤΑ

Τα εμφυτεύματα δεν είναι κάτι καινούργιο. Η πρακτική των εμφυτευμάτων έχει ξεκινήσει ήδη από την δεκαετία του 70 και σήμερα πλέον είναι αρκετά εξελιγμένη για να εγγυηθεί πολύ καλά αποτελέσματα. Και λέγοντας πολύ καλά, σήμερα πλέον μπορούμε να πούμε ότι στο 99,7% των ασθενών που έχουν δεχτεί εμφυτεύματα έγιναν αποδεκτά.

Πριν τα εμφυτεύματα αν χάναμε ένα δόντι για διάφορους λόγους, έπρεπε να αντικαταστήσουμε το κενό αυτό με μία γέφυρα "τρώγοντας" δύο υγιή δόντια για να μπορέσει να εφαρμόσει η γέφυρα και μερικές φορές ακόμα και τα απονευρώναμε τα δόντια αυτά. Σήμερα αυτό πιά αποτελεί παρελθόν. Αντί να κάνουμε δύο ενδοδοντικές θεραπείες και να φτιάξουμε μία γέφυρα απλά τοποθετούμε ένα οδοντιατρικό εμφύτευμα στην θέση του χαμένου δοντιού. Η όλη διαδικασία διαρκεί περίπου 25 λεπτά, είναι ανώδυνη, και η τιμή είναι παραπλήσια με αυτή για μία γέφυρα και δύο απονευρώσεις

Τελευταία, πολλές φορές ακούγονται τα εμφυτεύματα ή «φυτευτά δόντια». Για κάποιο διάστημα ήταν της μόδας. Λέγαμε ότι κάναμε ένα εμφύτευμα και περηφανευόμασταν

ΟΣΤΕΟΕΝΣΩΜΑΤΟΜΕΝΑ ΕΜΦΥΤΕΥΜΑΤΑ

Τα οστεοενσωματούμενα εμφυτεύματα είναι κυλινδρικά στοιχεία απο καθαρό τιτάνιο, τα οποία τοποθετούνται μέσα στο οστό της γνάθου, πάνω στα οποία προσαρμόζονται σε μια δεύτερη φάση οι προσθετικές εργασίες.

Το μήκος των κυλίνδρων αυτών ξεκινάει απο 8, 10, 11 έως 15 m.m. και είναι άλλοτε άλλης διαμέτρου. Η εξωτερική επιφάνεια πολλών από αυτά έχει βόλτες, οπότε και βιδώνονται στο οστό, ενω υπάρχουν και άλλα τα οποία έχουν επεξεργαστεί εξωτερικά με πλάσμα τιτανίου - επίστρωση με μικροσκοπικά σωματίδια τιτανίου τα οποία ψεκάζονται στην εξωτερική του επιφάνεια σε εξαιρετικά υψηλή θερμοκρασία, πίεση και ταχύτητα - έχοντας πετύχει εξαπλασιασμό της επιφάνειας πρόσφυσης.

Στην αρχή το πιό δύσκολο σημείο στην υπόθεση της εμφύτευσης δεν ήταν η διαδικασία της χειρουργικής εμφύτευσης αλλά αν θα δεχτεί ο οργανισμός του ασθενή το ξένο σώμα (εμφύτευμα).

ΕΝΔΕΙΞΕΙΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΤΟΠΟΘΕΤΗΣΗ ΕΜΦΥΤΕΥΜΑΤΟΣ
Οι ενδείξεις για την τοποθέτηση οστεοενσωματούμενου εμφυτεύματος είναι:

1. Μετά από εξαγωγή κάποιου δοντιού. Αντί να καλύψουμε το κενό με μία γέφυρα και να τροχίσουμε και να απονευρώσουμε τα παρακείμενα δόντια, με ένα εμφύτευμα γλιτώνουμε όλη αυτήν την ταλαιπωρία και τα παρακείμενα δόντια βεβαίως.

2. Σε μερική ανοδοντία. Αν μας λείπουν παραπάνω από ένα δόντια και δεν επιθυμούμε και πάλι να μας τροχίσουν υγιή δόντια για να τοποθετηθεί μία γέφυρα έστι ώστε να καλυφτεί το κενό, τότε μερικά εμφυτεύματα (εξαρτάται από το μέγεθος της βλάβης ο αριθμός) μπορούν να δώσουν λύση στο πρόβλημά μας.

