ΕΡΓΑΣΙΑ ΣΤΗΝ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑ

ΤΜΗΜΑ Α2

ΑΠΟ ΤΟΥΣ ΜΑΘΗΤΕΣ:

ΧΑΤΖΗΓΕΩΡΓΙΟΥ ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣ

ΧΑΤΖΗΣΤΑΜΟΥ ΘΟΔΩΡΗΣ

ΠΛΟΤΣΙ ΕΡΜΙΡ

ΤΣΟΛΑΚΟΣ ΒΑΣΙΛΗΣ

ΘΕΜΑ:

ΑΘΛΗΤΙΣΜΟΣ

ΠΡΟΛΟΓΟΣ:Η εργασία που συντάξαμε μας μιλάει για την εξέλιξη της τεχνολογίας μέσω του αθλητισμού. Θα αναφερθούμε στην ιστορία των ολυμπιακών αγώνων από την αρχαιότητα ως σήμερα, επίσης θα μιλήσουμε για τους παραολυμπιακούς αγώνες και με ποιους τρόπους βοηθάει η τεχνολογία τους αθλητές για να μπορούν να αγωνιστούν και τέλος για την χρήση απαγορευμένων ουσιών (ντόπινγκ).

J

Oι Oλυμπιακοί Aγώνες στην αρχαιότητα

"Μηδ' Ολυμπίας αγώνα φέρτερον αυδάσομεν"

Πίνδαρος

Ο αθλητισμός κατείχε εξέχουσα θέση στη ζωή των αρχαίων Ελλήνων. Ήταν απαραίτητη προϋπόθεση της προετοιμασίας για την υπεράσπιση της πατρίδας και τη συμμετοχή στην πολιτική ζωή. Σε κάποιες πόλεις-κράτη αποτελεί το μέσο απόκτησης της πολεμικής αρετής, η κατοχή της οποίας απαιτεί επίπονη άσκηση, ενώ σε κάποιες άλλες είναι το μέσο διαμόρφωσης του "καλού καγαθού" νέου που συνδυάζει τη σωματική δύναμη και ομορφιά με την πνευματική και ψυχική καλλιέργεια. Κανένας λαός σε ολόκληρο τον αρχαίο κόσμο δεν αγάπησε με τέτοιο πάθος τον αθλητισμό και δεν ανέπτυξε το αγωνιστικό πνεύμα σε τόσο υψηλό βαθμό όσο οι Έλληνες. Η λέξη "αθλητής", που υιοθέτησαν και χρησιμοποιούν όλες οι ευρωπαϊκές γλώσσες, είναι ελληνική. Το αθλητικό ιδεώδες θα αναβιώσει στα τέλη του 19ου αιώνα. Η κεντρική ιδέα ήταν η διεξαγωγή αγώνων που θα περιλάμβαναν όλα τα αθλήματα και θα συμμετείχαν αθλητές από όλες τις χώρες του κόσμου. Και ποια άλλη χώρα θα μπορούσε να φιλοξενήσει τους πρώτους Ολυμπιακούς Αγώνες εκτός από τη χώρα που τους γέννησε, την Ελλάδα. Οι αθλητές που συμμετείχαν ορκίζονταν να σέβονται όλους τους κανόνες και να αγωνίζονται σύμφωνα με το αληθινό πνεύμα της ευγενούς άμιλλας για τη δόξα του αθλητισμού και την τιμή των ομάδων. Στην Ολυμπία βρίσκεται ο βωμός της ολυμπιακής φλόγας που κάθε τέσσερα χρόνια μεταφέρεται στην πόλη που φιλοξενεί τους αγώνες. Ύστερα από την επίκληση και τον ύμνο στο θεό Απόλλωνα, η ιέρεια κρατώντας την αναμμένη δάδα, εισέρχεται στο στάδιο και στη συνέχεια την παραδίδει στο δρομέα, για να ξεκινήσει το μακρύ ταξίδι της.

AΓΩNIΣTIKO ΠNEYMA

Οι Έλληνες δεν ήταν οι πρώτοι που επινόησαν τις παιδιές, ήταν όμως οι πρώτοι που τις ανύψωσαν σε αθλήματα. Το γνήσιο αγωνιστικό πνεύμα πρώτη φορά εμφανίζεται στους Αχαιούς και οι αγώνες δεν είναι απλές επιδείξεις προς τέρψιν των θεατών αλλά ανταγωνισμός, επίδειξη δύναμης και υπεροχής

Διάφορα είδη παιδιών (αρχ. παιδιά<παίζω=διασκεδάζω με παιχνίδι, ομαδικά δηλαδή παιχνίδια) είναι βέβαια γνωστά και σε άλλους, αρχαιότερους από τους Έλληνες, λαούς. Ένα πλήθος έργων τέχνης αποδεικνύει ότι οι παιδιές ήταν γνωστές στους Αιγύπτιους και τους Μινωίτες.

ταυροκαθάψια

Αγώνες και αθλοπαιδιές οργανώνονταν στα μινωικά ανάκτορα κατά τις ημέρες των γιορτών. Τα ταυροκαθάψια, η επικίνδυνη αυτή παιδιά που απαιτεί ευλυγισία και χάρη, είναι από τα πιο αγαπημένα θέματα της μινωικής τέχνης. Σκηνές ταυροπαιδιών, πάλης και πυγμής απεικονίζονται στο περίφημο ρυτό της Αγίας Τριάδας. Το γνήσιο όμως αγωνιστικό πνεύμα παρουσιάζεται για πρώτη φορά στους Αχαιούς, ένα δυνατό από τη φύση του έθνος. Τη δύναμη στο λαό αυτό συγκέντρωνε η αριστοκρατική τάξη που έπρεπε να διαθέτει πολεμική ικανότητα και σωματική ρώμη για να διατηρηθεί στην εξουσία. Σε μια τέτοια κοινωνία, όπου η μάχη είναι καθημερινή ανάγκη, η άσκηση και η άμιλλα για τη φυσική ικανότητα και ετοιμότητα δημιουργούν με τον καιρό τα πρώτα αγωνίσματα, το δρόμο, την πάλη, την πυγμαχία, το ακόντιο, το δίσκο. Η αρχαιότερη περιγραφή αγώνων απαντάται στον Όμηρο. Ο βασιλιάς της Φθίας Αχιλλέας για να τιμήσει το νεκρό φίλο του, τον Πάτροκλο, οργανώνει "Τα άθλα επί Πατρόκλω". Οι βασιλείς και οι ευγενείς, οι άριστοι των Ελλήνων, αγωνίστηκαν με τη σειρά στην αρματοδρομία, την πυγμή, την πάλη, το δρόμο, την οπλομαχία, το δίσκο, τη σκοποβολή με τόξο και το ακόντιο. Ο Όμηρος περιγράφει παραστατικά τους αγώνες που οργάνωσε στην αγορά ο βασιλιάς των Φαιάκων Αλκίνοος για να τιμήσει το ναυαγό Οδυσσέα. Δεν υπάρχουν έπαθλα και οι ευγενείς νέοι αγωνίζονται μόνο για την ευχαρίστηση του αγώνα, όπως μαρτυρεί ο ομηρικός στίχος "Αυτάρ επεί δη πάντες ετέρφθησαν φρέν' αέθλοις".

Οι αφηγήσεις του Ομήρου αποδεικνύουν ότι το αθλητικό πνεύμα αναπτύχθηκε στους Αχαιούς και οι παιδιές πήραν τη μορφή αληθινών αγώνων με ή χωρίς έπαθλα. Οι αγώνες αυτοί δεν έχουν θρησκευτικό ή τελετουργικό χαρακτήρα και δεν γίνονται σε τακτό τόπο ή χρόνο αλλά οπουδήποτε. Είναι ανταγωνισμός, επίδειξη υπεροχής, χαρά για τον ίδιο τον αγώνα, λαχτάρα για την τιμή της νίκης. Τα ίδια αυτά στοιχεία συνθέτουν το αγωνιστικό πνεύμα των Ελλήνων των αρχαϊκών και κλασικών χρόνων. Η διαφορά έγκειται στο ότι οι αγώνες παύουν να γίνονται συμπτωματικά και οργανώνονται σε τακτά χρονικά διαστήματα και σε ορισμένους τόπους. Δημιουργούνται τότε οι μεγάλοι πανελλήνιοι περιοδικοί αγώνες που σφυρηλατούν τους δεσμούς μεταξύ των κατοίκων των πόλεων-κρατών, έτσι ώστε να αισθάνονται ότι ανήκουν στο ίδιο έθνος, παρά τις όποιες διαφορές και τους συχνούς πολέμους. Οι αγώνες αυτοί αποτελούν εθνικές αθλητικές εορτές, στις οποίες μόνο Έλληνες γίνονται δεκτοί.

Η Αρχαϊκή εποχή είναι περίοδος οργάνωσης του αθλητισμού και συνειδητοποίησης της σημασίας του για την άσκηση και την παιδεία των νέων. Η πιο λαμπρή εποχή του αθλητισμού είναι η περίοδος που ακολούθησε τη νίκη των Ελλήνων κατά των Περσών. Ο αθλητισμός φτάνει τότε στο απόγειό του, καθώς όλο το έθνος διακατέχεται από υψηλό αγωνιστικό πνεύμα.

Το πιο θαυμαστό για το αγωνιστικό πνεύμα των Ελλήνων είναι ότι ο αθλητής αγωνίζεται όχι για κάποιο υλικό κέρδος αλλά για την τιμή της νίκης, για ένα απλό στεφάνι αγριελιάς, τον "κότινον", το πιο επιθυμητό έπαθλο των μεγαλύτερων πανελλήνιων αγώνων, των Ολυμπιακών. Εδώ ακριβώς βρίσκεται το μεγαλείο του αγωνιστικού πνεύματος των Ελλήνων.

ΠΡΟΕΛΕΥΣΗ ΚΑΙ KAΘΙΕΡΩΣΗ ΤΩΝ ΟΛΥΜΠΙΑΚΩΝ ΑΓΩΝΩΝ

Από το πλήθος των τοπικών αγώνων που αναπτύχθηκαν στον ελλαδικό κόσμο, τέσσερις, τα Ολύμπια, τα Πύθια, τα Νέμεα και τα Ίσθμια αναδείχθηκαν σε πανελλήνιους αγώνες. Και οι τέσσερις ήταν "στεφανίτες" και όχι "θεματικοί", όπως ονομάζονταν όσοι είχαν πολύτιμα έπαθλα. Η μεγαλύτερη τιμή για έναν αθλητή ήταν να αναδειχθεί νικητής σε όλους. Οι πιο παλιοί από τους πανελλήνιους αγώνες ήταν οι Ολυμπιακοί.

Η αρχή των Ολυμπιακών αγώνων χάνεται μέσα στην αχλύ των μυθολογικών χρόνων. Oι παραδόσεις σχετικά με την καθιέρωσή τους είναι πολλές και αλληλοσυγκρουόμενες. Ως ιδρυτής αναφέρεται ο Ιδαίος Ηρακλής, ο οποίος έφτασε στην Ολυμπία από την Κρήτη μαζί με τους αδελφούς του Κουρήτες. Εκεί οργάνωσε αγώνα δρόμου με έπαθλο τον κότινο. Σύμφωνα με κάποιες άλλες παραδόσεις, τους αγώνες οργάνωσε ο Ενδυμίωνας, ο γιος του Αεθλίου και εγγονός του Δευκαλίωνα, ή ο Όξυλος, ο βασιλιάς της Ήλιδας. Η επικρατέστερη όμως παράδοση θέλει ως ιδρυτή των αγώνων τον Πέλοπα, ο οποίος, όταν ήλθε από τη Φρυγία, νίκησε σε αρματοδρομία το βασιλιά της Πίσσας Οινόμαο, παίρνοντας ως έπαθλο τη βασιλεία και την κόρη του Ιπποδάμεια.

Μάλιστα, η αρματοδρομία Πέλοπα-Οινόμαου απεικονίστηκε τον Ε´ αιώνα π.Χ., στο ανατολικό αέτωμα του ναού του Διός στην Ολυμπία.

Με το πέρασμα των χρόνων πλήθος από ονόματα θεών και ηρώων συνδέθηκε με τους Ολυμπιακούς αγώνες. Ο ίδιος ο Δίας ήταν σύμφωνα με την παράδοση ολυμπιονίκης, αφού νίκησε τον Κρόνο στην πάλη, όπως επίσης και ο Απόλλωνας, ο οποίος νίκησε στο δρόμο τον Ερμή και στην πυγμή τον ¶ρη.

Οι αγώνες παραμελήθηκαν και ξεχάστηκαν στα πολυτάραχα χρόνια που ακολούθησαν την κάθοδο των Δωριέων και την πτώση του μυκηναϊκού κόσμου.

