ΓΕΝΙΚΟ ΛΥΚΕΙΟ ΒΑΘΕΟΣ ΑΥΛΙΔΟΣ

ΣΧΟΛΙΚΟ ΕΤΟΣ:2009

ΕΡΓΑΣΙΑ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑΣ

ΘΕΜΑ:

‘ΤΑ ΠΡΟΩΡΑ ΠΑΙΔΙΑ: ΤΑ ΑΝΥΠΟΜΟΝΑ ΜΩΡΑΚΙΑ’

ΑΠΟ ΤΗ ΜΑΘΗΤΡΙΑ:

ΚΑΡΑΜΠΟΥΛΗ ΒΙΚΥ

ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ

· ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ ΤΟΥ ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΟΣ

· ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ ΤΟΥ ΣΚΟΠΟΥ ΤΗΣ ΕΡΕΥΝΑΣ

· ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ ΤΩΝ ΚΟΙΝΩΝΙΚΩΝ ΑΝΑΓΚΩΝ ΠΟΥ ΕΞΥΠΗΡΕΤΕΙ Η ΕΡΕΥΝΑ

· ΔΙΑΜΟΡΦΩΣΗ ΤΗΣ ΥΠΟΘΕΣΗΣ ΤΗΣ ΕΡΕΥΝΑΣ

1. κεφάλαιο 1^ο: το πορτρέτο του πρόωρου

2. κεφάλαιο 2^ο: η ηλικία του πρόωρου

3. κεφάλαιο 3^ο: η διατροφή του πρόωρου

4. κεφάλαιο 4^ο: επιστρέφοντας με ένα πρόωρο μωράκι στο σπίτι

5. κεφάλαιο 5^ο: οι αιτίες που οδηγούν σε πρόωρο τοκετό

6. κεφάλαιο 6^ο: τα προβλήματα που παρουσιάζουν τα πρόωρα παιδιά

7. κεφάλαιο 7^ο: πώς θα προληφθεί ο πρόωρος τοκετός

8. κεφάλαιο 8^ο: ο χρονισμός του τοκετού, το μονοξείδιο του αζώτου

9. κεφάλαιο 9^ο: έρευνες που έχουν γίνει

· ΕΡΩΤΗΜΑΤΟΛΟΓΙΟ

· ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ ΕΡΩΤΗΜΑΤΟΛΟΓΙΟΥ

· ΔΙΑΓΡΑΜΜΑ ΡΟΗΣ

· ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ ΠΟΥ ΧΡΗΣΙΜΟΠΟΙΗΘΗΚΕ

ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ ΤΟΥ ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΟΣ:

Όταν ο πελαργός έρχεται νωρίτερα….

Μερικά μωράκια είναι λίγο ανυπόμονα. Ενώ θα έπρεπε να απολαμβάνουν τα προνόμια που τους προσφέρει το προστατευμένο περιβάλλον της μήτρας, αυτά βιάζονται να γνωρίσουν τον έξω κόσμο. Εμφανίζονται, λοιπόν, απρόσμενα και ξαφνικά εκεί που κανείς δεν τα περιμένει. Είναι, μάλιστα, τόσο μικροσκοπικά, ευάλωτα και ευαίσθητα, ώστε κάνουν τους γονείς τους να ανησυχούν.

Περίπου ένα στα δέκα βρέφη γεννιέται πριν από την ώρα του, δηλαδή πριν η μητέρα του συμπληρώσει 37-40 εβδομάδες κύησης. Τα μωρά που γεννιούνται πριν από την 37η εβδομάδα λέγονται "πρόωρα" και, όπως είναι φυσικό, έχουν χαμηλό βάρος, επειδή δεν έχουν προσφέρει στον εαυτό τους τον απαραίτητο χρόνο για να πάρουν το βάρος που πρέπει. Μερικά από τα πρόωρα παιδάκια γεννιούνται μόλις λίγες εβδομάδες νωρίτερα από το προκαθορισμένο ραντεβού τους με τον πελαργό και έχουν βάρος γύρω στα 2.200-2.400 γραμμάρια. Αυτά ανακτούν το "χαμένο έδαφος" πολύ γρήγορα και δεν διαφέρουν σε τίποτα από ένα τελειόμηνο νεογνό.

Υπάρχουν όμως και τα πολύ μικρά πρόωρα, που χωράνε στην παλάμη του ενός χεριού. Γεννιούνται την 26η-27η εβδομάδα κύησης και έχουν βάρος μόλις 700-800 γραμμάρια. Τα μωρά αυτά παραμένουν στη θερμοκοιτίδα (η οποία αποτελεί την "τεχνητή συνέχεια" της ενδομήτριας ζωής τους) μέχρι να "ωριμάσουν" και να ξεπεράσουν τα προβλήματα που οφείλονται στο βιαστικό ερχομό τους στον κόσμο. Γι' αυτό, όλα τα συστήματά τους (αναπνευστικό, νευρολογικό, πεπτικό, καρδιακό, θερμορυθμιστικό) είναι ακόμη ανώριμα.

ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ ΤΟΥ ΣΚΟΠΟΥ ΤΗΣ ΕΡΕΥΝΑΣ:

Η έρευνα έγινε στο μάθημα της τεχνολογίας με σκοπό την ενημέρωση των παιδιών για τα μωράκια που γεννιούνται πρόωρα. Ιδιαίτερα τα κορίτσια, χρειάζεται να πληροφορηθούν γιατί κάποια στιγμή θα ‘έρθει ο πελαργός’ και σε αυτά και καλύτερα θα είναι να γνωρίζουν κάποια πράγματα νωρίτερα.

ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ ΤΩΝ ΚΟΙΝΩΝΙΚΩΝ ΑΝΑΓΚΩΝ ΠΟΥ ΕΞΥΠΗΡΕΤΕΙ Η ΕΡΕΥΝΑ:

H έρευνα που γίνεται με θέμα τα πρόωρα παιδιά εξυπηρετεί κάποιες κοινωνικές ανάγκες. Αρχικά συντελεί στην ενημέρωση των γυναικών που σκοπεύουν να γεννήσουν και στα ήδη γεννημένα πρόωρα παιδιά για την πορεία της ζωής τους και τα τυχόν προβλήματα που ενδέχεται να αντιμετωπίσουν. Γενικότερα απευθύνεται σε όλους τους ανθρώπους που τους ενδιαφέρει το θέμα και θα ήθελαν να εμβαθύνουν σ’ αυτό. Είναι σημαντικό για όλους τους ανθρώπους, ιδιαίτερα τις γυναίκες να αποκτήσουν άποψη πάνω στο θέμα.

ΔΙΑΜΟΡΦΩΣΗ ΤΗΣ ΥΠΟΘΕΣΗΣ ΤΗΣ ΕΡΕΥΝΑΣ:

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 1^ο:

Το ‘πορτρέτο’ του πρόωρου:

Έχει βάρος γύρω στα 1.800 γραμμάρια, το δέρμα του είναι κατακόκκινο και η επιδερμίδα του λεπτή σαν τσιγαρόχαρτο και τόσο διαφανής ώστε διακρίνονται οι φλέβες και οι αρτηρίες. Το πρόωρο μωρό δεν έχει κάτω από το δέρμα του υποδόριο λίπος, που είναι το βασικό θερμορυθμιστικό υλικό του οργανισμού. Γι' αυτό και η θερμοκρασία του πέφτει πιο εύκολα από ότι σε ένα μωράκι που γεννήθηκε στην ώρα του. Το κεφάλι -το οποίο είναι μεγάλο σε σχέση με τον κορμό σε όλα τα νεογέννητα- φαίνεται ακόμη μεγαλύτερο στο πρόωρο, γιατί το σωματάκι του είναι πολύ αδύνατο, με ζάρες και πτυχές στα χέρια και στα πόδια. Τα πτερύγια των αφτιών του, αν και είναι σχηματισμένα ανατομικά, είναι μαλακά και διπλώνουν εύκολα, ενώ τα γεννητικά του όργανα είναι ακόμη ατελή. Τα πρόωρα παιδιά δεν έχουν μυϊκό τόνο. Αν βάλουμε ένα μεγαλύτερο μωρό μπρούμυτα, αυτό θα μαζέψει τα χέρια και τα πόδια του, σαν βατραχάκι, στη θέση της κάμψης, ενώ το πρόωρο θα παραμείνει τεντωμένο. Τα μικρά νεογέννητα κλαίνε σιγά και σπάνια, γιατί δεν διαθέτουν τη δύναμη να καταναλώσουν ενέργεια για το κλάμα. Ωστόσο, καταλαβαίνουν, αισθάνονται, πονούν. Διάφορες μελέτες που έγιναν σε αίθουσες εντατικής φροντίδας νεογνών, απέδειξαν ότι τα πρόωρα αισθάνονται ότι κάποιος τα ακουμπά και καταγράφουν το "μήνυμα" στο μυαλό τους. Έτσι αν μια νοσηλεύτρια τα πιάσει λίγο άγαρμπα, την επόμενη φορά την αναγνωρίζουν και προσπαθούν να την αποφύγουν -και ας ζυγίζουν μόνο 800 γραμμάρια! Συνειδητοποιούν πολύ γρήγορα ποιοι είναι οι γονείς τους και αναπτύσσουν επικοινωνία μαζί τους από τις πρώτες ημέρες της ζωής τους. Γι' αυτό, οι νεογνολόγοι παροτρύνουν τις μητέρες να χαϊδεύουν το μωρό τους ακόμη και μέσα στη θερμοκοιτίδα. Τους συνιστούν ακόμη, μόλις μπορέσουν, να το πάρουν στην αγκαλιά τους και να το ακουμπήσουν κατάσαρκα πάνω στο στήθος τους. Αυτή η άμεση επαφή, δέρμα με δέρμα, πάνω στο στήθος της μαμάς λέγεται "καγκουρό" και έχει τις ρίζες της στην κλασική εικόνα των Ινδιάνων, οι οποίοι έδεναν το μωράκι τους με ένα μαντίλι μέσα από το πουκάμισό τους. Πολλοί ερευνητές νεογνολόγοι υποστηρίζουν ότι η μέθοδος του καγκουρό βοηθά στην ανάπτυξη του παιδιού όχι μόνο ψυχοκινητικά αλλά και σωματικά. Παρατήρησαν ότι τα νεογέννητα που έμεναν πολλή ώρα στο στήθος της μητέρας τους κέρδιζαν 30 γραμμάρια την ημέρα, ενώ τα υπόλοιπα κέρδιζαν μόνο δέκα γραμμάρια.

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 2^ο:

Η ηλικία του πρόωρου:

Πώς, αλήθεια, υπολογίζουμε την ηλικία ενός νεογέννητου που γεννήθηκε πριν από την ώρα του: από τότε που γεννήθηκε ή από τότε που έπρεπε να γεννηθεί; Αν ένα παιδί γεννήθηκε δύο μήνες νωρίτερα (στις 15 Ιανουαρίου αντί για 15 Μαρτίου, για παράδειγμα), ποια ηλικία θα έχει στις 15 Απριλίου; Τα πρόωρα παιδιά έχουν δύο ηλικίες: την ημερολογιακή και τη νευρολογική. Για να υπολογίσουμε τη δεύτερη, συνεχίζουμε την κύηση και φτάνουμε έως την τελευταία πιθανή ημερομηνία. Από το σημείο αυτό ξεκινά η νευρολογική ηλικία, η οποία είναι και η ουσιαστική ηλικία του πρόωρου. Αυτό συμβαίνει επειδή η νευρολογική ανάπτυξη ενός παιδιού είναι ίδια, είτε αυτό βρίσκεται μέσα είτε βρίσκεται έξω από τη μήτρα. Έτσι, ένα βρέφος που γεννήθηκε ύστερα από οκτώ μήνες κύησης, θα γίνει ενός μηνός σε δύο μήνες. Αυτό λέγεται "διορθωμένη ηλικία" και μια μητέρα θα πρέπει να υπολογίζει όλα τα στάδια ανάπτυξης του παιδιού της έχοντας αυτήν ως βάση.

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 3^ο:

Η διατροφή του πρόωρου:

Το πολυτιμότερο εφόδιο για να ξεκινήσει σωστά τη ζωή του ένα βρέφος είναι το γάλα της μαμάς του. Φυσικά, αυτό ισχύει πολύ περισσότερο όταν πρόκειται για ένα τόσο μικρό μωράκι. Επομένως, αν το παιδάκι σας διαθέτει το αντανακλαστικό του θηλασμού, θα πρέπει να το θηλάσετε αμέσως. Αν είναι ακόμη πολύ μικρό, μπορείτε να βγάζετε το γάλα σας με μια ηλεκτρική αντλία και να του το δίνετε. Όταν είναι έτοιμο να πάει στο σπίτι, θα μπορεί να θηλάσει και να διεκδικήσει την τροφή του. Ο παιδίατρος μπορεί να σας συστήσει να το ταΐζετε λίγο πιο συχνά (κάθε δύο με δυόμισι ώρες), διότι, όταν είναι μικρούλι και αδύναμο, κουράζεται γρήγορα και επομένως τρώει μικρότερη ποσότητα τροφής από ό,τι ένα μεγαλύτερο βρέφος. Οι ημερήσιες ανάγκες ενός πρόωρου μωρού σε γάλα είναι ίση με το 1/5 του βάρους του. Αν, δηλαδή, το μωράκι σας ζυγίζει δηλαδή κιλά, θα πρέπει να πίνει περίπου 400 γραμμάρια γάλα την ημέρα. Αν γεννήθηκε κάτω από δύο κιλά, πολλοί παιδίατροι συνιστούν να παίρνει βιταμίνες και σίδηρο μέχρι τον έκτο μήνα.

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 4^ο:

Επιστρέφοντας με ένα πρόωρο μωράκι στο σπίτι…

Οι γονείς λόγω της εμπειρίας της νοσηλείας του είναι συνήθως περισσότερο αγχωμένοι και φοβισμένοι από τους υπόλοιπους. Τα πρόωρα μωρά εξάλλου είναι πιο ευαίσθητα και ταλαιπωρημένα και μπορεί να παρουσιάσουν ιδιαιτερότητες. Συχνά κλαίνε περισσότερο, αργούν να μάθουν να ξεχωρίζουν τη μέρα από τη νύχτα, αντιμετωπίζουν προβλήματα στο τάϊσμα και είναι πιο ευπαθή στις λοιμώξεις. Στο σπίτι φροντίστε:

· Η θερμοκρασία του δωματίου να είναι γύρω στους 22ο-24οC, ενώ θα πρέπει να αποφεύγονται οι απότομες αυξομειώσεις θερμοκρασίας.

· Να ταΐζετε το μωρό, όπως σας έχουν δείξει στο νοσοκομείο, αφήνοντάς το να τρώει όταν το ζητάει και αποφεύγοντας να το ξυπνάτε τη νύχτα για να το ταΐσετε, εκτός αν σας έχουν δοθεί ιδιαίτερες οδηγίες

· Να είστε σε συχνή επικοινωνία με τον παιδίατρο, ο οποίος θα ρυθμίζει την ποσότητα γάλακτος που θα δίνετε στο μωρό, με δεδομένο να παίρνει βάρος χωρίς να επιβαρύνεται το στομάχι του

· Βάζετε το μωρό να κοιμάται στο πλάι, εκτός αν σας συμβουλεύσει διαφορετικά ο γιατρός

· Ελέγχετε με μια ζυγαριά -συνήθως σε εβδομαδιαία βάση- πόσο βάρος πήρε το μωρό

· Αποφύγετε τον πρώτο καιρό τις επισκέψεις και την επαφή του μωρού με μικρά παιδιά

• Στα πρώτα σημάδια ασθένειας να καλέσετε αμέσως τον παιδίατρο, ενώ αν το μωρό παρουσιάσει κρίση άπνοιας, πηγαίνετε αμέσως στο νοσοκομείο

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 5^ο:

Οι αιτίες που οδηγούν σε πρόωρο τοκετό:

A. Παράγοντες που έχουν να κάνουν με το τρόπο ζωής της μητέρας
1. Κάπνισμα
2. Κατανάλωση αλκοόλ
3. Λήψη ναρκωτικών ουσιών
4. Κακή διατροφή της εγκύου
5. Έντονο άγχος

Β. Παθήσεις της μητέρας.
1. Μια οποιαδήποτε οξεία μόλυνση της μητέρας.
2. Χρόνια αρρώστια της μητέρας.
3. Ανατομικές ανωμαλίες της μήτρας.
4. Ορμονικές διαταραχές της μητέρας. Γυναίκες ηλικίας μεγαλύτερες των 35 χρόνων και μικρότερες των 19 χρόνων έχουν μεγαλύτερη πιθανότητα πρόωρου τοκετού. Η πολύδυμη κύηση ή σοβαρές παθήσεις του εμβρύου μπορεί να προκαλέσουν πρόωρο τοκετό. Βέβαια πολλές φορές, ο γιατρός δεν θα ανακαλύψει ποτέ την αιτία του πρόωρου τοκετού.