3. Όταν ήδη χρησιμοποιούμε μερική ή ολική οδοντοστοιχία. Αν θέλουμε αντί για την κινητή πρόσθεση που χρησιμοποιούμε να αποκτήσουμε μία ακίνητη χωρίς τα συνήθη προβλήματα των κινητών αποκαταστάσεων (αστάθεια, έλλειψη αισθητικής, κλπ) ή αν πλέον η πρόσθεση που χρησιμοποιούμε δεν μας καλύπτει, τότε μία σειρά από εμφυτεύματα είναι η πλέον ενδεδειγμένη λύση.

Πρίν απο την τοποθέτηση των εμφυτευμάτων έχει προηγηθεί λεπτομερής κλινική εξέταση, εργαστηριακός, όπως επίσης και ακτινολογικός έλεγχος με πανοραμική ακτινογραφία και καμία φορά και αξονική.

ΤΟΠΟΘΕΤΗΣΗ ΕΜΦΥΤΕΥΜΑΤΩΝ(ΣΤΑΔΙΑ)

Με τα δεδομένα που θα αποκομίσει απο την πιο πάνω μελέτη ο οδοντίατρος, που έχει ειδικευτεί στην τοποθέτηση εμφυτευμάτων, θα προχωρήσει στη χειρουργική επέμβαση.

Σήμερα που έχουμε στην διάθεσή μας και την ποικιλία των εμβιουλικών - οστικά μοσχεύματα, μεμβράνες - το ποσοστό των ασθενών στους οποίους μέχρι τώρα δεν ήταν δυνατόν να τοποθετηθούν εμφυτεύματα, όλο και μειώνεται. Εμφυτεύματα όμως δεν μπορούν να κάνουν όλοι οι άνθρωποι. Υπάρχουν μερικοί παράγοντες οι οποίοι περιορίζουν τις πιθανότητες ενσωμάτωσης και αποδοχής του εμφυτεύματος από τον οργανισμό του εκάστοτε ασθενή. Παραμένουν αντένδειξη η επίμονα κακή στοματική υγιεινή, ο μη ελεγχόμενος διαβήτης ή υπερθυρεοειδισμός, η εξάρτηση απο φάρμακα, ο βρυγμός των δοντιών.

Ενδιαφέρον προκαλεί το γεγονός ότι πολύς κόσμος αποφεύγει να βάλει ένα εμφύτευμα γιατί φοβάται την όλη διαδικασία. Ουσιαστικά η διαδικασία της εμφύτευσης δεν είναι και τόσο πολύπλοκη. Έχει τις ίδιες επιπτώσεις όπως και μία εξαγωγή, δεν χρειάζεται ιδιαίτερες διαδικασίες αναισθησίας, μία απλή τοπική αναισθησία αρκεί για το πέρας της εμφύτευσης. Δεν υπάρχει πόνος κατά την εμφύτευση.

Μετά την τοποθέτησή τους τα εμφυτεύματα καλύπτονται τελείως απο τα ούλα καθώς αυτά συρράπτονται στην αρχική τους θέση. Δίδονται πάντα οδηγίες στον ασθενή για τις πρώτες ώρες και ημέρες. Ακολουθεί απαραίτητα χρονικό διάστημα τριών έως έξι μηνών για την απρόσκοπτη ενσωμάτωση των εμφυτευμάτων. Πάνω τους δεν θα πρέπει να ασκείται καμμία πίεση κατά το μεταβατικό αυτό στάδιο. Κάποια προσωρινή εργασία βοηθάει το άτομο κατά την διάρκεια αυτής της μεσόφασης να τρώει, να μιλάει και να νοιώθει άνετα.