Στους ιστορικούς χρόνους αναδιοργανωτής των αγώνων αναφέρεται ο βασιλιάς των Ηλείων Ίφιτος, ενώ η πρώτη Ολυμπιάδα υπολογίζεται ότι άρχισε το έτος 776 π.Χ., όταν ο Ηλείος Κόροιβος νίκησε στο αγώνισμα του δρόμου. Ο Ίφιτος σύναψε ιερή συνθήκη με το βασιλιά της Σπάρτης και σοφό νομοθέτη Λυκούργο και τον Κλεοσθένη, βασιλιά των Πισατών, το κείμενο της οποίας γραμμένο κυκλικά στον περίφημο δίσκο του Ιφίτου, φυλασσόταν στο Ηραίο.

Σύμφωνα με τη συνθήκη, οι τρεις βασιλιάδες συμφωνούν για την πεντετηρική τέλεση των αγώνων και την καθιέρωση της Ιερής εκεχειρίας, την παύση δηλαδή των εχθροπραξιών σε ολόκληρο τον ελληνικό κόσμο κατά την τέλεση των Ολυμπιακών αγώνων. Η εκεχειρία διαρκούσε τρεις μήνες για να δοθεί η δυνατότητα στους αθλητές και τους επισκέπτες μακρινών περιοχών να ταξιδέψουν με ασφάλεια. Ως έπαθλο καθιερώθηκε, ύστερα από εντολή του Μαντείου των Δελφών, ο κότινος, ένα στεφάνι δηλαδή αγριελιάς που φύτρωνε πλάι στον οπισθόδομο του ναού του Διός, στην Ιερή ¶λτη.

ΤΑ ΟΛΥΜΠΙΑ

Σε αντίθεση με τους Μυκηναϊκούς χρόνους που οι αγώνες δεν είχαν θρησκευτική αρχή, οι αγώνες των ιστορικών χρόνων είναι στενά συνδεδεμένοι με τους θεούς και αποτελούν ευγενική προσφορά προς αυτούς.

Τα Ολύμπια ήταν αγώνες πεντετηρικοί, τελούνταν δηλαδή κάθε πέμπτο έτος, κατά το μήνα Απολλώνιο ή Παρθένιο που αντιστοιχεί με τον Ιούλιο-Αύγουστο. Διαρκούσαν αρχικά μια μέρα και περιελάμβαναν ένα αγώνισμα, τον αγώνα δρόμου ενός σταδίου. Βαθμιαία όμως με την προσθήκη και άλλων αγωνισμάτων η διάρκειά τους φτάνει τις πέντε ημέρες.

Δικαίωμα συμμετοχής είχαν μόνο οι Έλληνες που ήταν ελεύθεροι πολίτες και δεν είχαν διαπράξει φόνο ή ιεροσυλία. Η είσοδος των γυναικών απαγορευόταν με ποινή θανάτου. Ως μοναδικό παράδειγμα παραβίασης αναφέρεται η περίπτωση της Καλλιπάτειρας, κόρης του Ροδίου Διαγόρα, που μπήκε στο στάδιο μεταμφιεσμένη σε γυμναστή για να παρασταθεί στο γιο της.

Υπεύθυνοι για την οργάνωση, την εποπτεία των αγώνων και την τήρηση των κανονισμών ήταν οι ελλανοδίκες που εκλέγονταν με κλήρο και είχαν ευρύτατες αρμοδιότητες και ισχύ.

Οι σπονδοφόροι που ήταν πάντα από ευγενική γενιά, ξεκινούσαν μαζί με την ακολουθία τους για να κηρύξουν στις ελληνικές πολιτείες την εκεχειρία, δηλαδή την ανακωχή, και να καλέσουν τους θεατές, τους αθλητές και τους θεωρούς, τους επίσημους δηλαδή αντιπροσώπους των διάφορων ελληνικών πόλεων, στην Ολυμπία, για τους αγώνες.

Δύο μέρες πριν από την έναρξη των αγώνων, ξεκινούσε η πομπή των αθλητών και των κριτών από την Ήλιδα για να καταλήξει στην Ολυμπία. Οι τελετές άρχιζαν με τον επίσημο όρκο που έδιναν οι αθλητές στο βωμό του Ορκίου Διός, στο Βουλευτήριο, ότι θα αγωνιστούν τίμια και δεν θα υποπέσουν σε κανένα παράπτωμα ή παράβαση κανονισμών. Οι τρεις επόμενες μέρες ήταν αφιερωμένες στα αγωνίσματα. Οι αγώνες έληγαν την 5η μέρα με την ανακήρυξη των νικητών και τη στεφάνωσή τους με τον κότινον. Μετά τη στεφάνωση των νικητών, παρέθεταν επίσημο γεύμα στο πρυτανείο. Οι νικητές απολάμβαναν πολύ μεγάλες τιμές και μόλις επέστρεφαν στην πατρίδα οι συμπολίτες τους τους τιμούσαν με προνόμια και αξιώματα.

Σε όλη τη διάρκεια των κλασικών χρόνων, οι Ολυμπιακοί αγώνες ήταν οι ενδοξότεροι όλων και το ιερό γνώρισε μεγάλη ακμή ως πανελλήνιο κέντρο στο οποίο οι Έλληνες είχαν την ευκαιρία να επικοινωνήσουν μεταξύ τους, να ανταλλάξουν ιδέες και να διαμορφώσουν απόψεις, να διδάξουν και να διδαχθούν.

Τα μεγάλα όμως ιστορικά γεγονότα που διαδραματίστηκαν στον ελλαδικό κόσμο επηρέασαν και τους Ολυμπιακούς αγώνες, με αποτέλεσμα τη σταδιακή πτώση των ηθικών αξιών και τον εκφυλισμό της σημασίας και της αξίας τους. Η κατάσταση επιδεινώθηκε αισθητά, όταν το 146 π.Χ η κυρίως Ελλάδα υποτάχθηκε στους Ρωμαίους και οι Ηλείοι έχασαν την ανεξαρτησία τους. Ο θεσμός των Ολυμπιακών αγώνων καταργήθηκε το 393 μ.Χ., όταν ο θρησκευτικός φανατισμός του ρωμαιοβυζαντινού κράτους και το διάταγμα του Θεοδοσίου του Β´ είχαν ως αποτέλεσμα την απαγόρευση της λειτουργίας όλων των ειδωλολατρικών ιερών, ενώ το 426 μ.Χ. με διαταγή του Βυζαντινού αυτοκράτορα καταστράφηκαν τα ιερά μνημεία της Αλτεως.

Οι Ολυμπιακοί αγώνες συνέβαλαν στη σφυρηλάτηση της φυλετικής και πνευματικής ενότητας των Ελλήνων, ενώ ανυπολόγιστης αξίας είναι και η συμβολή τους στη διαμόρφωση εθνικής συνείδησης, καθώς οι Έλληνες σκορπισμένοι στο μεσογειακό χώρο ή ζώντας κοντά σε βάρβαρα έθνη συνειδητοποιούν με τη συμμετοχή τους ότι είναι μέλη του ίδιου έθνους παρ' ότι συναγωνίζονται ειρηνικά για τη νίκη και την τιμή της ιδιαίτερης πατρίδας τους.

ΑΓΩΝΙΣΤΙΚΟΙ ΧΩΡΟΙ

Το στάδιο, η παλαίστρα και το γυμνάσιο είναι οι κύριοι αγωνιστικοί χώροι και, επειδή συνδέονται με την αγωγή των νέων και την ανάπτυξη του αθλητικού πνεύματος, αποτελούν τα βασικά και απαραίτητα ιδρύματα της ελληνικής πόλης. Μεγάλη υπήρξε η συμβολή τους στη σωματική διάπλαση των νέων, με σκοπό αφενός την προετοιμασία και τη δημιουργία γενναίων υπερασπιστών της ελευθερίας της πόλης και αφετέρου τη διαμόρφωση "καλών καγαθών" πολιτών.

Το στάδιο

Το στάδιο είναι η βασική μονάδα μήκους του δρόμου, η οποία και δανείζει το όνομά της στο χώρο όπου διεξάγονται τα αγωνίσματα του δρόμου και, έπειτα από ορισμένες τροποποιήσεις το πένταθλο και η πυγμή, η πάλη και το παγκράτιο. Φαίνεται ότι αρχικά ο χώρος διεξαγωγής των αγωνισμάτων του δρόμου ήταν μια επίπεδη πεδινή έκταση, όπου στηνόταν η "νύσσα", το σήμα της στροφής των δρομέων για την επάνοδό τους στην αφετηρία, όπως μαρτυρεί ο Όμηρος. Στην Αρχαϊκή και Κλασική εποχή και εξαιτίας της μεγάλης ανάπτυξης των αγώνων γίνεται επιτακτική η ανάγκη να βρεθεί μια κατάλληλη μόνιμη θέση που να παρέχει θέα στο κοινό των αγώνων. Διαμορφώνεται ένα επίμηκες, παραλληλόγραμμο πεδινό τμήμα και κατασκευάζονται, αρχικά από τις δύο και στη συνέχεια από όλες τις πλευρές του, επικλινή επίπεδα για τους θεατές. Αυτήν τη μορφή θα διατηρήσει το στάδιο μέχρι τους Ελληνιστικούς χρόνους, οπότε και κτίζονται λίθινα ή μαρμάρινα εδώλια για την άνετη παραμονή των θεατών.

Σύμφωνα με την παράδοση, το μήκος του σταδίου της Ολυμπίας το όρισε ο Ηρακλής μετρώντας το με τα βήματά του. Ο δρόμος έχει μήκος 600 πόδες ή έξι πλέθρα. Σύμφωνα με τις αρχαίες πηγές στα άκρα του δρόμου διαμορφώνονταν δύο αφέσεις, για την εκκίνηση και τον τερματισμό των δρομέων.

Γυμνάσιο-Παλαίστρα

Το γυμνάσιο και η παλαίστρα, κύριοι χώροι άσκησης των νέων και των ανδρών, αναδεικνύονται σε κέντρα αθλητισμού και μόρφωσης, εφόσον εκεί συχνάζουν καλλιτέχνες και φιλόσοφοι. Τα ιδρύματα αυτά εμφανίζονται με την ανάπτυξη της πόλης, ενώ η δυσκολία του Παυσανία να ονομάσει πόλη τη φωκική πολιτεία των Πανοπέων, γιατί δεν έχει αρχεία, γυμνάσιο, θέατρο, αγορά και κρήνη, αποτελεί χαρακτηριστικό παράδειγμα της σημαντικότητας τους.

Αρχικά, ως χώρος γύμνασης των νέων χρησίμευε κάποιο σκιερό άλσος ή κάποιος χώρος κοντά σε ποτάμι έξω από την πόλη. Το έδαφος στο χώρο ασκήσεων καθαριζόταν και διαμορφωνόταν ανάλογα για τις ανάγκες του "δρόμου". Οι ανάγκες της πάλης θα δημιουργήσουν την παλαίστρα. Ένας τετράγωνος περίβολος θα περικλείσει το "δρόμο" ή "ξυστό" που είναι υπόστεγος χώρος για τα αγωνίσματα του πένταθλου σε περίπτωση κακοκαιρίας, την "παραδρομίδα" που είναι ένας ακάλυπτος χώρος κατά μήκος του "ξυστού", την παλαίστρα, το λουτρό και διάφορους χώρους για τις ανάγκες των αθλητών.

Η αρχιτεκτονική μορφή του γυμνασίου κατά το πρώτο μισό του 4ου π.Χ. αιώνα είναι γνωστή από το γυμνάσιο των Δελφών. Το γυμνάσιο της Ολυμπίας του 2ου αιώνα π.Χ. που καταστράφηκε κατά μεγάλο μέρος από τις πλημμύρες του Κλαδέου ποταμού, αποτελούνταν από ένα μεγάλο ορθογώνιο χώρο (220x120τ.μ.) που είχε στοές στις τέσσερις πλευρές του.

Η παλαίστρα άλλοτε αποτελούσε τμήμα του γυμνασίου και άλλοτε ξεχωριστό ίδρυμα. Εξελίχτηκε σε έναν κεντρικό τετράγωνο χώρο για τις ανάγκες της άθλησης, ο οποίος περιβαλλόταν από διάφορους χώρους για τους αθλητές. Στην αρχή η παλαίστρα δεν ήταν οικοδόμημα, αλλά ένα σκάμμα μαλακό που εξυπηρετούσε τις ανάγκες του αθλήματος. Από ιστορικές και επιγραφικές πηγές είναι γνωστό ότι οι παλαίστρες διέθεταν αποδυτήριο, ελαιοθέσιο, αλειπτήριο, κονιστήριο, λουτρό, σφαιριστήριο και κωρύκειο (χώρος για την άσκηση των αθλητών σε σάκους με άμμο). Αντιπροσωπευτικό παράδειγμα του τύπου της κλασικής παλαίστρας αποτελεί αυτή της Ολυμπίας με διαστάσεις 66,7x66,35τ.μ. που χρονολογείται στο τέλος του 3ου αιώνα π.Χ.