Άλλοι παράγοντες που μπορεί να οδηγήσουν σε έναν πρόωρο τοκετό:

● Aνωμαλίες στη θέση ή αποκολλήσεις του πλακούντα. Πρόκειται ουσιαστικά για μία «κακή σύμπτωση» κατά τη σύλληψη και την εγκυμοσύνη, και δεν υπάρχουν τρόποι για να προληφθεί ή να αντιμετωπιστεί. O γυναικολόγος είναι πιθανό να συστήσει στην έγκυο ακινησία, για να περιοριστούν έτσι οι πιθανότητες αρχικά μίας αποβολής, αλλά και ενός πρόωρου τοκετού στη συνέχεια.
● Aνεπάρκεια του πλακούντα. Στην περίπτωση αυτή το έμβρυο δεν τρέφεται επαρκώς από τον πλακούντα. Oι γιατροί συστήνουν ξεκούραση και κατάκλιση στην έγκυο, ώστε να πηγαίνει στον πλακούντα η μεγαλύτερη δυνατή ποσότητα αίματος, για να τρέφεται καλύτερα το έμβρυο και να μη «σπαταλιέται» πολύ αίμα στα άλλα συστήματα του οργανισμού (π.χ. μυϊκό σύστημα, που χρειάζεται μεγάλη ποσότητα αίματος όταν «δουλεύει»).
● Φλεγμονές του αμνιακού υγρού. Aυτές γίνονται συνήθως αντιληπτές γιατί η έγκυος έχει συσπάσεις, καθώς το έμβρυο προσπαθεί να βγει εκτός του μολυσμένου περιβάλλοντος στο οποίο βρίσκεται. Mία λύση είναι η χορήγηση αντιβιοτικής αγωγής, αν και σήμερα αμφισβητείται αν θα μπορούσε αυτή να βοηθήσει στην αντιμετώπιση μίας ήδη «εγκατεστημένης» φλεγμονής. Aυτό που συνηθίζουν να κάνουν οι γυναικολόγοι προληπτικά είναι η καλλιέργεια κολπικού εκκρίματος στη μέλλουσα μητέρα, ώστε, αν υπάρχουν εγκατεστημένα μικρόβια, να αντιμετωπιστούν για να μη δημιουργήσουν πρόβλημα στην εγκυμοσύνη.
● Aνοσολογικές αιτίες. Mπορεί να πρόκειται για αντισώματα κατά του παιδιού (εξαιτίας του οργανισμού της μητέρας ή του συνδυασμού των αντισωμάτων των δύο γονιών) ή για θρομβοφιλία. Αυτές οι περιπτώσεις αντιμετωπίζονται με φαρμακευτική αγωγή.
● Aνεπάρκεια του τραχήλου. Aυτό σημαίνει πως ο τράχηλος της εγκύου είναι χαλαρός και από κάποια φάση και μετά δεν μπορεί πλέον να κρατήσει το παιδί. Tο πρόβλημα αυτό είναι σύνθετο και μπορεί να οφείλεται σε παλαιότερες εκτρώσεις, επεμβάσεις κλπ. Στο παρελθόν γινόταν συχνά η διαδικασία της περίδεσης (ράμμα στον τράχηλο) ακόμα και προληπτικά, σήμερα όμως γίνεται μόνο όταν υπάρχει απόλυτη ένδειξη.

● Ύπαρξη μεγάλης ποσότητας αμνιακού υγρού. Σχετικά με την αντιμετώπιση αυτού του προβλήματος, οι απόψεις διίστανται. Kάποιοι γιατροί κάνουν παρακέντηση για να βγάλουν το επιπλέον υγρό και άλλοι αρκούνται στο να παρακολουθούν στενά την έγκυο.
● Παθήσεις κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης. Όπως είναι η υπερτασική νόσος (αυτό που παλαιότερα, όταν έφτανε σε ακραίες καταστάσεις, λεγόταν εκλαμψία, προεκλαμψία ή τοξιναιμία) ή και ο διαβήτης της εγκυμοσύνης, που δεν είναι όμως τόσο συχνή αιτία για πρόωρο τοκετό. Aυτές οι καταστάσεις αντιμετωπίζονται με φαρμακευτική αγωγή και ειδική δίαιτα.
● Aνωμαλίες του εμβρύου. Σε αυτές τις περιπτώσεις μιλάμε ουσιαστικά για «αποβολή», αφού κατά κάποιο τρόπο η φύση προνοεί για να μη γεννηθεί ένα μη υγιές παιδί.
● Kληρονομικότητα. Eδώ πρόκειται για περιπτώσεις όπου η γιαγιά, η μητέρα και η κόρη έχουν πρόωρους τοκετούς και οι γιατροί θεωρούν πως υπάρχει έτσι μία σχετική κληρονομική προδιάθεση προς αυτήν την κατεύθυνση.
● Σοβαροί τραυματισμοί. Aν μία έγκυος υποστεί ένα σοβαρό τραυματισμό (π.χ. βρεθεί σε ένα αυτοκινητικό ατύχημα), μπορεί να έχει έναν πρόωρο τοκετό.

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 6^ο:

Τα προβλήματα που παρουσιάζουν τα πρόωρα παιδιά:

· Ιδιοπαθές σύνδρομο αναπνευστικής ανεπάρκειας:

Είναι το συνηθέστερο πρόβλημα των προώρων και παρουσιάζεται αμέσως μετά τη γέννηση. Επειδή οι πνεύμονες δεν είναι ώριμοι ,δεν μπορούν να παράγουν μια ουσία που λέγεται σουρφάκταν. Η ουσία αυτή βοηθά για να κρατιούνται ανοικτές οι κυψελίδες των πνευμόνων. Για να μπορούν δηλαδή να εκπτύσσονται οι πνεύμονες όταν το μωράκι εισπνέει. Έτσι λοιπόν, όταν απουσιάζει η ουσία αυτή, το νεογνό παρουσιάζει δυσκολία στην αναπνοή. Σήμερα υπάρχουν πολλοί τρόποι αντιμετώπισης του προβλήματος αυτού.

Α). Αν ο γυναικολόγος γνωρίζει ότι η έγκυος πιθανόν να γεννήσει πρόωρα, τότε χορηγεί στην έγκυο κορτιζόνη που προκαλεί την παραγωγή της ουσίας που λέγεται σουρφάκταν.

Β). Υπάρχει σήμερα τεχνητό σουρφάκταν και μπορεί να δοθεί στο νεογνό.
Γ). Χορηγείται στο νεογνό οξυγόνο και αν χρειαστεί μπορεί να τεθεί στο μηχάνημα τεχνητής υποστήριξης της αναπνοής. Η χορήγηση του σουρφάκταν έχει μειώσει πολύ τον χρόνο που χρειάζονται να παραμείνουν τα νεογνά στο μηχάνημα υποστήριξης της αναπνοής.

· Άπνοια και βρογχοπνευμονική δυσπλασία:

Άπνοια

Άπνοια είναι το σταμάτημα για λίγα δευτερόλεπτα της αναπνοής του νεογνού. Εκείνη την ώρα οι σφύξεις της καρδιάς μπορεί να μειωθούν και το χρώμα του δέρματος γίνεται ωχρό ή μελανιάζει. Η άπνοια οφείλεται στην ανωριμότητα του κέντρου στον εγκέφαλο, του οποίου η δουλειά είναι να ελέγχει την αναπνοή. Με την πάροδο του χρόνου ελαττώνεται η συχνότητα των απνοιών, οι οποίες και σιγά-σιγά σταματούν. Στις μονάδες εντατικής νοσηλείας τα νεογνά παρακολουθούνται με ειδικό μηχάνημα που καταγράφει τις άπνοιες. Η αντιμετώπιση της άπνοιας μπορεί να γίνει με ένα απλό τσίμπημα του νεογνού. Αν όμως γίνεται τακτικά, μπορεί να αποφασιστεί η χορήγηση ειδικών φαρμάκων όπως η θεοφυλλίνη.