Η δεύτερη φάση αρχίζει με την αποκάλυψη των εμφυτευμάτων στη στοματική κοιλότητα οπότε πάνω τους έχουν βιδωθεί κάποιες προεκτάσεις απο τιτάνιο. Απο τη χρονική αυτή στιγμή, όπου τα εμφυτεύματα φαίνονται πια στο στόμα, ο ασθενής αρχίζει να συμβάλλει κατα πολύ στην όλη προσπάθεια με τη σωστή, αυστηρή θα λέγαμε, στοματική υγιεινή. Η προσθετική εργασία είναι σχεδόν πάντα πορσελάνης με σκελετό απο πολύτιμο μέταλλο.

Σημαντικό ρόλο παίζει το οδοντοτεχνικό εργαστήριο, το οποίο θα παραδώσει μια απόλυτα προσεγμένη εργασία, άψογη καθ' όλα θα λέγαμε, στον κλινικό για να τοποθετηθεί πάνω στα εμφυτεύματα. Η αποκατάσταση αυτή μπορεί είτε να κολληθεί, είτε να βιδωθεί πάνω στα εμφυτεύματα.

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 8^ο

ΕΜΠΕΙΡΙΚΟΣ ΤΡΟΠΟΣ ΠΡΟΛΗΨΗΣ

Οίνος ευφραίνει καρδίαν, αλλά απ' ό,τι φαίνεται όχι μόνο αυτήν: σύμφωνα με μια νέα έρευνα, το κόκκινο κρασί μπορεί να είναι ιδιαίτερα ωφέλιμο και για τα δόντια μας, καθώς αποτρέπει την

Ήταν ήδη γνωστό ότι η κατανάλωση -πάντα με μέτρο- κόκκινου κρασιού έχει προστατευτική δράση έναντι της καρδιοπάθειας και ορισμένων μορφών καρκίνου, τα τελευταία χρόνια οι επιστήμονες διερευνούσαν εάν συμβάλλει και στην πρόληψη της τερηδόνας. Πέρυσι, μια ομάδα Αμερικανών ερευνητών ανακάλυψε ότι κάποιες χημικές ουσίες που βρίσκονται σε μεγάλες ποσότητες στα κουκούτσια και στο φλοιό σταφυλιών που έχουν συνθλιφθεί για την παραγωγή κρασιού εμπόδιζαν την προσκόλληση διαβρωτικών βακτηρίων στην αδαμαντίνη των δοντιών.Τα πιο επικίνδυνα από αυτά τα βακτήρια ονομάζονται streptococcus mutans, ζουν στη στοματική κοιλότητα και τρέφονται με τα σάκχαρα που προσλαμβάνονται μέσω της διατροφής. Οι οργανισμοί αυτοί, όταν προσκολληθούν στην αδαμαντίνη, πυροδοτούν την έναρξη μιας διαδικασίας που ονομάζεται αφαλάτωση των οδόντων, κατά την οποία οξέα (σάκχαρα που έχουν μεταβολισθεί από τα βακτήρια σε οξέα) αρχίζουν να ανοίγουν τρύπες στα δόντια.Στην πρόσφατη μελέτη, ερευνητές από το Πανεπιστήμιο της Πάβια στην Ιταλία εξέθεσαν τα βακτήρια σε μια μικρή ποσότητα κόκκινου κρασιού από το οποίο είχαν αφαιρέσει την αλκοόλη προκειμένου να είναι σίγουροι σε ποιο συστατικό του κρασιού θα οφείλονταν τα αποτελέσματα.Τα αποτελέσματα έδειξαν ότι, μετά την έκθεσή τους στο κόκκινο κρασί, οι επιβλαβείς οργανισμοί δεν ήταν πλέον σε θέση να προσκολληθούν στα δόντια ή στο σάλιο.Το πιο ενεργό συστατικό του κρασιού ήταν μια ομάδα ουσιών που ονομάζονται προανθοκυανιδίνες, οι οποίες είναι πλούσιες σε αντιοξειδωτικά και βρίσκονται κυρίως στο φλοιό των σταφυλιών, ανέφεραν οι Ιταλοί επιστήμονες, που σήμερα διερευνούν εάν οι ουσίες αυτές μπορούν να εξαχθούν και να χρησιμοποιηθούν μόνες τους ως μια μορφή οδοντιατρικής θεραπείας.

tooth-with-book

ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ

· Από διάφορες σελίδες στο Google

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 2ο

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 5ο

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 7ο

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 2^ο

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 5^ο