ΤΑ ΑΘΛΗΜΑΤΑ ΣΗΜΕΡΑ

Στη σύγχρονη εποχή ο αριθμός των αθλημάτων είναι αρκετά μεγάλος. Το κάθε άθλημα ατομικό ή ομαδικό έχει τις δικές του αγωνιστικές διοργανώσεις εθνικού ή παγκόσμιου κτλ χαρακτήρα. Η μεγαλύτερη σε αριθμό αγωνισμάτων διοργάνωση είναι οι Ολυμπιακοί Αγώνες. Τόσο οι χειμερινοί, όσο και οι θερινοί έχουν μεγάλο αριθμό συμμετεχόντων αθλημάτων. Υπάρχουν αθλήματα τα οποία δεν παίρνουν μέρος στους Ολυμπιακούς Αγώνες π.χ. το ράγκμπι.

Παρακάτω θα ασχοληθούμε με κάποια αθλήματα των θερινών

Ο.Α.

Τα αθλήματα των θερινών Ο.Α. είναι 29:

Αγωνίσματα

Δρόμοι

αρχαιότητας σημερινοί

Στάδιο 1 στάδ. 192,27μ αντιστοιχεί 200μ

Δίαυλος 2 // 384,54μ // 400μ

Ίππιος * 4 // 769μ // 800μ

Δόλιχος 7-24 // 1300-4600μ // 1500-5000μ

Λαμπαδιδρομία* 2500μ // σκυταλοδρομία*

*Οι δρόμοι αυτοί δεν ήταν αγωνίσματα των αρχαίων Ολυμπιακών Αγώνων

Η σκυταλοδρομία σήμερα είναι 400μ και 1600μ

Ρίψεις

Στις ρίψεις η δισκοβολία και ο ακοντισμός ήταν αγωνίσματα του πένταθλου και παρουσιάζουν κάποιες ομοιότητες με σήμερα. Επίσης στη Μπολόνια, στο Museo Civico υπάρχει ένα χάλκινο αγαλμάτιο νέου που ετοιμάζεται να ρίξει ένα βάρος, κάτι ανάλογο με τη σημερινή σφαίρα.

Άλματα

Το άλμα εις μήκος ήταν ακόμα ένα αγώνισμα του πεντάθλου που ίσως να ήταν και το τριπλούν. Επίσης σε μία ερυθρόμορφη κύλικα παριστάνεται ένας νέος που ετοιμάζεται με τη βοήθεια ενός κονταριού να πηδήσει πάνω από άλογα κάτι σαν το σημερινό άλμα επί κοντό.

Σήμερα τα αγωνίσματα του στίβου είναι:

Εντός σταδίου ανδρών-γυναικών

Δρόμοι

100μ 1.500μ 100μ εμπόδια γυν 3.000μ με φυσικά

200μ 5.000μ 110μ εμπόδια ανδ) εμπόδια ανδ.( στίπλ)

400μ. 10.000μ 400μ εμπόδια 4Χ100μ σκυταλοδρομία

800μ 4Χ400μ σκυταλοδρομία

Άλματα Ρίψεις Σύνθετα Αγωνίσματα Εκτός σταδίου

αγωνίσματα

Άλμα εις ύψος Σφαιροβολία Δέκαθλο ανδρών

Άλμα επί κοντώ Δισκοβολία Έπταθλο γυναικών 20 χλμ βάδην

Άλμα εις μήκος Σφυροβολία 50 χλμ. βάδην ανδ.

Άλμα εις τριπλούν Ακοντισμός Μαραθώνιος

Άρση βαρών

Η άρση βαρών έχει τις ρίζες της στην αρχαία Ελλάδα. Δεν συμπεριλαμβάνονταν στα αγωνίσματα των Ολυμπιακών Αγώνων της εποχής, αλλά υπάρχουν στοιχεία για την ύπαρξή της. Από μαρτυρίες γνωρίζουμε ότι οι αθλητές συναγωνίζονταν στην ανύψωση βάρους. Πιθανών η άρση βαρών να αποτελούσε αγώνισμα προπόνησης για τους αθλητές του πεντάθλου ή του παγκρατίου. Βρέθηκε στην Ολυμπία ένας λίθος βάρους 143,5 κιλών, ανάθημα του αθλητή Βύβωνα, ο οποίος καυχιόνταν, σύμφωνα με την επιγραφή, ότι τον είχε σηκώσει με το ένα χέρι πάνω από το κεφάλι. Επίσης σε μουσείο της Γερμανίας υπάρχει κύπελλο του 500π.Χ., που αναπαριστά έφηβο Αθηναίο να σηκώνει δύο ακατέργαστους λίθους, από ένα σε κάθε χέρι. Σήμερα το άθλημα αυτό γίνεται με διαφορετικό τρόπο

Πυγμαχία

Η καταγωγή της, σύμφωνα με τη τοιχογραφία των δύο νεαρών πυγμάχων της Σαντορίνης, χρονολογείται στην Ελληνική προϊστορία. Στους αρχαίους Ολυμπιακούς Αγώνες εντάχθηκε το 668π.Χ. ενώ στο πρόγραμμα των σύγχρονων το 1904, στους Ολυμπιακούς Αγώνες του Σεντ Λούις .

Πάλη

Από τα σπουδαιότερα αγωνίσματα της αρχαιότητας, η πάλη προκαλούσε το ενδιαφέρον του κόσμου και ο νικητής γίνονταν αντικείμενο θαυμασμού. Στους Ολυμπιακούς Αγώνες της αρχαιότητας η πάλη κατείχε την υψηλότερη βαθμίδα, τους δε ολυμπιονίκες του αγωνίσματος τους εκτιμούσαν ιδιαίτερα οι Έλληνες, ο Πίνδαρος και άλλοι ποιητές τους εξυμνούσαν και τους λάτρευαν σαν ημίθεους .

Ιππασία

Τα ιππικά αγωνίσματα εμφανίσθηκαν στους αρχαίους Ολυμπιακούς Αγώνες το 648π.Χ. υπό τη μορφή αγώνων ταχύτητας με άμαξες ( αρματοδρομίες ) και με αναβάτη (ιπποδρομία τελείων κελητών).

Στους σύγχρονούς Ολυμπιακούς Αγώνες, για πρώτη φορά διεξάγονταιτο1912 στη Στοκχόλμη.

Ενόργανη γυμναστική

Ο όρος γυμναστική συνδέεται με το επίθετο «γυμνός» και με το «γυμνάσιο», που δηλώνει το χώρο που οι αθλητές, της αρχαιότητας, ασκούνταν γυμνοί. Οι «κυβιστήρες» και οι «κυβιστρίδες» ( ακροβάτες) της αρχαιότητας, ήταν οι πρώτοι αθλητές ακροβατικής γυμναστικής. Βέβαια από τότε μέχρι σήμερα η γυμναστική έχει καλλιεργηθεί και αναπτυχθεί.

Ρυθμική

Η ρυθμική δεν ήταν αγώνισμα της αρχαιότητας. Ίσως όμως, να έχουν κάποια σχέση με παιγνίδια που παίζονταν τότε, η μπάλα, το στεφάνι και το σχοινάκι.

Με τη μπάλα, τη σφαίρα, έπαιζαν πολλά παιγνίδια, ομαδικά και ατομικά. Την πετούσαν ψηλά ή την κτυπούσαν στο έδαφος κ.τ.λ.

Με το στεφάνι, τον κρίκο, έπαιζαν ένα παιγνίδι που το ονόμαζαν « κρικηλασία».

Το σχοινάκι ήταν ακόμη ένα παιγνίδι που έπαιζαν.

Τη μπάλα και το τροχό, κυρίως, τα χρησιμοποιούσαν οι αρχαίοι Έλληνες στις παλαίστρες, για γυμναστικές ασκήσεις.

Τένις (αντισφαίριση)

Η αντισφαίριση, όπως και πολλά άλλα παιγνίδια με μπάλα, έχει τις ρίζες της στην αρχαία Ελλάδα. Κατάγεται από την αρχαία σφαιριστική, (5^ος αιώνας π.Χ. ), που παιζόταν με μια μεγάλη ελαφριά μπάλα και οπού τα χτυπήματα γίνονταν με τη γροθιά ή τον ώμο. Αργότερα, οι παίκτες στερέωναν με θηλιές στον πήχη του χεριού ένα τετράγωνο σανίδι και προσπαθούσαν με διάφορα χτυπήματα να πετύχουν τη μπάλα στον αέρα.

Μπάντμιντον ( αντιπτέριση)

Το μπάντμιντον έχει τις ρίζες του στην αρχαιότητα. Ανάλογα παιγνίδια που μπορούν να χαρακτηριστούν πρόδρομοι του αθλήματος έπαιζαν οι αρχαίοι Έλληνες, οι Κινέζοι, οι Ιάπωνες, οι Ινδοί και άλλοι λαοί. Στη σημερινή του όμως μορφή παίζονταν από Βρετανούς αξιωματούχους στην Ινδία στις αρχές του 18^ου αιώνα.

Ποδόσφαιρο

Οι ρίζες του χάνονται στα βάθη της ιστορίας αφού Κινέζοι, Ιάπωνες, Αιγύπτιοι, Έλληνες, Βρετανοί και Ρωμαίοι έπαιζαν στην αρχαιότητα ένα είδος παιγνιδιού που μπορεί να θεωρηθεί πρόδρομος του σύγχρονου ποδοσφαίρου.

Ξιφασκία

Η ξιφασκία σαν άθλημα υπάρχει εδώ και 3.500χρόνια. Ήταν γνωστή στην αρχαία Αίγυπτο, στη Κίνα, στις Ινδίες αλλά και στην Ελλάδα. Οι Αθηναίοι θεωρούσαν τους Αρκάδες εφευρέτες της οπλομαχίας, ενώ ο Όμηρος αφιερώνει δύο από τις ραψωδίες του στις μονομαχίες του Μενέλαου με τον Πάρη και του Έκτορα με τον Αίαντα.

Σκοποβολή

Η σκοποβολή, με διαφορετική μορφή και σκοπό, αναπτύχθηκε από τα προϊστορικά ακόμα χρόνια, μέσα από τη προσπάθεια του ανθρώπου να κυνηγήσει θηράματα για να εξασφαλίσει την τροφή του ή για να προστατευτεί από τους εχθρούς του. Οι αρχαίοι Έλληνες οργάνωναν αγώνες σκοποβολής με περιστέρια, για ν΄ αποδώσουν τιμές στους θεούς. Μαρτυρίες δείχνουν ότι Ινδοί, Πέρσες, Σλάβοι, Κέλτες, και οι Γερμανοί πραγματοποιούσαν παρόμοιες θρησκευτικές ιεροτελεστίες το 10ο αιώνα. Αργότερα η ανακάλυψη της πυρίτιδας οδήγησε στην ανάπτυξη των πυροβόλων όπλων με αποτέλεσμα τη σημαντική εξέλιξη του αθλήματος.

Τοξοβολία

Για αιώνες το τόξο ήταν από τα κυριότερα εργαλεία για το κυνήγι και τον πόλεμο.

Στην Ιλιάδα οι θεοί του Ολύμπου επιβάλουν τη θέλησή τους με το τόξο και τα βέλη τους. Στην Οδύσσεια, ο Όμηρος περιγράφει αγώνα τοξοβολίας ανάμεσα στον Οδυσσέα και τους μνηστήρες. Αμέτρητοι οι τοξότες που μνημονεύονται μεταξύ ιστορίας και μύθου

Κολύμβηση

Η κολύμβηση στη αρχαιότητα αποτέλεσε μέσο φυσικής άσκησης και ψυχαγωγίας. Όπως μαρτυρούν οι αμφορείς και οι τοιχογραφίες του 1.600 π.Χ. οι Έλληνες ήταν ιδιαίτερα εξοικειωμένοι με τη κολυμβητική τέχνη. Πάνω σε αργυρό «ρητό» των Μυκηνών απεικονίζονται κολυμβητές του προσθίου και του ελευθέρου. Στην Οδύσσεια ο Όμηρος εξυμνεί τις κολυμβητικές ικανότητες του Οδυσσέα που όταν βυθίστηκε το πλοίο του, κατάφερε κολυμπώντας να φτάσει στο νησί των Φαιάκων.

Καταδύσεις

Οι καταδύσεις είναι γνωστές από την αρχαιότητα, οπού σύμφωνα με τις υπάρχουσες μαρτυρίες παραστάσεις «καταδυτών» εντοπίζονται πάνω σε βράχους.

Χάντμπολ (χειροσφαίριση)

Αναφορές από την Οδύσσεια του Όμήρου μαρτυρούν για ένα παιγνίδι που παίζονταν στο νησί των Φαιάκων, παρόμοιο με το σημερινό χάντμπολ. Στα τείχη της Ακρόπολης των Αθηνών απεικονίζεται το άθλημα σε μια πλάκα που χρονολογείται γύρο στα 600π.Χ.