Βρογχοπνευμονική δυσπλασία

Η βρογχοπνευμονική δυσπλασία είναι το αποτέλεσμα της χρόνιας θεραπείας των νεογνών με οξυγόνο και με το μηχάνημα υποστήριξης αναπνοής. Τα βρέφη με βρογχοπνευμονική δυσπλασία έχουν εξάρτηση από το οξυγόνο και ευπάθεια στις λοιμώξεις του πνεύμονα

· Ίκτερος-Αναιμία-Λοιμώξεις:

Ίκτερος

Ο ίκτερος είναι πολύ συχνός στα τελειόμηνα νεογνά. Στα πρόωρα είναι ακόμα πιο συχνός και αντιμετωπίζεται όπως ακριβώς και στα τελειόμηνα.

Αναιμία

Αναιμία σημαίνει χαμηλή αιμοσφαιρίνη αίματος. Η αναιμία στα πρόωρα οφείλεται στους εξής παράγοντες:
1. Η παραγωγή ερυθρών αιμοσφαιρίων τις πρώτες μέρες ζωής των προώρων είναι αργή.
2. Τα ερυθρά αιμοσφαίρια των νεογνών ζουν λιγότερες μέρες σε σχέση με αυτά των ενηλίκων.
3. Οι συχνές αιμοληψίες που χρειάζεται να γίνονται για τις εξετάσεις, οδηγούν και αυτές σε αναιμία. Πολύ συχνά ,όταν η αιμοσφαιρίνη πέσει κάτω από κάποιο όριο, χρειάζεται να γίνει μετάγγιση αίματος στα πρόωρα για να αντιμετωπιστεί η αναιμία.

Λοιμώξεις

Πολύ σοβαρός κίνδυνος για τα πρόωρα είναι οι μολύνσεις. Το αμυντικό σύστημα των νεογνών αυτό είναι πάρα πολύ αδύνατο και δεν μπορεί εύκολα και αποτελεσματικά να αντιμετωπίσει τις λοιμώξεις. Γι` αυτό και τα νεογνά αυτά χρειάζονται ιδιαίτερη προστασία μέσα στις θερμοκοιτίδες που φιλοξενούνται στους ειδικούς χώρους των μονάδων εντατικής νοσηλείας. Επίσης το νοσηλευτικό και ιατρικό προσωπικό που περιποιείται τα πρόωρα, πρέπει απαραίτητα πριν τα ακουμπήσει να πλύνει καλά τα χέρια του. Επίσης δεν επιτρέπονται οι επισκέψεις, εκτός βέβαια από τους γονείς του παιδιού. Σε περίπτωση που το νεογνό πάθει οποιαδήποτε μόλυνση, χορηγούνται από τους γιατρούς τα κατάλληλα αντιβιοτικά.

· Ανοικτός βοτάλειος πόρος:

Το αίμα στους ανθρώπους πηγαίνει από την καρδιά στους πνεύμονες όπου οξυγονώνεται, επιστρέφει πίσω στην καρδιά και στην συνέχεια μεταφέρεται οξυγονωμένο στα διάφορα όργανα. Στα έμβρυα όμως οι πνεύμονες δε λειτουργούν και το αίμα οξυγονώνεται από τον πλακούντα ("ταίρι") της μητέρας. Ο ρόλος λοιπόν του βοτάλειου πόρου είναι να παρακάμπτονται οι πνεύμονες και να πηγαίνει το αίμα κατευθείαν στην αορτή, η οποία είναι το κεντρικό αγγείο που οδηγεί το αίμα προς τα διάφορα όργανα. Στα νεογέννητα το αγγείο αυτό κλείνει λίγο μετά τη γέννηση. Στα πρόωρα όμως, μπορεί να παραμείνει ανοικτό. Το αποτέλεσμα είναι πολύ αίμα να οδηγείται προς τους πνεύμονες. Αυτό μπορεί να προκαλέσει δυσκολία στην αναπνοή ή και καρδιακή ανεπάρκεια. Ο πόρος αυτός μπορεί να κλείσει με τη χορήγηση ενός ειδικού φαρμάκου που λέγεται ινδομεθακίνη. Σε περίπτωση που δεν κλείσει με τα φάρμακα θα χρειαστεί χειρουργική επέμβαση.

· Αμφιβληστροειδοπάθεια των προώρων:

Η αρρώστια αυτή είναι το αποτέλεσμα της ανώμαλης ανάπτυξης των αγγείων μέσα το μάτι. Δεν είναι απολύτως βέβαιο ποια είναι η αιτία της πάθησης αυτής. Παλαιότερα πιστεύετο ότι ήταν το αποτέλεσμα της χορήγησης οξυγόνου στα πρόωρα. Ανάλογα με τη σοβαρότητα της κατάστασης, μπορεί να προκληθούν διαταραχές της όρασης, που να χρειάζεται να διορθωθούν με γυαλιά, ακόμα και πλήρη τύφλωση. Επειδή η αρρώστια αυτή είναι αρκετά συχνή στα πρόωρα, συστήνεται να γίνεται οφθαλμολογικός έλεγχος σε όλα τα πρόωρα .

· Εγκεφαλική αιμορραγία:

Τα πρόωρα μπορεί να παρουσιάσουν εγκεφαλική αιμορραγία, που ανάλογα με τη σοβαρότητα της, θα δημιουργήσει ή όχι χρόνια προβλήματα στο πρόωρο.
Η σπαστική παραπληγία είναι ένα συχνό πρόβλημα που μπορεί να δημιουργήσει η εγκεφαλική αιμορραγία. Επίσης μπορεί να δημιουργηθεί υδροκέφαλος. Όπως καταλαβαίνετε τα προβλήματα των προώρων είναι πάρα πολλά. Γι` αυτό και στα δυο πρώτα χρόνια της ζωής τους είναι χρήσιμο να παρακολουθούνται από γιατρό που να είναι καλά ενήμερος πάνω σε αυτά τα προβλήματα. Εκτός από τη συνηθισμένη παρακολούθηση που χρειάζονται τα τελειόμηνα βρέφη, τα βρέφη αυτά πρέπει να εξετάζονται για τυχόν προβλήματα ακοής και όρασης. Ιδιαίτερη προσοχή χρειάζεται η εξέλιξη του νευρικού συστήματος. Πρέπει επίσης να παρακολουθείται η εξέλιξη του λόγου. Πολύ συχνά τα παιδιά αυτά χρειάζονται τη βοήθεια λογοθεραπευτή, φυσικοθεραπευτή και εργοθεραπευτή. Επίσης η οικογένεια παιδιού με πρόωρο βρέφος χρειάζεται ιδιαίτερη στήριξη για να αντιμετωπίσει τα πολλαπλά προβλήματα.

· Συγκυτιακός ιός:

«Χτυπά» τα πρόωρα βρέφη

Επιρρεπή στον συγκυτιακό ιό είναι τα πρόωρα βρέφη, με ηλικία κύησης κάτω από τις 35 εβδομάδες.

Ο ιός προκαλεί χρόνιες αναπνευστικές παθήσεις, συγγενείς καρδιοπάθειες και νευρομυϊκές παθήσεις. Σύμφωνα με τα επιδημιολογικά δεδομένα, στη χώρα μας η γενική εξάπλωση της χρόνιας αναπνευστικής πάθησης φθάνει στο 33,1% στα πρόωρα παιδιά.

Η περίοδος έξαρσης των συμπτωμάτων αρχίζει τον Νοέμβριο και διαρκεί μέχρι και τον Μάιο. Η εξάπλωση διαφέρει μεταξύ των εποχών, φθάνοντας ένα μέγιστο ποσοστό 37,7% κατά τη διάρκεια του Φεβρουαρίου, ενώ κατά τη διάρκεια της περιόδου ύφεσης το ποσοστό αγγίζει το 27%.

· Υψηλότερος κίνδυνος αυτισμού για τα πρόωρα νεογνά:

Ένα στα τέσσερα νήπια που έχουν γεννηθεί πρόωρα παρουσιάζουν πρώιμα σημάδια αυτισμού, και ο κίνδυνος είναι μεγαλύτερος για τα παιδιά που έχουν το μικρότερο μέγεθος κατά την γέννα, σύμφωνα με καναδική έρευνα που δημοσιεύεται στο επιστημονικό έντυπο Pediatrics.

Ο πρόωρος τοκετός και το χαμηλό σωματικό βάρος γέννησης έχουν αναγνωριστεί ως παράγοντες κινδύνου για έναν αριθμό αναπτυξιακών προβλημάτων, περιλαμβανομένου του αυτισμού και άλλων παθήσεων.