Χόκεϊ επί χόρτου

Από ένα αρχαίο Ελληνικό ανάγλυφο αντλούμε πληροφορίες για ένα παιγνίδι που παιζόταν με κυρτά ραβδιά, σε σχήμα κεράτων, και ονομάζονταν «κερητίζειν». Πιθανότατα να είναι μακρινός πρόγονος του σημερινού χόκεϊ. Οι ρίζες του όμως φτάνουν και πιο παλιά, στην αρχαία Αίγυπτο.

Η ΕΞΕΛΙΞΗ ΤΩΝ ΑΘΛΗΜΑΤΩΝ

ΑΠΟ ΤΗΝ ΑΡΧΑΙΟΤΗΤΑ ΩΣ ΣΗΜΕΡΑ

Η ΑΣΚΗΣΗ ΓΕΝΙΚΑ

Η άσκηση σε όλες τις μορφές της, δεν είναι κάτι άγνωστο ή πρωτόγνωρο στις σύγχρονες κοινωνίες. Επίσης δεν αποτελεί εύρημα σημερινό. Βασικό στοιχείο της άσκησης αποτελεί η κίνηση. Η κίνηση υπάρχει σαν χαρακτηριστικό σε κάθε μορφή ζωής. Είναι ανάγκη μέσα από την οποία γεννήθηκε η άσκηση.

Η άσκηση, σαν συνειδητοποιημένη κίνηση στον άνθρωπο, έχει άμεση σχέση με τη βιολογική και πολιτιστική του εξέλιξη. Κύρια αιτία της άσκησης φαίνεται πως στάθηκε ο αγώνας για επιβίωση του ανθρώπου. Αυτό μας διδάσκει η ιστορία του ανθρώπου από την εποχή της ύπαρξης του σ΄ όλο τον κόσμο. Η ανάγκη της άμυνας ή της επίθεσης, η προσπάθεια περάσματος υδάτινης έκτασης, η αναρρίχηση σε δέντρα ή βράχους γέννησε τη ανάγκη για δρόμο, πάλη, άλμα, κολύμπι, χτυπήματα ( judo -πυγμαχία ) και άλλα. Έτσι ο άνθρωπος οδηγήθηκε στο SPOR που σημαίνει κίνηση με ψυχαγωγικό χαρακτήρα.

Η ΑΣΚΗΣΗ ΣΤΟΥΣ ΑΛΛΟΥΣ ΛΑΟΥΣ

Κολύμπι από Αιγυπτιακά σύμβολα (3^η π.Χ χιλιετία)

Η άσκηση ξεκίνησε από πολύ νωρίς σε όλο τον κόσμο. Οι προϊστορικοί λαοί όπως οι Μάγια, οι Ίνκας και οι Αζτέκοι ασχολούνταν με κάποιες ασκήσεις, όπως το κυνήγι. Οι πληροφορίες όμως που έχουμε για τους λαούς αυτούς δεν είναι αρκετές, ώστε να γνωρίζουμε περισσότερα στοιχεία. Αντίθετα για κάποιους άλλους λαούς όπως οι Σουμέριοι, οι Φοίνικες, οι Κινέζοι, οι Ινδοί, οι Ιάπωνες, οι Εβραίοι, οι Πέρσες οι Έλληνες, οι πληροφορίες μας είναι πολλές. Συνοπτικά αναφέρουμε πληροφορίες για τους λαούς αυτούς .

Σουμέριοι

Ειρηνικός λαός, που έζησε από το 4.000 π.Χ. μέχρι το 2.800 π.Χ. ανάμεσα από δυο ποταμούς Τίγρη και Ευφράτη. Ανέπτυξε αξιόλογο πολιτισμό και σπουδαία κίνηση στις σωματικές ασκήσεις, οι οποίες είχαν όλες ειρηνικό χρώμα. Εξημέρωσαν το άλογο, εφεύραν το τροχό και συνδύασαν τα δύο σε άρμα. Κατακτήθηκαν από τους Βαβυλώνιους και τους Ασσύριους, οι οποίοι σαν πολεμικοί λαοί, είχαν πολεμικές ασκήσεις.

Αιγύπτιοι

Λαός που δημιούργησε πολύ σπουδαίο πολιτισμό. άρχισε να ασχολείται με τις σωματικές ασκήσεις το 10.000 π.Χ. φτάνοντας μετά από την 4^η χιλιετία σε μια αξιόλογη πρακτική της άσκησης. Σε πολλές ιερογραφικές παραστάσεις που διασώθηκαν βλέπουμε τον υψηλό βαθμό τεχνικής και αισθητικής των ασκήσεων. Αθλήματα που ασχολούνταν ήταν: κολύμβηση σε σύγχρονα στυλ και σε προασκήσεις, γυμναστική ενόργανη και ακροβατική, άρση βαρών με σύγχρονες κινήσεις, ιππομαχίες, αρματοδρομίες, πάλη, κυνήγι, ναυτικά αγωνίσματα, ιστιοπλοΐα, κωπηλασία, σκάκι, πυγμαχία, ραβδομαχία.

Κινέζοι

Οι κινέζοι δημιούργησαν από τη 4^η χιλιετία και μετά ένα σπουδαίο για την ανθρωπότητα πολιτισμό που τον χαρακτήριζε η απομόνωση από τον έξω κόσμο.

Η γύμναση στη Κίνα εμφανίζεται το 2.700 π.Χ. σαν μια θρησκευτική τελετουργία, γνωστή σαν Κογκ-Φου. Την πρώτη περίπου χιλιετία έχουμε την εμφάνιση και άλλων αθλημάτων όπως η πυγμαχία ( καράτε ), το κολύμπι, η κρικηλασία, η πάλη, η χιονοδρομία, το πόλο, η αλεκτορομαχία, το κυνήγι. Είχαν και την τοξοβολία την οποία χρησιμοποιούσαν σαν δοκιμασία για την επιλογή των δημοσίων υπαλλήλων.

Οι Κινέζοι οργάνωναν αγώνες, οπού το έπαθλο ήταν ένα κύπελλο κρασί το οποίο πρόσφεραν στο ηττημένο, αφού αυτός βρίσκονταν σε δύσκολη θέση.

Ινδοί

Η ιστορία των Ινδιών παρουσιάζει μεγάλο ενδιαφέρων όσο αναφορά τον πολιτισμό και τον αθλητισμό τους, κυρίως από το 3.000 π.Χ. ως και την εποχή του Βούδα ( 560-483 π.Χ.). Η άσκηση από νωρίς, είχε άμεση σχέση με τη θρησκεία σαν ιατρικό και ψυχαγωγικό μέσο. Από το 2.000 π.Χ. εμφανίζεται η γιόγκα σε πολλές μορφές, όπως η χάτα και η ράτζια γιόγκα. Άλλες ασκήσεις που είχαν ήταν ο χορός, η πάλη, η πυγμαχία, η ιπποδρομία, η κονταρομαχία.

Φοίνικες

Από πληροφορίες γνωρίζουμε ότι ασχολούνταν από το 2.000 π.Χ. με τη σωματική άσκηση και κύρια με την αρματοδρομία.

Εβραίοι

Ασχολήθηκαν με τους δρόμους, τη πάλη, το κολύμπι, το χορό. Θεωρούσαν δε σημαντικό το ρόλο της σωματικής άσκησης και των αγώνων για τη δημιουργία ενός ισχυρού έθνους. Είναι επίσης από τους πρώτους λαούς που έκαναν αθλητικό σύλλογο.

Ιάπωνες

Η ιστορία του λαού αυτού αρχίζει τον 6^ο π.Χ. αιώνα και επηρεάζεται από τους Κινέζους. Δημιούργησαν πολλά στρατιωτικά αθλήματα, λόγο της εκπαίδευσης τους που ήταν κυρίως στρατιωτική, όπως μονομαχία, ιππασία, τοξοβολία. Επίσης είναι αυτοί που εφευρίσκουν το Ζίου- Ζίτσου. Χαρακτηριστικό τους είναι η μεγάλη πειθαρχία.

Πέρσες

Λαός στρατιωτικός έδωσαν και στις αθλητικές ασκήσεις χαρακτήρα στρατιωτικό. Ανέπτυξαν πολύ τα ιππικά αγωνίσματα και περίπου τον 8^ο αιώνα έπαιξαν πόλο πάνω σε άλογα. Ασχολούνται ακόμα με το χορό, τη κολύμβηση, τις ακροβατικές ασκήσεις τα οποία πιθανότατα ήταν αποτέλεσμα αιγυπτιακών επιρροών.

Η ΑΣΚΗΣΗ ΣΤΟΝ ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΚΟΣΜΟ

ΠΡΟΪΣΤΟΡΙΚΟΙ ΧΡΌΝΟΙ

ταυροκαθάψια

Η ανθρώπινη παρουσία στον Ελλαδικό χώρο αρχίζει από πολύ νωρίς. Ο άνθρωπος των Πετραλώνων φαίνεται πως έζησε τουλάχιστον 300 χιλιάδες χρόνια π.Χ. Στη Παλαιολιθική εποχή (50.000-10.000 π.Χ.) υπάρχει υποτυπώδης ανθρώπινη κοινότητα και υποτυπώδης θρησκεία. Στη Νεολιθική εποχή (10.000-5.000 π.Χ.) η θρησκεία διδάσκει τη ύπαρξη της μετά θανάτου ζωής. Από την αρχή της 5^ης χιλιετίας και ως τα μέσα της 3^ης οι μετακινήσεις και η ανάμειξη των λαών έχει σαν αποτέλεσμα τη δημιουργία κέντρων με σπουδαίους πολιτισμούς (2600-1100 π.Χ.) όπως ο Μινωικός, ο Κυκλαδικός, ο Μυκηναϊκός και ο Ελλαδικός.

Κατά τη Μινωική εποχή στη Κρήτη έχουμε αγωνίσματα όπως η πυγμαχία, η πάλη (παγκράτιο), η οπλομαχία, το κολύμπι, οι ακροβατικές ασκήσεις, τα ταυροκαθάψια, οι αρματοδρομίες, το κυνήγι, οι χοροί.

Την ίδια εποχή, στις Κυκλάδες, από τοιχογραφίες βλέπουμε να ασχολούνται με τη πυγμαχία, ενώ στις Μυκήνες, οι ανασκαφές μας έδωσαν περισσότερα στοιχεία για τον αθλητισμό της εποχής. Το κυνήγι, οι ακροβατικές ασκήσεις, το κολύμπι, οι αρματοδρομίες και άλλα ήταν τα αγαπημένα αγωνίσματα των Μυκηνών

ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΑΔΑ

Στην αρχαία Ελλάδα η άσκηση έπαιζε σημαντικό ρόλο στη ζωή των Ελλήνων. Η σωματική άσκηση, η γυμναστική, αποτελούσε το μισό μέρος της όλης εκπαίδευσης. Ο ιδανικός πολίτης ήταν γυμνασμένος στο σώμα και ολοκληρωμένος στο νου και την ψυχή. Η γύμναση αποτελούσε μέσο αγωγής με κύριο στοιχείο της τον ανταγωνισμό, την άμιλλα. Πρώτοι οι Έλληνες χρησιμοποίησαν κατά αυτό τον τρόπο την άσκηση και όχι σαν μέσο στρατιωτικής προετοιμασίας. Επίσης χρησιμοποιούν τη άσκηση στην ιατρική για θεραπευτικούς σκοπούς.

Οι αρχαίοι Έλληνες είχαν αναπτύξει ένα ολοκληρωμένο σύστημα γύμνασης το οποίο παρουσιάζει πολλές ομοιότητες με το σημερινό. Στο σύστημα αυτό έχουμε:

- Διάκριση των ασκήσεων στα «γυμνάσια» τις σημερινές προασκήσεις, στην «προπαρασκευή» την σημερινή προθέρμανση και στην «κατασκευή» το αντίστοιχο για μας κύριο μέρος της γύμνασης.

- Διάκριση κατά σκοπό. Αν η γύμναση γινόταν για ψυχαγωγία, με σκοπό τη συμμετρία του σώματος ή σκοπός της ήταν η προετοιμασία ενός νέου για αγώνες .

- Διάκριση ανάλογα με το μέρος του σώματος που θα γύμναζαν. Χρησιμοποιούν ειδικές ασκήσεις για τα χέρια, τα πόδια ή τον κορμό καθώς και αναπνευστικές ασκήσεις .

Επίσης προσάρμοζαν ένα πρόγραμμα ανάλογα με το τόπο, τον καιρό, την εποχή του χρόνου, τη θερμοκρασία, αν ήταν πρωί, μεσημέρι ή απόγευμα, αν ήταν κλειστός ή ανοιχτός ο χώρος γύμνασης. Ακόμα, υπολόγιζαν τη διάθεση του νέου που θα γυμναζόταν, το χαρακτήρα του, τη φυσική και ψυχολογική του κατάσταση.

ΟΙ ΑΓΩΝΕΣ ΚΑΙ ΤΑ ΑΓΩΝΙΣΜΑΤΑ

ΟΙ ΑΓΩΝΕΣ

Οι αγώνες στην αρχαιότητα ήταν συνδεμένοι με τη θρησκεία . Κάθε διοργάνωση γίνονταν προς τιμή κάποιου θεού ο οποίος ήταν και προστάτης των αγώνων αυτών. Ήταν γυμνικοί και δικαίωμα συμμετοχής και παρακολούθηση είχαν μόνο οι άνδρες . Για τις γυναίκες είχαν δικούς τους αγώνες τα Ηραία

Οι κυριότεροι πανελλήνιοι αγώνες στην αρχαία Ελλάδα ήταν τέσσερις: τα Ολύμπια ( οι σημαντικότεροι από όλους ), τα Πύθια, τα Ίσθμια τα Νέμεα και τα Ηραία για της γυναίκες.

Τα Ολύμπια ( οι Ολυμπιακοί αγώνες )

Ήταν οι σημαντικότεροι από τους πανελλήνιους αγώνες της αρχαιότητας. Ξεκίνησαν το 776π.Χ. περίπου και τερματίστηκαν το 393 ή 394 μ.Χ. Τελούνταν κάθε τέσσερα χρόνια στην Ολυμπία. Ήταν αγώνες προς τιμή του θεού Δία και το έπαθλο ήταν ένα στεφάνι αγριελιάς, ο κότινος.

Τα Πύθια

Ξεκίνησαν το 586π.Χ. και τερματίστηκαν το 393 ή 394 μ.Χ. μαζί με τους Ολυμπιακούς . Ήταν αγώνες προς τιμή του θεού Απόλλωνα . Τελούνταν κάθε τέσσερα χρόνια και το τρίτο χρόνο κάθε Ολυμπιάδας. Τόπος τέλεσης ήταν οι Δελφοί και το έπαθλο ένα δάφνινο στεφάνι.

Τα Ίσθμια

Αγώνες που γίνονταν προς τιμή του προστάτη τους, του θεού Ποσειδώνα. Οι αγώνες ξεκίνησαν το 583 π.Χ. και σταμάτησαν το 360 μ.Χ. και τελούνταν κάθε τρία χρόνια, το πρώτο και το τρίτο χρόνο κάθε Ολυμπιάδας . Τόπο τέλεσης είχαν τον Ισθμό. Το έπαθλο των αγώνων ήταν το κλαδί από φοίνικα ή το στεφάνι από πεύκο.

Τα Νέμεα

Άρχισαν το 571 π.Χ. και έφτασαν ως το 200μ.Χ. Γίνονταν τον τρίτο χρόνο κάθε Ολυμπιάδας και κάθε τέσσερα χρόνια στη Νεμέα. Τιμούμενος θεός ήταν ο Δίας και το έπαθλο ήταν ένα στεφάνι από αγριοσέληνο.

Τα Ηραία

Αγώνες αφιερωμένοι στη θεά Ήρα. Γίνονταν κάθε τέσσερα χρόνια και έπαιρναν μέρος 16 γυναίκες, όσες και οι πόλεις της Ηλείας που είχαν την ευθύνη της ύφανσης του πέπλου της θεάς Ήρας. Κύριο αγώνισμα ήταν το στάδιο (δρόμος) και το έπαθλο ένα κλωνάρι ελιάς.

ΤΑ ΑΓΩΝΙΣΜΑΤΑ

Τα αγωνίσματα της αρχαίας Ελλάδας είναι αυτά που έχουν φτάσει ως τις μέρες μας και αποτελούν τα κλασικά αθλήματα. Τα αγωνίσματα αυτά είναι ο δρόμος η πάλη, η πυγμαχία, το παγκράτιο, η δισκοβολία, ο ακοντισμός, το άλμα, το πένταθλο, καθώς και τα αγωνίσματα του ιπποδρόμου. Από αυτά το παγκράτιο και οι αρματοδρομίες δεν αποτελούν σήμερα αγωνίσματα.

Οι δρόμοι

Τα αγωνίσματα των δρόμων στα Ολύμπια ήταν τέσσερα, το στάδιο, ο δίαυλος, ο δόλιχος και ο οπλίτης δρόμος. Επίσης υπήρχαν ο Ίππιος και η λαμπαδηδρομία.

Το στάδιο ήταν δρόμος οπού οι δρομείς έτρεχαν μια φορά από την μια άκρη του σταδίου στην άλλη σε μια απόσταση 180 μέχρι 200 μ. Ήταν δρόμος ταχύτητας κάτι ανάλογο με το σημερινό 200άρι.

Ο δίαυλος ήταν δρόμος δύο σταδίων, λέγονταν και κάμπειος, γιατί οι αθλητές έκαμπταν τον ξύλινο (κατά πάσα πιθανότητα) πάσαλο για να γυρίσουν στον τερματισμό. Αντίστοιχος σήμερα είναι ο δρόμος των 400 μ.

Ο δόλιχος δρόμος, ήταν καμπτός δρόμος 7, 10, 12, 20 ή 24 σταδίων δηλαδή από 1300-4600 μ. περίπου. Στους Ολυμπιακούς υποστηρίζεται η άποψη ότι ο δόλιχος ήταν 24 στάδια. Σήμερα αντίστοιχοι δρόμοι είναι των 1500μ.και των 5000μ.

Ο οπλίτης δρόμος εμφανίσθηκε 65^η Ολυμπιάδα το 520π.Χ. Σε αυτόν οι δρομείς έτρεχαν με πανοπλία στη συνέχεια όμως φορούσαν μόνο το κράνος και την ασπίδα ή μόνο την ασπίδα. Δεν υπάρχει κάτι αντίστοιχο σήμερα

Ο ίππιος ήταν δρόμος 4άρων σταδίων σήμερα τα 800μ.

Η λαμπαδηδρομία ήταν δρόμος 2.500 μ. και ήταν σαν τη σημερινή σκυταλοδρομία.

Η πάλη

Ένα από τα αρχαιότερα και δημοφιλέστερα αγωνίσματα των αρχαίων. Πάλευαν σε ένα σκαμμένο μέρος που το γέμιζαν με άμμο. Με ποιο τρόπο ακριβώς πάλευαν δεν μας είναι με ακρίβεια γνωστά . Αρκετές μαρτυρίες μας λένε πως υπάρχουν πολλά κοινά με τη σύγχρονη πάλη. Οι μέθοδοι που χρησιμοποιούσαν για την ανατροπή του αντιπάλου, η στάση των παλαιστών στις πρώτες φάσεις του αγωνίσματος, οι λαβές του λαιμού, της μέσης, από τους καρπούς, καθώς και η αρχική στάση των παλαιστών ήταν παρόμοια με σήμερα.

Η πυγμαχία

Ένα σκληρό αλλά αγαπητό στην αρχαιότητα άθλημα. Οι αθλητές εδώ έδεναν ιμάντες τα χέρια του φτιάχνοντας έτσι ένα είδος γαντιού. Δεν υπήρχε ειδικός χώρος (ρινγκ) όπως σήμερα, οι αθλητές χωρίζονταν σε κατηγορίες ανάλογα με την ηλικία αλλά όχι και το σωματικό βάρος όπως σήμερα, ο κάθε αγώνας δεν είχε γύρους αλλά παίζονταν ως που ένας από τους αθλητές να εγκαταλείψει σηκώνοντας το δείκτη του χεριού του. Ακόμα φαίνεται πως επιτρέπονταν τα κτυπήματα σε όλο το σώμα.

Το πένταθλο

Το πένταθλο περιλάμβανε πέντε αγωνίσματα:

- Το στάδιο δρόμο που ήταν και ανεξάρτητο άθλημα.

- Τη πάλη η οποία ήταν και αυτή ανεξάρτητο αγώνισμα.

- Το άλμα σε μήκος, που πιθανών να ήταν τριπλούν. Το άλμα γινόταν με φορά που πρέπει να ήταν καθορισμένο το μήκος της και οι άλτες κρατούσαν στα χέρια τους αλτήρες, βάρη από πέτρα ή μέταλλο, τους οποίους πιθανότατα άφηναν κατά τη προσγείωση .

- - Tο ακόντιο . Δυο ήταν οι τρόποι ρίψης του ακοντίου, η ρίψη σε στόχο (στοχαστικόν) και σε απόσταση (εκηβόλον), που ήταν, μάλλον και ο τρόπος που έριχναν στους ιερούς αγώνες. Χαρακτηριστική ήταν η λαβή που διαφέρει από τη σημερινή. Υπήρχε στο κέντρο του μια δερμάτινη λωρίδα, η αγκύλη, που γινόταν θηλιά και σε αυτή πέρναγε τα δύο ή το ένα δάκτυλα ο αθλητής.

- - Ο δίσκος. Για τη δισκοβολία γνωρίζουμε ότι ο δίσκος είχε το ίδιο σχήμα με το σημερινό στη αρχή, ήταν από πέτρα και στη συνέχεια μεταλλικός. Το βάρος και το μέγεθος του δεν ήταν συγκεκριμένο. Η ρίψη γινόταν, από μία βαλβίδα στενή σε σχήμα παραλληλογράμμου, όχι κυκλική όπως η σημερινή, χρησιμοποιώντας κάποιες ρυθμικές κινήσεις .

Το παγκράτιο

Αγώνισμα ανεξάρτητο συνδυασμός πάλης και πυγμαχίας, χωρίς οι αθλητές να φοράνε πυγμαχικά γάντια. Το ποιο επικίνδυνο από τα αθλήματα. Επιτρεπόταν τα χτυπήματα με τη παλάμη ή τη γροθιά του χεριού αλλά και με τα πόδια. Σήμερα δεν υπάρχει στους ολυμπιακούς αγώνες.

Τα ιππικά αγωνίσματα

Τα ιππικά αγωνίσματα (από το 648π.Χ.)ήταν οι αρματοδρομίες, οι αγώνες με άρματα με τον ηνίοχο να οδηγεί το άρμα, και η «ιπποδρομία τελείων κελήτων» που ήταν ιππασία με τον αναβάτη να κατευθύνει το άλογο.

Στην ιππασία με αναβάτη ακόμη έχουμε:

Την «κάλπη» (από το 496π.Χ.-444π.Χ.), που ήταν ιπποδρομίες φοράδων και στη τελευταία στροφή ο αναβάτης κατέβαινε και κρατώντας την από τα ηνία έτρεχε μαζί με τη φοράδα, και την ιπποδρομία «πώλων» (από το 256π.Χ.).

Τα ιππικά, ήταν τα μοναδικά αγωνίσματα οπού νικητής και ολυμπιονίκης μπορούσε να είναι γυναίκα, διότι στα αγωνίσματα αυτά, νικητής στέφονταν όχι ο αθλητής αλλά ο ιδιοκτήτης του αλόγου.

Εκτός από τα παραπάνω αγωνίσματα, που είχαν επικρατήσει σε όλες της πανελλήνιες διοργανώσείς, υπήρχαν και άλλα που γίνονταν σε άλλες εκδηλώσεις αγώνων ή ήταν τα χρησιμοποιούσαν σε κάποια αγωνίσματα για προπόνηση. Αυτά ήταν, η τόξευση, η οπλομαχία, η άρση βαρών, η κολύμβηση, η κωπηλασία κτλ.

Οι Παραολυμπιακοί Αγώνες είναι οι ισοδύναμοι Ολυμπιακοί Αγώνες για τους αθλητές με κινητικές, οπτικές ή διανοητικές αναπηρίες.

Ιστορικό

Οι πρώτοι αγώνες για αθλητές με αναπηρία έγιναν το 1948 στο Στόουκ Mάντεβιλ στην Αγγλία. Την ημέρα της τελετής έναρξης για τους Ολυμπιακούς Αγώνες του 1948 στο Λονδίνο, ξεκίνησαν και θεσμοθετήθηκαν οι αγώνες του Στόουκ Mάντεβιλ και πραγματοποιήθηκε η πρώτη αθλητική διοργάνωση για αθλητές με αμαξίδιο.

Τέσσερα χρόνια αργότερα, αθλητές από την Ολλανδία συμμετείχαν σε αυτούς τους αγώνες και έτσι γεννήθηκε το διεθνές κίνημα που είναι γνωστό πλέον ως Παραολυμπιακό κίνημα.

Οι πρώτοι Αγώνες Ολυμπιακού χαρακτήρα για αθλητές με αναπηρία οργανώθηκαν το 1960 στην Ρώμη, ύστερα από τους Ολυμπιακούς Αγώνες στην ίδια πόλη. Θεωρούνται ως οι πρώτοι Παραολυμπιακοί Αγώνες. Περίπου 400 αθλητές από 23 χώρες συμμετείχαν σε 8 αθλήματα, 6 από τα οποία εξακολουθούν να περιλαμβάνονται στο αγωνιστικό πρόγραμμα των Παραολυμπιακών Αγώνων (Τοξοβολία, Κολύμβηση, Ξιφασκία, Καλαθοσφαίριση, Επιτραπέζια Αντισφαίριση, Στίβος).