Ωστόσο η μελέτη 91 παιδιών που είχαν γεννηθεί περίπου μεταξύ επτά και 14 εβδομάδων νωρίτερα και ζύγιζαν 1,5 κιλά ή λιγότερο κατά τη γέννα, είναι η πρώτη που καταγράφει τον κίνδυνο αυτισμού στον συγκεκριμένο πληθυσμό παιδιών.

Ο αρχικός κλινικός έλεγχος έγινε σε ηλικία 21 μηνών περίπου και εντόπισε υποψιαζόμενο αυτισμό για 23 από τα 91 παιδιά. Ο κίνδυνος ήταν μεγαλύτερος για τα παιδιά που ήταν τα μικρότερα κατά τον τοκετό και αυτά που είχαν γεννηθεί από μητέρες που υπέφεραν από προγεννητική λοίμωξη ή αιμορραγία.

Ορισμένοι ακτιβιστές πιστεύουν ότι τα παιδικά εμβόλια μπορούν να προκαλέσουν αυτισμό, αν και οι ιατροί δεν έχουν καταφέρει να εντοπίσουν τέτοια σχέση.

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 7^ο:

Πώς θα προληφθεί ο πρόωρος τοκετός:

O πρόωρος τοκετός μπορεί να προληφθεί αν η έγκυος:

● Bελτιώσει και προσέχει τις καθημερινές της συνήθειες, αν δηλαδή δεν καπνίζει, δεν πίνει και δεν κουράζεται υπερβολικά, τρώει σωστά και ισορροπημένα κλπ.
● Λάβει υπόψη, μαζί με τη βοήθεια του γυναικολόγου της, την κατάσταση της υγείας της. Για παράδειγμα, μία γυναίκα που υποφέρει από σακχαρώδη διαβήτη, θρομβοφιλία, υπέρταση κ.ά. θα πρέπει να είναι περισσότερο προσεκτική από το κανονικό, να ακολουθήσει τις συμβουλές του γιατρού της και να πάρει, αν χρειάζεται, την κατάλληλη φαρμακευτική αγωγή.

● Διορθώσει κάποια προβλήματα που προϋπάρχουν, και τα οποία θα μπορούσαν να οδηγήσουν σε πρόωρο τοκετό, πριν ακόμα ξεκινήσει η εγκυμοσύνη. Aυτά αντιμετωπίζονται κατά περίπτωση, είτε με φαρμακευτικούς είτε με χειρουργικούς τρόπους· για παράδειγμα, οι ανωμαλίες της μήτρας ή η ανεπάρκεια του τραχήλου μπορούν να αντιμετωπιστούν με επέμβαση.
● Παραμείνει ξαπλωμένη, στην περίπτωση που κάτι τέτοιο κριθεί απαραίτητο ανάλογα με το είδος του προβλήματος (π.χ. ανεπάρκεια του πλακούντα).

● Πάρει τοκολυτικά φάρμακα (ειδικά φάρμακα που αναστέλλουν τον τοκετό). Πρόκειται για φάρμακα τα οποία οι γυναικολόγοι χρησιμοποιούσαν πολύ στο παρελθόν. Πλέον όμως αμφισβητείται η αξία τους, ειδικά όταν η αιτία του πρόωρου τοκετού είναι -για παράδειγμα- μία φλεγμονή του αμνιακού υγρού, περίπτωση κατά την οποία το μωρό δεν μπορεί και δεν πρέπει να μείνει για πολύ στη μήτρα ούτως ή άλλως. Σήμερα οι γιατροί τα χρησιμοποιούν για πολύ μικρό διάστημα, μέχρι να προλάβουν να δώσουν στην έγκυο την κορτιζόνη που χρειάζονται οι πνεύμονες του εμβρύου για να ενδυναμωθούν.

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 8^ο:

Ο χρονισμός του τοκετού:

Η ανακάλυψη των βιοχημικών λεπτομερειών του μηχανισμού του τοκετού δημιουργεί ελπίδες για μείωση των πρόωρων γεννήσεων και των συνέπειών τους.

Τα τελευταία τριάντα χρόνια οι γιατροί έγιναν πολύ ικανότεροι στη διάσωση πρόωρα γεννημένων παιδιών. Δυστυχώς, όμως, τα πρόωρα νεογνά που επιζούν έχουν συχνά αναπνευστικές δυσκολίες, εγκεφαλική παράλυση, νοητική καθυστέρηση και άλλα προβλήματα. Έξι με 8 τοις εκατό όλων των παιδιών γεννιούνται πρόωρα δηλαδή πριν την 38η εβδομάδα κύησης. Απ' αυτά, περίπου τα μισά γεννιούνται με αυθόρμητα πρόωρο τοκετό. Αν μπορούσε να αποτραπεί αυτό το είδος τοκετού, πολλά νεογέννητα θα γλίτωναν το θάνατο ή την εφ' όρου ζωής αναπηρία.

Μέχρι πρόσφατα, οι επιστήμονες δεν ήξεραν πολλά για το βιολογικό μηχανισμό που ελέγχει το χρονισμό του τοκετού και κατ' επέκταση δεν είχαν τρόπο να επηρεάσουν αυτό το μηχανισμό ώστε να μην τεθεί σε λειτουργία πρόωρα. Τα τελευταία χρόνια, όμως, αρκετοί ερευνητές έφτασαν σε κάποια συμπεράσματα γύρω από το θέμα αυτό και ήδη υπάρχουν ιδέες για το πώς θα μπορούσε να καθυστερήσει ο τοκετός μέχρι να ωριμάσει πλήρως το νεογνό. Μάλιστα ο μηχανισμός που ανακαλύφθηκε δεν προσδιορίζει μόνο την ακριβή στιγμή της γέννας. Ρυθμίζει τον τοκετό συνολικά, δηλαδή όλες τις απαιτούμενες αλλαγές στη μήτρα, τον τράχηλο της μήτρας και τον οργανισμό της μητέρας, που κάνουν δυνατό το φυσικό τοκετό.

Ο πολλαπλός ρόλος των οιστρογόνων:

Οι επιστήμονες ήξεραν εδώ και καιρό ότι καθ' όλη τη διάρκεια της κύησης η μήτρα είναι στην ουσία ένας χαλαρός σάκος από μη συνδεδεμένα μεταξύ τους λεία μυϊκά κύτταρα. Αυτός ο σάκος απομονώνεται από το εξωτερικό περιβάλλον στο κάτω μέρος από ένα σφιχτά κλειστό δαχτυλίδι, τον τράχηλο, που παραμένει σφιχτός και ανελαστικός λόγω των σκληρών ινών κολλαγόνου που περιέχει. Αυτές οι ίνες ελέγχονται από την προγεστερόνη, μια στεροειδή ορμόνη που εκκρίνει ο πλακούντας μέσα στο κυκλοφορικό σύστημα της μητέρας από την αρχή ακόμη της εγκυμοσύνης. Ωστόσο, ο πλακούντας εκκρίνει και οιστρογόνα (όπως η οιστραδιόλη), στεροειδή που λειτουργούν αντίθετα με την προγεστερόνη και προωθούν τη σύσπαση των μυϊκών κυττάρων της μήτρας.

Στην αρχή τα επίπεδα οιστρογόνων είναι σχετικά χαμηλά, αλλά όσο προχωρά η εγκυμοσύνη αυξάνουν. Η διαδικασία του τοκετού αρχίζει ουσιαστικά όταν η ισορροπία δυνάμεων μετατοπίζεται έτσι ώστε τα οιστρογόνα και οι άλλοι παράγοντες που υποστηρίζουν τη σύσπαση να υπερβούν τους παράγοντες που την εμποδίζουν.

Καθώς τα οιστρογόνα αυξάνουν, τα μυϊκά κύτταρα της μήτρας αρχίζουν να συνθέτουν μια πρωτεΐνη που λέγεται κονεξίνη. Τα μόρια κονεξίνης προωθούνται προς την κυτταρική μεμβράνη και σχηματίζουν ηλεκτρικούς συνδέσμους με τα αντίστοιχα μόρια που βρίσκονται στην επιφάνεια των διπλανών κυττάρων. Τα συνδεδεμένα κύτταρα μπορούν τώρα να πραγματοποιήσουν συντονισμένες συσπάσεις. Ταυτόχρονα, τα οιστρογόνα ωθούν τα μυϊκά κύτταρα της μήτρας να εμφανίσουν υποδοχείς της ορμόνης οξυτοσίνης (που κατασκευάζεται στον εγκέφαλο) και η οποία μπορεί να αυξήσει την ένταση των συσπάσεων και να προκαλέσει τη γέννα σε μια ήδη προετοιμασμένη από τους προηγούμενους παράγοντες μήτρα.