Από τότε, οι Παραολυμπιακοί Αγώνες διεξάγονται κάθε 4 χρόνια, πάντα την ίδια χρονιά με τους Ολυμπιακούς Αγώνες. Το 1976 στο Τορόντο, προστέθηκαν και άλλες κατηγορίες αναπηρίας και γεννήθηκε η ιδέα της συγχώνευσης διαφορετικών κατηγοριών αθλητών με αναπηρία για τη συμμετοχή τους σε διεθνείς αθλητικές διοργανώσεις. Την ίδια χρονιά έγιναν και οι πρώτοι Χειμερινοί Παραολυμπιακοί Αγώνες στην Σουηδία.

Οι Παραολυμπιακοί Αγώνες της Σεούλ (1988) ξεχώρισαν και από το γεγονός ότι οι Ολυμπιακοί και Παραολυμπιακοί Αγώνες φιλοξενήθηκαν στην ίδια χώρα, στην ίδια πόλη και χρησιμοποιήθηκαν οι ίδιες εγκαταστάσεις με τους Ολυμπιακούς Αγώνες. Έκτοτε, οι Παραολυμπιακοί Αγώνες γίνονται πάντα στην ίδια πόλη με τους Ολυμπιακούς Αγώνες.

Από το 1960, έχουν διοργανωθεί δώδεκα (12) Θερινοί Παραολυμπιακοί Αγώνες και εννέα (9) Χειμερινοί. Οι Παραολυμπιακοί Αγώνες έχουν εξελιχθεί πλέον στο δεύτερο μεγαλύτερο αθλητικό γεγονός μετά τους Ολυμπιακούς.

Η συμετοχή της Ελλάδας

Έλληνες αθλητές συμμετέχουν στους Παραολυμπιακούς Αγώνες από το 1976. Από το 1988, η Ελλάδα συμμετέχει στους Αγώνες με επίσημες Εθνικές Αποστολές. Όλα αυτά τα χρόνια, οι Έλληνες αθλητές πέτυχαν καλές επιδόσεις και κέρδισαν πολλά μετάλλια.

Έλληνες αθλητές κέρδισαν τα πρώτα μετάλλια στους Παραολυμπιακούς Αγώνες της Σεούλ το 1988 κατακτώντας 1 αργυρό και 3 χάλκινα μετάλλια. Στους Παραολυμπιακούς Αγώνες της Βαρκελώνης το 1992 κέρδισαν 2 αργυρά και ένα χάλκινο μετάλλιο. Ενώ στους Αγώνες της Ατλάντα το 1996 κέρδισαν 1 χρυσό, 1 αργυρό και 3 χάλκινα μετάλλια

Το 2000, στους Παραολυμπιακούς Αγώνες του Σύδνεϋ, η Ελληνική ομάδα συμμετείχε με 71 άτομα (42 αθλητές). Οι Έλληνες αθλητές αγωνίστηκαν στο στίβο, την κολύμβηση, την άρση βαρών, την καλαθοσφαίριση και το τζούντο. Η Ελληνική ομάδα που συμμετείχε στο Σύδνεϋ κέρδισε 11 μετάλλια (4 χρυσά, 4 ασημένια, 3 χάλκινα).

Στους Παραολυμπιακούς Αγώνες της Αθήνας, η Ελλάδα συμμετείχε με την πολυπληθέστερη μέχρι στιγμής Παραολυμπιακής Ομάδα, με 137 αθλητές, η οποία κατέδειξε την ανοδική πορεία του Παραολυμπιακού κινήματος στη χώρα μας και κίνησε το ενδιαφέρον της Ελληνικής Κοινωνίας. Οι Έλληνες αθλητές και οι Ελληνίδες αθλήτριες κατάφεραν να κατακτήσουν συνολικά 20 μετάλλια (3 χρυσά, 13 αργυρά, 4 χάλκινα). Εννέα περισσότερα από αυτά που είχαν κερδίσει στους Παραολυμπιακούς Αγώνες στο Σύδνεϋ. Επίσης σημειώθηκαν συνολικά 58 πλασαρίσματα στις πρώτες οχτώ θέσεις. Οι Αγώνες της Αθήνας ανέδειξαν τον αθλητισμό των ατόμων με αναπηρία και τον τοποθέτησαν στη θέση που του αρμόζει στην Παγκόσμια αθλητική οικογένεια και ιδιαίτερα στην Ελληνική αθλητική οικογένεια.

Η πρώτη συμμετοχή Έλληνα Αθλητή σε Χειμερινούς Παραολυμπιακούς Αγώνες έγινε το 2002 στο Σάλτ Λεϊκ Σίτι. Οι Παραολυμπιακούς Αγώνες του Τορίνο το 2006 ήταν οι δεύτεροι Χειμερινοί Παραολυμπιακοί Αγώνες όπου συμμετείχε Ελληνική Αποστολή.

Ευρωπαϊκή Διαστημική Τεχνολογία και Παραολυμπιακοί Αγώνες

Σάββατο, 4 Οκτωβρίου 2008 1:37 μμ |

Στους Παραολιμπιακούς Αγώνες του Πεκίνου ο γερμανός αθλητής Vojtek Czyz χρησιμοποίησε την διαστημική τεχνολογία, που προορίζεται για χρήση στα διαστημόπλοια για να βελτιώσει την υπάρχουσα προσθετική εφαρμογή στο σώμα του. Μετά από ένα ατύχημα πριν τρία χρόνια αφαιρέθηκε ένα τμήμα από το πόδι του και με όργανα, που θα τοπoθετηθούν στον Διεθνή Διαστημικό Σταθμό-ISS-αλλά και υλικά, που χρησιμοποιούνται στο δάστημα, κατάφερε αυτός ο αθλήτης νέο παγκόσμιο ρεκόρ στο μήκος κατά 27 εκατοστά, ενώ στην Αθήνα είχε πάρει χρυσά μετάλια στους δρόμους 100 και 200 μέτρων. Τα προηγούμενα όμως υλικά στην Αθήνα δεν είχαν μεγάλη αντοχή για άλματα και είχαν ακόμη και μεγαλύτερο βάρος. Τελικά, η διαστημική τεχνολογία προορίζεται στο Ευρωπαϊκό πρόγραμμα για όλους τους πολίτες.

Ακόμη και μια τόσο λαμπρή γιορτή, όπως ήταν οι ολυμπιακοί Αγώνες της Αθήνας, κατάφερε να σκιαστεί έστω και λίγο από τα κρούσματα ντόπινγκ σε αθλητές, αποδεδειγμένα ή όχι. Μετάλλια αφαιρέθηκαν, αθλητές αποκλείστηκαν, μεγάλα ονόματα από πολλές χώρες δεν έλαβαν τελικά μέρος στους αγώνες με τις υποψίες περί χρήσης απαγορευμένων ουσιών να πλανώνται πάνω από τα κεφάλια τους. Μα τι είναι τελικά οι ουσίες αυτές και γιατί κάνουν τόσο κακό στον ανθρώπινο οργανισμό?

Από τις εποχές της Αρχαίας Ολυμπίας, όπου το μόνο απτό έπαθλο ήταν ο κότινος από ελιά, η δόξα του νικητή ήταν υπέρλαμπρη. Τόσο, που να αναγκάσει, σύμφωνα με ορισμένες πληροφορίες, ακόμη και τους προγόνους μας να καταφύγουμε σε παράτυπες τεχνικές βελτίωσης των δυνατοτήτων τους. Ένα μείγμα κρασιού και στρυχνίνης, ενός δηλητηρίου που σε μικρές δόσεις λειτουργεί σαν διεγερτικό, λέγεται πως ήταν το μυστικό μερικών νεαρών αθλητών στις αρχαίες Ολυμπιάδες. Τα χρόνια πέρασαν, αλλά ο διακαής πόθος πολλών αθλητών με οποιοδήποτε αντίτιμο έχει παραμείνει αναλλοίωτος μέσα στους αιώνες.

Σήμερα άλλωστε ο αθλητισμός έχει αλλάξει πέρα από την δεδομένη δόξα του νικητή σε μια Ολυμπιάδα, υπάρχουν και πολλά συνεπακόλουθα που κάνουν το δέλεαρ της επιτυχίας ακόμη μεγαλύτερο. Συναντήσεις στίβου με μεγάλα χρηματικά έπαθλα, χορηγοί, διαφημίσεις, όλα αυτά καταλήγουν στα κέρδη. Και όταν η ζωή ενός αθλητή είναι γεμάτη στερήσεις, συνεχή προσπάθεια, αλλά παράλληλα και αγώνα για επιβίωση με πενιχρά μέσα, αφού οι διακρίσεις απαιτούν πλήρη αφοσίωση στο άθλημα και κατά συνέπεια καμία άλλη επαγγελματική ενασχόληση, η καταξίωση και οι μεγάλες διακρίσεις γίνονται έως και αναγκαίες.

Έτσι, ορισμένοι αθλητές υποκύπτουν στον πειρασμό και προσπαθούν να ενισχύσουν τον οργανισμό τους και να ανεβάσουν τις επιδόσεις τους με την χρήση διαφόρων φαρμακευτικών σκευασμάτων. Εδώ να ξεκαθαρίσουμε πως δεν είναι όλες οι ουσίες που χρησιμοποιούνται στο ντόπινγκ ίδιες, ούτε και χρησιμοποιούνται για τον ίδιο σκοπό. Ανάλογα με τις ανάγκες του κάθε αθλητή, υπάρχουν ουσίες που αυξάνουν το μυϊκό όγκο και την δύναμη του αθλητή, διεγείρουν, χαλαρώνουν, προκαλούν απώλεια βάρους, καλύπτουν τον πόνο ή απλά κρύβουν την χρήση άλλων ουσιών. Στη συνέχεια θα ρίξουμε μια ματιά στην κάθε κατηγορία αναβολικών, αναλύοντας τι ακριβώς κάνουν, ποια είναι τα αποτελέσματα αλλά και ποιες είναι οι βλάβες που προξενούν στον οργανισμό.

Χτίζοντας σε εύθραυστα θεμέλια

Ίσως η πιο γνωστή κατηγορία απαγορευμένων ουσιών είναι τα αναβολικά στεροειδή, που είναι οι πιο γνωστή κατηγορία ουσιών ντόπινγκ, έχοντας μάλιστα γίνει σχεδόν συνώνυμη με το ντόπινγκ, αφού πολλές φορές έχουμε ακούσει τη φράση «έκανε χρήση αναβολικών», ακόμη και αν αναφέρεται σε άλλες ουσίες.

Τα στεροειδή είναι μια χημική ουσία που προέρχεται από τη χοληστερόλη. Υπάρχουν διάφορες στεροειδείς ορμόνες στο ανθρώπινο σώμα, από την αντρική τεστοστερόνη μέχρι τα γυναικεία οιστρογόνα. Τα περισσότερα αναβολικά στεροειδή μάλιστα περιέχουν τεστοστερόνη και τα παράγωγα της, ενώ λαμβάνονται είτε μέσω χαπιών είτε αινέσιμα. Ρόλος τους είναι να χτίζουν μυϊκό ιστό και οστική μάζα και γι’αυτό το λόγο χρησιμοποιούνται από αθλητές, καθώς πέρα από τη δεδομένη ενδυνάμωση του αθλητή, επιτρέπουν ακόμη την εντατικότερη και μεγαλύτερης διάρκειας άσκηση. Φυσικά, όπως όλες οι ανάλογες ουσίες, τα αναβολικά στεροειδή προκαλούν σοβαρές μεσοπρόθεσμες και μακροπρόθεσμες παρενέργειες στον οργανισμό, όπως βλάβες στο συκώτι και πιθανή στειρότητα, αλλά και αλλαγές στη διάθεση, επιθετικότητα και κατάθλιψη. Ειδικά στους άνδρες η παρατεταμένη χρήση αναβολικών μπορεί να προκαλέσει τριχόπτωση και ανάπτυξη του στήθους, ενώ στις γυναίκες προκαλεί ανάπτυξη τριχοφυΐας στο πρόσωπο και το σώμα, κάνει την φωνή πιο μπάσα, ενώ σε περίπτωση εγκυμοσύνης απειλείται άμεσα το έμβρυο.

Υπάρχει και μια σειρά άλλων ουσιών που βοηθούν στη παρά φύση ανάπτυξη της μυϊκής μάζας και δύναμης, με ακριβό βέβαια τίμημα για την υγεία του αθλητή που θα επιλέξει να τα χρησιμοποιήσει. Σε αυτές περιλαμβάνονται από ουσίες με δύσκολο όνομα, όπως «Β-2 Αγωνιστές», αλλά και πιο γνωστές ουσίες, όπως η αυξητική ορμόνη και η ινσουλίνη.

περιεχόμενα

H δύναμη του οξυγόνου

Μια άλλη μέθοδος αύξησης της μυϊκής μάζας και ενδυνάμωσης είναι η αύξηση του ποσοστού του οξυγόνου στους ιστούς. Τρεις είναι οι κύριες μέθοδοι για να γίνει κάτι τέτοιο εφικτό.

Ένας τρόπος είναι η χρήση ορμονών, όπως η ερυθροποιητίνη, που παράγεται από τα νεφρά σε συνθήκες στέρησης οξυγόνου. Η ορμόνη αυτή αναγκάζει τον οργανισμό να αυξήσει τη παραγωγή ερυθρών αιμοσφαιρίων για την μεταφορά περισσότερου οξυγόνου στο νεφρό. Με αυτόν τον τρόπο, ειδικά οι αθλητές αντοχής(δρόμοι μεγάλων αποστάσεων, μαραθωνοδρόμοι, ποδηλάτες κ.τ.λ)μπορούν να αυξήσουν την παροχή οξυγόνου στον οργανισμό ακόμη και κατά 10%. Βέβαια, ένα από τα συμπτώματα της χρήσης ερυθροποιητίνης είναι και το γεγονός πως το αίμα γίνεται πιο παχύρρευστο, με αποτέλεσμα η καρδιά να χρειάζεται να εργαστεί πιο σκληρά προκειμένου να το αντλήσει. Έτσι, οι κίνδυνοι εμφράγματος ή εγκεφαλικού επεισοδίου είναι σαφώς μεγαλύτερη.

Μια άλλη μέθοδος είναι η χρήση τεχνιτών φορέων οξυγόνου στον οργανισμό που επιτελούν το ρόλο της αιμοσφαιρίνης(γνωστή και ως αιμογλοβίνη), της πρωτεΐνης που μεταφέρει το οξυγόνο από τους πνεύμονες στους ιστούς και το διοξείδιο του άνθρακα από τους ιστούς στους πνεύμονες. Η κανονική επιστημονική τους χρήση γίνεται σε πρόωρα νεογνά, πάσχοντες από την νόσο των δυτών και ασθενείς με σοβαρά πνευμονικά προβλήματα. Η κατάχρηση τους προκαλεί βλάβες στο ανοσοποιητικό σύστημα, τα νεφρά και την καρδιά.

Τέλος, η πιο γνωστή μέθοδος είναι αυτή της προσθήκης αίματος στους αθλητές. Ο αθλητής αποθηκεύει το αίμα του πριν τη διάρκεια των αγώνων και το προσθέτει στον οργανισμό του την κατάλληλη στιγμή. Έτσι, περισσότερο αίμα στον οργανισμό σημαίνει φυσιολογικά και μεγαλύτερη παροχή οξυγόνου στους ιστούς. Όμως, η ξαφνική υπερφόρτωση του οργανισμού με περισσότερο αίμα, από όσο έχει ο ίδιος προγραμματίσει, οδηγεί σε καρδιοαναπνευστικά προβλήματα και μπορεί να προκαλέσει θρόμβους, καρδιακή προσβολή ή εγκεφαλικά επεισόδια. Αν ο αθλητής δεν χρησιμοποιήσει δικό του αίμα αλλά μεταμοσχεύσει ξένο, κινδυνεύει επιπλέον και από τις μολύνσεις που απειλούν όσους κάνουν μεταγγίσεις.

περιεχόμενα

Μπρος στη νίκη, τι είναι ο πόνος?

Κάπως έτσι σκέφτονται πολλοί αθλητές που καταπονούν για εκατοντάδες ώρες το κορμί τους στις ατέλειωτες προπονήσεις. Φανταστείτε άλλωστε τόσους μήνες προετοιμασίας για ένα μεγάλο αθλητικό γεγονός να πηγαίνουν χαμένοι επειδή ο αθλητής δεν μπορεί να αγωνιστεί λόγω πόνων. Έτσι, υπάρχει μια ξεχωριστή κατηγορία σκευασμάτων που χρησιμοποιείται για να καλυφθεί ο πόνος για να μπορέσει ο αθλητής να αγωνιστεί, τα οποία βέβαια δεν είναι όλα απαγορευμένα. Τα σκευάσματα αυτά χωρίζονται σε διάφορες κατηγορίες. Η πιο ανώδυνη είναι αυτή των τοπικών αναισθητικών, η λιδοκαίνη και η νοβοκαίνη, και συνήθως χρησιμοποιούνται τοπικά προκειμένου ο ασθενείς να συνεχίσει να αγωνίζεται, με μόνο ρίσκο την υποτροπή στην τραυματισμένη περιοχή.

Πιο ισχυρές ουσίες είναι οι πρωτεϊνικές ορμόνες, όπως η αδρενο-κορτικοτροπίνη (ACTH), που κανονικά εκκρίνεται από τη υπόφυση και προκαλεί την δημιουργία ορμονών από το επινεφρίδιο, που περιορίζουν τις φλεγμονές στα τραύματα. Σε αυτές τις ορμόνες μάλιστα υπάγεται και η γνωστή μας κορτιζόνη. Έτσι, η εξωγενής χορήγηση τους μπορεί να περιορίσει τον πόνο ενός τραυματισμού.

Τέλος, οι πιο ισχυρές, και φυσικά απαγορευμένες, ουσίες είναι οι ναρκωτικές. Ουσίες όπως η μεθαδόνη, η μορφίνη, ή ακόμα και η ηρωίνη είναι γνωστές για τις δυνατότητες αντιμετώπισης του πόνου. Προκαλούν όμως εθισμό και μη αναστρέψιμες βλάβες στον οργανισμό, ενώ ζημιώνουν και την διανοητική ικανότητα του αθλητή.

Ούτε στην τσίτα, ούτε χαλαρά

Το να είσαι επαγγελματίας αθλητής με βλέψεις διατροφή. Η πίεση είναι μεγάλη και ο αθλητής πρέπει να ρυθμίζει το σώμα και το πνεύμα του σαν μια ενιαία καλοκουρδισμένη μηχανή, ώστε να παίρνει το μάξιμουμ από αυτά όταν το χρειάζεται στους αγώνες, αλλά και να μπορεί να χαλαρώνει για να ξεκουραστεί όταν χρειάζεται. Διαδικασία καθόλου εύκολη, μια και δεν είμαστε ρομπότ και το στρες πολλές φορές μας κρατά σε υπερένταση, ενώ άλλες φορές η κούραση μας καταβάλλει. Για να καταπολεμηθούν όλα αυτά, μερικοί αθλητές καταφεύγουν στα ανάλογα σκευάσματα, ειδικά για την κάθε περίπτωση.

Όταν το σώμα δεν μπορεί να φτάσει στην κορυφή των δυνατοτήτων του, μια λύση είναι η εξωγενής διέργεση του. Ουσίες που μπορεί να είναι αθώες, όπως η καφεΐνη, αλλά και πιο επιζήμιες, όπως η κοκαΐνη και οι αμφεταμίνες, έχουν τα ίδια αποτελέσματα: εγρήγορση, τόνωση του οργανισμού και υπερδιέργεση. Έχουν όμως, ειδικά η δεύτερη κατηγορία, και σοβαρές παρενέργειες, καθώς υψηλή πίεση, νευρικότητα, καρδιακές αρρυθμίες είναι μερικά μόνο από τα συμπτώματα τους.

Το αντίθετο των διεγερτικών είναι χαλαρωτικές ουσίες, που επιτρέπουν στον αθλητή να χαλαρώσει από το στρες. Και εδώ υπάρχει ένα ευρύ φάσμα ουσιών που καλύπτει από τις καθημερινές αλκοολούχες ουσίες μέχρι τις φαρμακευτικές συνταγές αλλά και τις ουσίες που περιέχουν κάνναβι.

Το αλκοόλ είναι λίγο πολύ γνωστό πως χαλαρώνει τον άνθρωπο, καθώς επιδρά στο νευρικό σύστημα και στον εγκέφαλο, ελαττώνοντας τον βαθμό λειτουργίας τους. Έχει όμως και επιπτώσεις στην διανοητική κατάσταση του ατόμου ενώ συνεχής χρήση αλκοολούχων ουσιών προκαλεί εθισμό, γι’αυτό και πρέπει να αποφεύγεται.

Από την άλλη υπάρχουν συνταγές φαρμάκων που είναι φτιαγμένα για να βοηθούν υπερτασικούς ασθενείς με το να ρίχνουν τους σφυγμούς της καρδιάς. Υπάρχουν αθλητές, ειδικά εκείνοι που χρειάζονται αυτοσυγκέντρωση και σταθερότητα στο άθλημα τους(π.χ τοξοβολία ή σκοποβολή), που καταφεύγουν σε τέτοια φαρμακευτικά σκευάσματα, αγνοώντας τις παρενέργειες που περιλαμβάνουν υπόταση, αδυναμία και αίσθημα κόπωσης. Τέλος, ουσίες όπως η μαριχουάνα, οι οποίες είναι ποινικά απαγορευμένες, έχουν τις ίδιες περίπου επιπτώσεις στον ανθρώπινο οργανισμό, ενώ ε ορισμένες περιπτώσεις βοηθούν και στην ανακούφιση του πόνου. Έτσι, μια μικρή μερίδα αθλητών καταφεύγουν σε ουσίες που περιέχουν κάνναβι προκειμένου να χαλαρώσουν. Οι ουσίες όμως αυτές, ειδικά σε συχνή χρήση προκαλούν σημαντικότατες βλάβες στον οργανισμό, όπως μόνιμη διανοητική βλάβη, πρόκληση παραισθήσεων και υπέρταση.

Εξαρτημένοι από αναβολικά!

Μορφή επιδημίας λαμβάνει πλέον η χρήση αναβολικών στεροειδών από τους Αμερικανούς, με αποτέλεσμα να δημιουργηθούν τα πρώτα κέντρα απεξάρτησης!

Ο Νταγκ Τίεμαν, πρόεδρος και διευθύνων σύμβουλος του ιδρύματος Caron που ειδικεύεται στην απεξάρτηση αθλητών από τις αναβολικές ουσίες, υποστηρίζει πως τα στεροειδή δημιουργούν την ίδια εξάρτηση όσο και το αλκοόλ και τα ναρκωτικά, ενώ υπογράμμισε πως τα όσα έχουν αποκαλυφθεί μέχρι σήμερα για τη χρήση των στεροειδών αποτελούν απλά την κορυφή του παγόβουνου.

Τον περασμένο μήνα αποκαλύφθηκε πως το 5 με 7% των αθλητών του μπέιζμπολ βρέθηκαν θετικοί σε στεροειδή, ενώ έρευνα του Πανεπιστημίου του Μίτσιγκαν ανέφερε πως 500.000 ώς ένα εκατομμύριο μαθητές λαμβάνουν επίσης αναβολικά.

Έπειτα από δεκάδες συνεντεύξεις που πήρε ο Τίεμαν από τους αθλητές που παίρνουν στεροειδή κατέληξε στο συμπέρασμα πως η μεγάλη πλειονότητά τους θεωρεί ότι είναι ιδιαίτερα άτομα, λόγω του πρωταθλητισμού που κάνουν και πως δεν πρόκειται να δημιουργηθεί σχέση εξάρτησης με τις ουσίες αυτές.

Ο Άγγλος καλαθοσφαιριστής Τζον Αμίτσι, πρώην παίκτης του Παναθηναϊκού και νυν άσος των Χιούστον Ρόκετς, ήταν ιδιαίτερα αποκαλυπτικός για το θέμα των αναβολικών σε άρθρό του που δημοσιεύτηκε στην ιστοσελίδα του BBC. Ο Αμίτσι αναφέρει μεταξύ άλλων πως οι αθλητές του ΝΒΑ δεν διστάζουν να πάρουν διάφορες ουσίες για να κερδίσουν μία θέση στην πρώτη πεντάδα, γνωρίζοντας πως μπορούν να υποστούν καρδιακή προσβολή ανά πάσα στιγμή. Ο Άγγλος σταρ αναφέρθηκε και στα δεκάδες χάπια που παίρνουν οι αθλητές για να ξεπεράσουν τους πόνους από τραυματισμούς για να είναι πάντα ετοιμοπόλεμοι, προκειμένου να μη χάσουν τη θέση τους στην ομάδα. Ο ίδιος, όπως αναφέρει, έπαιρνε πριν από λίγο καιρό πέντε με οκτώ χάπια την ημέρα για να ξεπερνά τους πόνους από τους τραυματισμούς. «Τώρα έχω αντικαταστήσει κάθε χάπι με ένα σακουλάκι πάγο, τον οποίο τοποθετώ όπου πονώ. H περίπτωση του Αλόνσο Μούρνινγκ μάς έχει θορυβήσει όλους πολύ».