Καθώς τα μυϊκά κύτταρα της μήτρας προετοιμάζονται για συσπάσεις, τα οιστρογόνα προωθούν επιπλέον την παρασκευή από τις μεμβράνες πλακούντα που καλύπτουν τον τράχηλο ουσιών που λέγονται προσταγλανδίνες. Οι προσταγλανδίνες με τη σειρά τους έχουν ως αποτέλεσμα την παραγωγή στον τράχηλο ενζύμων που διασπούν τις ίνες κολλαγόνου. Έτσι ο τράχηλος από σφιχτός και σκληρός μετατρέπεται σε μαλακό και εύπλαστο, αρχίζει να διαστέλλεται σιγά σιγά και τελικά ανοίγει καθώς τον πιέζει το κεφάλι του νεογνού κατά τη γέννα.

Ο γενικός συντονιστής:

Ενώ βρίσκονται σε εξέλιξη όλες αυτές οι αλλαγές, άλλη μια ορμόνη, η κορτιζόνη, που παράγεται από τα επινεφρίδια του νεογνού, εξασφαλίζει ότι οι πνεύμονές του θα υποστούν τις τελικές αλλαγές που απαιτούνται για να αρχίσει να αναπνέει αέρα. Συγκεκριμένα, τα υψηλά επίπεδα κορτιζόνης οδηγούν στην παραγωγή ουσιών που αφαιρούν το αμνιακό υγρό από τους πνεύμονες και τους επιτρέπουν να φουσκώσουν.

Υπεύθυνη για την αύξηση της συγκέντρωσης των οιστρογόνων στο αίμα της μητέρας αποδείχτηκε ότι είναι μια άλλη ορμόνη, η ορμόνη απελευθέρωσης κορτικοτροπίνης, γνωστότερη σαν CRH. Η CRH, που παράγεται στον πλακούντα, θεωρείται σήμερα από πολλούς ερευνητές σαν ο γενικός συντονιστής της εγκυμοσύνης. Αν και τα οριστικά συμπεράσματα δεν έχουν βγει ακόμα, φαίνεται ότι τα επίπεδα CRH μεταξύ 16 και 20 εβδομάδων κύησης υποδείχνουν αν ο τοκετός θα είναι κανονικός ή πρόωρος (εφόσον δεν επιδράσουν άλλοι παράγοντες, όπως π.χ. μια μόλυνση του εμβρύου). Έτσι οι γυναίκες που αυτή την περίοδο της εγκυμοσύνης τους έχουν αυξημένα επίπεδα CRH (δεν έχει προσδιοριστεί ακόμα το όριο) είναι πολύ πιθανό να γεννήσουν πρόωρα και αν μη τι άλλο καλό είναι να γεννήσουν σε νοσοκομεία που διαθέτουν μονάδες εντατικής θεραπείας νεογνών.

Τι κάνει, όμως, τον πλακούντα να αρχίσει την παραγωγή CRH και τι ρυθμίζει την ποσότητα που παράγεται; Αυτό δεν έχει ανακαλυφθεί ακόμα. Ήδη, όμως, η γνώση των λεπτομερειών του μηχανισμού του τοκετού οδηγεί σε ιδέες για την καθυστέρησή του όταν εξελίσσεται πρόωρα. Η ανταλαρμίνη, ένας ανταγωνιστής της CRH, έχει αποδειχτεί ότι μπορεί να καθυστερήσει τον τοκετό στα πρόβατα. Αν έχει το ίδιο αποτέλεσμα και σε πιθήκους, χωρίς τοξικές παρενέργειες, τότε σίγουρα θα ακολουθήσουν δοκιμές και σε ανθρώπους. Ήδη βρίσκονται υπό δοκιμή σε ανθρώπους ουσίες που ανταγωνίζονται την οξυτοσίνη και τα προκαταρκτικά αποτελέσματα δείχνουν ότι και οι παρεμποδιστές των προσταγλανδινών ίσως να είναι επίσης αποτελεσματικοί.

Η γνώση του επιπέδου της CRH στο αίμα μιας εγκύου ίσως να έχει και παράπλευρες εφαρμογές, όπως το κατά πόσο θα είναι επιτυχής η διαδικασία της πρόκλησης τεχνητών πόνων τοκετού. Οι μητέρες με υψηλή συγκέντρωση CRH είναι πιθανότερο να αντιδράσουν θετικά στη διαδικασία, παρά εκείνες με χαμηλή συγκέντρωση.

Είτε τελικά βρεθεί ένα σίγουρο τεστ προειδοποίησης για αυξημένη πιθανότητα πρόωρης κύησης, είτε μπορέσει να επιβραδυνθεί το ρολόι του πλακούντα, είτε και τα δύο, το αποτέλεσμα θα είναι το ίδιο: θα δοθεί σε περισσότερα μωρά η δυνατότητα να αναπτυχθούν κανονικά, χωρίς τα φυσικά και νοητικά μειονεκτήματα, που τόσο συχνά σχετίζονται με την πρόωρη γέννα.

Το μονοξείδιο του αζώτου στην προστασία του εγκεφάλου στα πρόωρα παιδιά:

Το μονοξείδιο (ΝΟ2) είναι ένα ιδιαίτερα υψηλής δραστικότητας αέριο που το βρίσκουμε στο περιβάλλον σε ζωικούς και ανθρώπινους οργανισμούς. Ιδιαίτερα στους τελευταίους έχει την χαρακτηριστική δράση να κατεβάζει την αρτηριακή πίεση.Είναι γνωστό εδώ και χρόνια  ότι με χορήγηση νιτρογλυκερίνης όταν εισέλθει  στον οργανισμό το απελευθερωμένο μονοξείδιο του αζώτου κατεβάζει την πίεση.

Τα τελευταία δύο χρόνια το μονοξείδιο του άνθρακα χρησιμοποιείται κατά κόρον και με μεγάλη επιτυχία στις κακώσεις ιδιαίτερα όταν αυτές συνοδεύονται και με εμπύρετα νοσήματα. Μια τέτοια ιδιαίτερη περίπτωση είναι και η χρησιμοποίηση του στις πρόωρες γεννήσεις βρεφών. Τότε στις περιπτώσεις αυτές εδιδετο προληπτικά για λόγους προστασίας του εγκεφάλου. Ο βαθμός επιτυχίας όμως της χρησιμοποίησης παράμενε κατά μεγάλο ποσοστό άγνωστο.

Με την χρησιμοποίηση της χαρτογράφησης του εγκεφάλου στα βρέφη με τις δυνατότητες που δίνει η σύγχρονη ψηφιακή τεχνολογία κατέστη δυνατόν να έχουμε συγκεκριμένες απόψεις σε ότι αφορά την χρησιμότητα στις περιπτώσεις αυτές του μονοξείδιου του αζώτου.

Δυο μεγάλες πανεπιστημιακές αμερικάνικες κλινικές όπως  αυτή του Σικάγου και του Στάτφορντ  κατέδειξαν ότι έγκυρη χρησιμοποίηση του μονοξειδίου του αζώτου  στα  πρόωρα  βρέφη προστατεύει και την μελλοντική εξέλιξη του εγκεφάλου  και των λειτουργιών του καθώς επίσης και ότι βοηθάει παρά πολύ το αναπνευστικό του σύστημα. Παρακολουθώντας με ηλεκτροεγκεφαλικές έρευνες  την εξέλιξη των παραπάνω περιστατικών έχουν καταλήξει ερευνητές στο συμπέρασμα ότι η χορήγηση μονοξείδιου του αζώτου ακόμη και σε εγκατεστημένες εγκεφαλικές βλάβες  σε συνδυασμό με αλλά φάρμακα  μπορεί να έχει ευεργετικές επιδράσεις σε προστασία και πρόγνωση. Ιδιαίτερα σε ότι αφορά τα πρόωρα γεννημένα βρέφη όσο πιο νωρίτερα γίνεται αυτή η χορήγηση τόσο μεγαλύτερη είναι σίγουρα μιας μετέπειτα εξασφαλισμένης εγκεφαλικής ανάπτυξης.

Οι παρατηρήσεις από τα δυο μεγάλα αμερικανικά πανεπιστήμια σηματοδοτούν για μια ακόμη φορά την αναγκαιότητα της ενημέρωσης γονέων και ιατρικού προσωπικού (μαιευτήρες, παιδίατροι, μαίες)  σχετικά με την αναγκαιότητα αυτή. Υπάρχουν ήδη κλινικές στον κόσμο που αμέσως  μετά τη γέννηση του βρέφους με την μαγνητοεγκεφαλικη έρευνα και χαρτογραφική εντόπιση εγκεφαλικής βλάβης προχωρούν σε άμεση χορήγηση μονοξειδίου του αζώτου. Ιδιαίτερα ικανοποιητικά αποτελέσματα της θεραπείας αυτής οδηγούν  τους ερευνητές  στην παραίνεση να γίνει η χρησιμοποίηση του και σε καταστάσεις εγκεφαλικών επεισοδίων.

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 9^ο:

Έρευνες που έχουν γίνει:

· Νέα Υόρκη: Οι νεαροί ενήλικες που έχουν γεννηθεί πολύ πρόωρα τείνουν να είναι περισσότερο αγχωμένοι και επιρρεπείς στην κατάθλιψη, σύμφωνα με νέα βρετανική μελέτη που δημοσιεύεται στο επιστημονικό έντυπο Pediatrics.

Ερευνητική ομάδα του Κολεγίου Κινγκ του Λονδίνου με επικεφαλής τον Δρ Μάθιου Άλλιν έθεσε υπό ιατρική παρακολούθηση 108 νεαρούς άνδρες και γυναίκες που είχαν γεννηθεί πριν την 33η εβδομάδα κύησης και τους συνέκρινε με 167 νεαρούς ενήλικες που είχαν γεννηθεί κανονικά. Όλες οι τελειόμηνες κυήσεις διαρκούν περίπου 40 εβδομάδες.

Όλοι οι συμμετέχοντες συμπλήρωσαν ερωτηματολόγια τα οποία μετρούσαν τρεις διαστάσεις της προσωπικότητας: νευρωτική συμπεριφορά, εξωστρέφεια και ψυχωσισμός (η τάση για συναισθηματική ψυχρότητα, επιθετικότητα και αντικοινωνική συμπεριφορά).

Γενικά, η ομάδα των πρόωρων είχε χαμηλότερο σκορ εξωστρέφειας και υψηλότερο σκορ νευρωτικής συμπεριφοράς. Αναφορικά με τον ψυχωσισμό το σκορ ήταν όμοιο και στις δυο ομάδες.

Ένα περίπλοκο μείγμα γονιδίων και περιβάλλοντος συμβάλλει στη διαμόρφωση της προσωπικότητας του ατόμου και δεν είναι ξεκάθαρο γιατί τα πρόωρα και τελειόμηνα παιδιά έχουν γενικές διαφορές σε ορισμένα χαρακτηριστικά τους.

Ο πρώιμος τραυματισμός του εγκεφάλου, μπορεί να είναι ένας παράγοντας, υποψιάζονται οι επιστήμονες, καθώς και η επιρροή των γονέων και των συνομηλίκων καθώς τα παιδιά μεγαλώνουν.

Για παράδειγμα, οι γονείς των πρόωρων βρεφών ίσως να είναι περισσότερο προστατευτικοί από την αρχή, γεγονός που ίσως συμβάλλει στην πιο προσεκτική αυτοελεγχόμενη φύση που παρατηρείται στα συγκεκριμένα παιδιά.

Απ' την άλλη, οι επιστήμονες τονίζουν ότι δεν είναι ξεκάθαρο πόσο σημαντικό είναι το στυλ της γονικής φροντίδας στην ενήλικη προσωπικότητα. Μελέτες σε δίδυμα που μεγάλωσαν χωριστά δείχνουν ότι η προσωπικότητα έχει μεγάλη γενετική σύσταση.

Είναι πιθανόν, τα πρόωρα παιδιά να κληρονομήσουν συγκεκριμένα χαρακτηριστικά της προσωπικότητας. Πρόσφατη μελέτη έδειξε ότι οι γυναίκες με αυξημένα επίπεδα άγχους κατά τη διάρκεια της κύησης αντιμετώπιζαν υψηλότερο κίνδυνο πρόωρου

· Ο Jay Goldsmith, νεογνολόγος στην πανεπιστημιακή κλινική Ochsner, στη Νέα Ορλεάνη των ΗΠΑ, ο οποίος ήρθε στην Ελλάδα, καλεσμένος από το Νεογνολογικό Τμήμα του νοσοκομείου «Αλεξάνδρα», μιλά για τους πρόωρους τοκετούς και τις εξελίξεις της νεογνολογίας.

ΕΡ.: Οι πρόωροι τοκετοί έχουν αυξηθεί σήμερα, και ποιοι παράγοντες έχουν συντελέσει σε αυτό;

ΑΠ.: Πρόωρα θεωρούνται τα παιδιά που γεννιούνται με βάρος μικρότερο από 2,5 κιλά ή, κατά άλλη εκτίμηση, όσα είναι κάτω από 1,5 κιλό. Τα τελευταία καταλήγουν συνήθως στη Μονάδα Εντατικής και για τη διατήρησή τους στη ζωή απαιτούνται μεγάλη φροντίδα και πολλά χρήματα, ενώ αργότερα μπορεί να παρουσιάσουν αναπηρίες, κινητικές διαταραχές, τύφλωση, κώφωση. Στις ΗΠΑ περίπου το 7% των παιδιών γεννιέται κάτω από 2,5 κιλά, ενώ το 1,1% κάτω από 1,5 κιλό. Τα τελευταία χρόνια μειώσαμε τη βρεφική θνησιμότητα με τη βοήθεια νέων φαρμάκων και κυρίως μέσω των αναπνευστήρων. Στις ΗΠΑ η βρεφική θνησιμότητα μειώθηκε μέσα σε λίγες δεκαετίες από 7% σε 7 τοις χιλίοις. Δεν μειώθηκε όμως παράλληλα ο αριθμός των πρόωρων νεογνών. Το ποσοστό των παιδιών που γεννιούνται κάτω από 1,5 κιλό αυξήθηκε τα τελευταία χρόνια κατά 10%. Αιτίες είναι συνήθως το κάπνισμα, η παχυσαρκία, τα ναρκωτικά. Οι γυναίκες που δεν παρακολουθούνται κατά την εγκυμοσύνη παρουσιάζουν επίσης υψηλό κίνδυνο να γεννήσουν πρόωρο παιδί.

ΕΡ.: Από ποια ηλικία μπορεί να επιβιώσει ένα πρόωρο, και πόσο κοστίζει αυτό;

ΑΠ.: Σήμερα ένα παιδί 23 εβδομάδων, δηλαδή λίγο περισσότερο από 5 μηνών, μπορεί να επιβιώσει. Αυτό είναι εξαιρετικά δαπανηρό. Η νοσηλεία ενός πρόωρου νεογνού μπορεί να κοστίσει έως 250 χιλ. δολάρια (100 εκατ. δρχ.).

· Προβλήματα συμπεριφοράς εμφανίζουν τα γεννημένα πρόωρα παιδιά:

Τα παιδιά που γεννιούνται 12 εβδομάδες πριν από την προγραμματισμένη ημερομηνία τοκετού, είναι πολύ πιθανόν να παρουσιάσουν προβλήματα συμπεριφοράς σε πέντε χρόνια, εκτιμούν Αυστραλοί επιστήμονες.

Το 1/4 των παιδιών που γεννήθηκαν χωρίς να έχουν συμπληρώσει την 28η εβδομάδα κύησης, εκδηλώνουν κλινικά προβλήματα συμπεριφοράς, ενώ το 21% παρουσιάζει ορισμένα τέτοια προβλήματα, σύμφωνα με μελέτη που παρουσιάστηκε σε συνέδριο γενετικής στην Αδελαϊδα.

· Τα παιδιά που γεννιούνται πρόωρα έχουν μαθησιακά και σχολικά προβλήματα:

Περίπου το ένα τρίτο από τα παιδιά που γεννιούνται πρόωρα, μεταξύ 32 και 35 εβδομάδων κύησης, βρέθηκε ότι παρουσιάζει μαθησιακά και εκπαιδευτικά προβλήματα στο σχολείο, σε μελέτη που έγινε στην Οξφόρδη.

Ήταν ήδη γνωστό από παλαιότερες έρευνες ότι τα πολύ πρόωρα παιδιά, δηλαδή αυτά που γεννιούνταν πριν από τις 32 εβδομάδες κύησης και με πολύ χαμηλό βάρος γέννησης (μικρότερο από 1,5 κιλά), έχουν αυξημένο κίνδυνο για να παρουσιάσουν προβλήματα ανάπτυξης, συμπεριφοράς και εκμάθησης.

Όμως για τη μεγάλη ομάδα πρόωρων παιδιών που γεννιούνται μεταξύ 32 και 35 εβδομάδων δεν είχαν γίνει μέχρι τώρα έρευνες που να αναλύουν τα σχολικά και αναπτυξιακά τους προβλήματα. Υπενθυμίζεται ότι μία κανονική κύηση διαρκεί περίπου 40 εβδομάδες.

Οι Άγγλοι γιατροί μελέτησαν 117 παιδιά που γεννήθηκαν 5 με 8 εβδομάδες νωρίτερα από την κανονική ημερομηνία που θα έπρεπε να γεννηθούν (32-35 εβδομάδων κύησης) μέχρι την ηλικία των 7 ετών. Τα ευρήματα τους ήταν τα ακόλουθα:

1. το ένα τρίτο των παιδιών είχε προβλήματα γραφής, μαθηματικών και λεπτών κινήσεων που χρειάζονται για δραστηριότητες όπως το σχεδίασμα.

2. το 20% των παιδιών είχε προβλήματα ομιλίας και διαβάσματος.

3. το 25% είχε ανάγκη υποστήριξης από ένα βοηθό που δεν ήταν δάσκαλος.

4. το 4% είχαν ανάγκες ειδικής εκπαίδευσης.

5. το 3% έπρεπε να τοποθετηθούν σε σχολείο για παιδιά με ειδικές ανάγκες.

6. το ένα τρίτο των παιδιών θεωρήθηκε είτε από τους γονείς είτε από τους δασκάλους ότι ήταν υπερκινητικό. Όμως μόνο για το 8% των παιδιών συμφωνούσαν και οτι δύο ομάδες, ότι ήταν υπερκινητικά.

Είναι σημαντικό να τονιστεί ότι άλλες ανάλογες έρευνες, που έγιναν σε παιδιά που γεννήθηκαν κανονικά, τελειόμηνα στις 40 εβδομάδες κύησης, το ποσοστό που βρέθηκε να έχει παρόμοια προβλήματα κυμαινόταν μεταξύ 10% και 20%. Υπενθυμίζεται ότι στην μελέτη που παρουσιάζεται το ποσοστό αυτό ήταν της τάξης του 33%.

Το γεγονός ότι η έρευνα αυτή επισημαίνει τον κίνδυνο που έχουν τα πρόωρα παιδιά για αναπτυξιακά και μαθησιακά προβλήματα, επιτρέπει στους γονείς και εκπαιδευτικούς να επέμβουν έγκαιρα για να υποστηρίξουν τα παιδιά αυτά με τρόπο τέτοιο που να βοηθήσουν να ξεπεράσουν μέσα στα μέτρα του δυνατού κάποια εμπόδια.

Η έγκαιρη αντιμετώπιση των δυσκολιών αυτών των παιδιών θα τους επιτρέψει να αναπτύξουν τις ικανότητες που διαθέτουν για να καλύψουν όσο το δυνατό περισσότερο κενά που τυχόν προκαλούνται από την πρόωρη γέννηση.

Εκείνο που επίσης αξίζει τον κόπο να συγκρατηθεί είναι ότι μερικά από τα παιδιά αυτά, μεγαλώνοντας κατάφεραν όπως φάνηκε σε άλλες έρευνες να κερδίσουν το χαμένο έδαφος σε σχέση με τους συνομήλικούς τους.

ΕΡΩΤΗΜΑΤΟΛΟΓΙΟ

1. Κατά τη γνώμη σας, παρουσιάζει προβλήματα ένας πρόωρος τοκετός;

Ναι

Όχι

2. Χρειάζεται ιδιαίτερη φροντίδα ένα πρόωρο παιδί;

Ναι

Όχι

3. Υπάρχει κίνδυνος θανάτου της μητέρας σε έναν πρόωρο τοκετό;

Ναι

Όχι

4. Μπορούν οι γιατροί, μόλις από τους πρώτους μήνες της εγκυμοσύνης, να διαγνώσουν ότι η μητέρα θα γεννήσει πρόωρα;

Ναι

Όχι

5. Χρειάζεται ένα πρόωρο παιδί να εισέλθει σε θερμοκοιτίδα αφού γεννηθεί;

Ναι

Όχι

6. Εκδηλώνουν μαθησιακές δυσκολίες τα πρόωρα παιδιά;

Ναι

Όχι

7. Μπορούμε να αποφύγουμε έναν πρόωρο τοκετό;

Ναι

Όχι

8. Υπάρχει κατάλληλη φαρμακευτική αγωγή που να χορηγείται σε απειλούμενο πρόωρο τοκετό;

Ναι

Όχι

9. Χρειάζεται εξέταση του πρόωρου παιδιού ανά χρονικά διαστήματα αφού γεννηθεί;

Ναι

Όχι

10. Παρουσιάζουν αυξημένο κίνδυνο για προβλήματα υγείας ακόμα και στην ενήλικη ζωή τους τα πρόωρα παιδιά;

Ναι

Όχι

ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ ΕΡΩΤΗΜΑΤΟΛΟΓΙΟΥ

1. 71.9% των παιδιών υποστηρίζουν ότι ένας πρόωρος τοκετός παρουσιάζει προβλήματα. Μόλις το 29.1% υποστηρίζει το αντίθετο.

2. 99,8% των παιδιών θεωρούν ότι ένα πρόωρο παιδί χρειάζεται ιδιαίτερη φροντίδα. Το 0,2% θεωρεί ότι ένα κανονικό παιδί χρειάζεται περισσότερη φροντίδα απ’ ότι ένα πρόωρο.

3. 88,3% των παιδιών πιστεύουν πως σε έναν πρόωρο τοκετό υπάρχει κίνδυνος θανάτου της μητέρας. Το 12,7% πιστεύει το αντίθετο.

4. 26,8% των παιδιών δηλώνουν πως οι γιατροί μπορούν, μόλις από τους πρώτους μήνες της εγκυμοσύνης, να διαγνώσουν ότι η μητέρα θα γεννήσει πρόωρα. Το 74,2% δηλώνουν το αντίθετο.

5. 92,1% των παιδιών απάντησαν ότι ένα πρόωρο παιδί χρειάζεται να εισέλθει σε θερμοκοιτίδα αφού γεννηθεί. Το 7,9% απάντησε το αντίθετο.

6. 53,7% των παιδιών υποστηρίζουν ότι τα πρόωρα παιδιά εκδηλώνουν μαθησιακές δυσκολίες. Το 46,3% υποστηρίζει το αντίθετο.

7. 30,7% των παιδιών θεωρούν ότι είναι δυνατόν να αποφευχθεί ένας πρόωρος τοκετός. Το 69,3% θεωρεί το αντίθετο.

8. 34,5% των παιδιών πιστεύουν ότι όντως υπάρχει φαρμακευτική αγωγή που να χορηγείται σε απειλούμενο πρόωρο τοκετό. Το 65,5% πιστεύει το αντίθετο.

9. 92,1% των παιδιών απάντησαν ότι χρειάζεται εξέταση του πρόωρου παιδιού ανά χρονικά διαστήματα αφού γεννηθεί. Το 7,9% απάντησε το αντίθετο.

10. 57,6% των παιδιών δηλώνουν ότι τα πρόωρα παιδιά παρουσιάζουν αυξημένο κίνδυνο για προβλήματα υγείας ακόμα και στην ενήλικη ζωή τους. Το 32,4% δηλώνει το αντίθετο

ΔΙΑΓΡΑΜΜΑ ΡΟΗΣ

ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ

www.medlook.com

www.womanshealth.gr

www.in.gr

www.pathfinder.gr

www.paidiatros.gr

www.vita.gr

www.madata.gr

www.enet.gr

www.mammyland.com

www.mednutrition.gr

www.el.wikipaidia.org

www.bioneurologics.gr

Γενικότερα κυριότερη πηγή αποτέλεσε το διαδύκτιο, αλλά χρησιμοποίησα και δικά μου στοιχεία σε μέρη της εργασίας.