Ο Μούρνινγκ αναγκάστηκε να αποσυρθεί από την ενεργό δράση λόγω προβλημάτων στα νεφρά, τα οποία προκλήθηκαν από τη χρήση στεροειδών και άλλων ουσιών. Ο Μούρνινγκ θα χρειαστεί να υποβληθεί σε μεταμόσχευση νεφρού.

Eπιστήμη θανάτου

Ο Μπεν Τζόνσον τερματίζει στον τελικό των 100 μέτρων στη Σεούλ. Ο Καναδός κράτησε το χρυσό μετάλλιο μόνο τρεις ημέρες, καθώς αποκαλύφθηκε πως έκανε συστηματική χρήση στανοζολόλης

Το ντόπινγκ σχεδόν ταυτίζεται με τον αθλητισμό από τις αρχές του προηγούμενου αιώνα. Τις δεκαετίες του 1970 και του 1980 το ντόπινγκ κυριαρχούσε στις αθλητικές υπερδυνάμεις, που συμμετείχαν ταυτόχρονα και στον Ψυχρό Πόλεμο.

H κήρυξη του πολέμου ενάντια στο ντόπινγκ έσωσε τα προσχήματα μέχρι το 1988, όταν ο τότε ταχύτερος άνθρωπος στον κόσμο Μπεν Τζόνσον αποκαλύφθηκε πως έκανε συστηματική χρήση στανοζολόλης και συνελήφθη ντοπέ μετά τη νίκη του στα 100 μέτρα στους Αγώνες της Σεούλ.

Το ντόπινγκ θα βρίσκεται πάντα μπροστά από τις μεθόδους ανίχνευσής του, υποστηρίζουν οι επιστήμονες. Ειδικά τώρα που το γενετικό ντόπινγκ χτυπά την πόρτα των αθλητών και αποτελεί ίσως τη μεγαλύτερη πρόκληση γι' αυτούς αλλά και για την ίδια την επιστήμη.

- Στους Ολυμπιακούς Αγώνες της Σεούλ το 1988, η κούρσα των 100 μέτρων χαρακτηρίστηκε η ταχύτερη όλων των εποχών. Ο νικητής Μπεν Τζόνσον τρεις ημέρες αργότερα βρέθηκε θετικός στην ουσία στανοζολόλη, γεγονός που πυροδότησε το μεγαλύτερο σκάνδαλο ντόπινγκ. Από τους οκτώ αθλητές που συμμετείχαν σε εκείνο τον τελικό, πέντε ακόμη έπειτα από χρόνια είτε βρέθηκαν θετικοί είτε ομολόγησαν πως είχαν κάνει χρήση απαγορευμένων ουσιών (Λιούις, Κρίστι, Σμιθ, Μίτσελ και Ντα Σίλβα).

Στις 21 Σεπτεμβρίου του 1998 άφησε την τελευταία της πνοή η ταχύτερη γυναίκα στον κόσμο, η Αμερικανίδα Φλόρενς Γκρίφιθ Τζόινερ, σε ηλικία 38 ετών από καρδιακή προσβολή, όπως ήταν η επίσημη ανακοίνωση των ιατροδικαστών. Ωστόσο, πολλοί έχουν συνδέσει τον αιφνίδιο θάνατό της με τη χρήση αναβολικών, καθώς η επίδοσή της (10,49'') στα 100 μέτρα θεωρείται ακόμη και σήμερα αφύσικη.

Στις 17 Μαρτίου του 1991, μετά τον αγώνα της Νάπολι με την Μπάρι ο Ντιέγκο Μαραντόνα υποβλήθηκε σε αντιντόπινγκ τεστ, το οποίο βρέθηκε θετικό σε κοκαΐνη. Ήταν η αρχή του τέλους της καριέρας του Αργεντινού άσου. Ο Μαραντόνα επέστρεψε ξανά στην ενεργό δράση για να συλληφθεί και πάλι ντοπαρισμένος με ένα κοκτέιλ χαπιών μετά τον αγώνα της Εθνικής Αργεντινής με την Ελλάδα στο Μουντιάλ του 1994 στις ΗΠΑ. Ο Μαραντόνα ακόμη δεν έχει ξεπεράσει την εξάρτησή του από τα ναρκωτικά.

Τον Απρίλιο του 2003 αποκαλύφθηκε από τον πρώην υπεύθυνο του ντόπινγκ στην αμερικανική Ολυμπιακή Επιτροπή, Γουέιντ Εξαμ σε εκτενή έκθεσή του πως στα τράιαλς για τους Ολυμπιακούς Αγώνες της Σεούλ (1988) βρέθηκαν οκτώ πρωταθλητές θετικοί, γεγονός που παρέμεινε μυστικό μέχρι πρόσφατα. Μεταξύ των αθλητών αυτών ήταν και το όνομα του Καρλ Λιούις.

Τον Οκτώβριο του 2003 αποκαλύφθηκε η ύπαρξη της απαγορευμένης ουσίας THG ή τετραϋδρογεστρινόνη η οποία κατασκευάστηκε στα εργαστήρια της Balco, στις ΗΠΑ. Λίγες εβδομάδες αργότερα έγινε γνωστό πως το πρώτο «θύμα» της THG είναι ο πρωταθλητής Ευρώπης στα 100 μέτρα Βρετανός Ντουέιν Τσέιμπερς, ο οποίος τιμωρήθηκε με αποκλεισμό εφ' όρου ζωής από τους Ολυμπιακούς Αγώνες.

Στις 15 Μαρτίου του 2004 άφησε την τελευταία του πνοή ένας από τους σπουδαιότερους Ιταλούς ποδηλάτες, ο Μάρκο Παντάνι, γνωστός και ως «πειρατής», σε ηλικία 34 ετών. Το άψυχο κορμί του Παντάνι βρέθηκε σε δωμάτιο του ξενοδοχείου «Le Rose» στο Ρίμινι. Τα αίτια που προκάλεσαν τον θάνατο του Παντάνι ήταν η υπερβολική δόση κοκαΐνης σε συνδυασμό με αλκοόλ. Ο Παντάνι ήταν χρήστης αναβολικών ουσιών και είχε τιμωρηθεί με αποκλεισμό από τον γύρο της Γαλλίας.

Στις 12 Ιανουαρίου του 2004 ένας από τους σπουδαιότερους Αμερικανούς τενίστες, ο Τζον ΜακΕνρο, παραδέχτηκε πως έκανε για έξι χρόνια χρήση μίας μορφής στεροειδούς όμοιο με αυτό που έδιναν στα άλογα.

H επόμενη ημέρα

Το ντόπινγκ της «επόμενης μέρας» είναι το «γενετικό ντόπινγκ». Επιστήμονες κατάφεραν να αυξήσουν τη μυϊκή μάζα στα πόδια ποντικών εισάγοντας με ένεση έναν ιό που μεταφέρει γονίδιο στα μυϊκά κύτταρα δημιουργώντας την αυξητική ορμόνη που φέρει την κωδική ονομασία IGF-Ι. Τα αποτελέσματα ήταν εντυπωσιακά καθώς τα πόδια των ποντικών είχαν αποκτήσει τη διπλάσια δύναμη σε μερικές εβδομάδες. Τα περισσότερα e-mails που δέχτηκαν οι επιστήμονες και με τα οποία ζητούσαν πληροφορίες για το νέο επίτευγμα προέρχονταν από αθλητές!

Πίσω από το... δάφνινο στεφάνι!

Με αφορμή την πραγματοποίηση των Ολυμπιακών Αγώνων στη χώρα μας, ανασύρθηκαν και επιστρατεύθηκαν μια σειρά από ιδεολογήματα και μύθους με στόχο την κατασκευή και προβολή μιας ειδυλλιακής εικόνας σχετικά με τη διοργάνωση των Ολυμπιακών Αγώνων κατά την αρχαιότητα.

Οι γνώσεις μας για τους Ολυμπιακούς Αγώνες στην Αρχαία Ελλάδα είναι αρκετά πλούσιες από τις περιγραφές δεκάδων αρχαίων Ελλήνων συγγραφέων, από απεικονίσεις αθλητικών σκηνών σε αρχαία έργα τέχνης, καθώς και από τα ευρήματα των ανασκαφών. Μέσα στα στάδια και τις παλαίστρες οι αρχαίοι Έλληνες καλλιεργούσαν το σύνολο που λέγεται άνθρωπος για να το αναδείξουν σε προσωπικότητα χρήσιμη στην Πολιτεία και γι' αυτό κατόρθωσαν να πλάσουν τον υπέροχο εκείνο σωματικό τύπο, που μόνο η ελληνική αρχαιότητα μας άφησε, ως Ερμή του Πραξιτέλη, ως Έφηβο των Αντικυθήρων ή ως Δορυφόρο του Πολυκλείτου.

Ωστόσο, αν φανταζόμαστε τους αρχαίους Ολυμπιακούς Αγώνες ως κάτι το ιδεατό, έναν «ατσαλάκωτο» αθλητικό παράδεισο όπου οι νέοι επιδίδονταν στην ευγενή άμιλλα, έχοντας αναπτύξει αρμονικά το σώμα και τον νου για να κερδίσουν ένα κλαδί ελιάς, πέφτουμε έξω. H αλήθεια είναι ότι έχουμε και εδώ όλα τα στοιχεία της συμπεριφοράς που διέπουν άλλες ανθρώπινες δραστηριότητες: ευγένεια, ήθος, πολιτισμό, αλλά και ματαιοδοξία, απληστία, δωροδοκία, απάτη, φθόνο. H φιλολογική έρευνα στα κείμενα των αρχαίων Ελλήνων συγγραφέων, φωτίζοντας τα παρασκήνια, προσφέρει μια πλούσια σοδειά των αθέατων πλευρών των Ολυμπιακών Αγώνων, καθώς φέρνει στην ημερήσια διάταξη τα αποτυπώματα των πολεμικών συγκρούσεων για τον έλεγχο των Αγώνων, περιπτώσεις πολιτικής εκμετάλλευσης της νίκης είτε από την πλευρά κρατών και ηγεμόνων είτε από την πλευρά αθλητών, παράνομες πολιτογραφήσεις αθλητών, δωροδοκίες και χρηματισμό, παραβιάσεις των κανονισμών, εξαπατήσεις των Ελλανοδικών, έντονη βία, νίκες χωρίς συμμετοχή, χρησιμοποίηση της Ολυμπίας και των Αγώνων για τη νομιμοποίηση παράνομων πράξεων ηγεμόνων, σφαγών και κατακτητικών ενεργειών.

Το ποιος θα οργανώνει και θα εκμεταλλεύεται τα ωφελήματα των Αγώνων μετέτρεψε αρκετές φορές το Ιερό της Ολυμπίας σε πεδίο αιματηρών πολεμικών συγκρούσεων. H συγκέντρωση πλούτου από τη συρροή χιλιάδων πλουσίων και από τα αφιερώματα από όλες τις μεριές της Μεσογείου έγιναν η αιτία των αντιδικιών μεταξύ Πίσας (πόλη της Ηλείας, έξι στάδια ανατολικά της Ολυμπίας), Ήλιδος (η μεγαλύτερη πόλη της Ηλείας) και Αρκάδων που φαίνεται ότι ήταν οι κύριοι διεκδικητές της οργάνωσης των Ολυμπιακών Αγώνων. Π.χ. το 364 π.X. στη διάρκεια των 104ων Ολυμπιακών που διοργάνωναν οι Αρκάδες και ενώ, σύμφωνα με τον Ξενοφώντα, ήδη είχαν τελεστεί οι ιπποδρομίες και το πένταθλο, εισβάλλουν οι Ηλείοι με στρατό στον ιερό χώρο της Ολυμπίας και άρχισε μεγάλη μάχη κοντά στους αθλητικούς χώρους αλλά και γύρω από το Βουλευτήριο και τον Ναό του Δία, μπροστά στα κατάπληκτα μάτια των χιλιάδων θεατών.

Αρκετές ελληνικές πόλεις και ηγεμόνες για να εξασφαλίσουν Ολυμπιακές νίκες δεν δίσταζαν να εξαγοράζουν αθλητές από άλλες πόλεις και να τους εμφανίζουν ως δικούς τους πολίτες. Ιδιαίτερα οι τύραννοι ελληνικών πόλεων της Σικελίας πρωταγωνιστούσαν στις περισσότερες συναλλαγές αυτού του τύπου με κύριο στόχο την προβολή και ανάδειξή τους. Από την άλλη, αρκετοί αθλητές προκειμένου να κερδίσουν χρήματα παραχωρούσαν σε άλλες πόλεις την εκπροσώπηση της νίκης τους. Π.χ., ο Σωτάδης από την Κρήτη αναγορεύθηκε το 384 π.X. κατά τους 99ους Ολυμπιακούς Αγώνες νικητής στον δόλιχο δρόμο. Στους επόμενους, όμως, 100ούς Ολυμπιακούς το 380 π.X. παίρνοντας χρήματα από τους Εφέσιους αγωνίζεται ως Εφέσιος και κερδίζει την πρώτη θέση στον δόλιχο δρόμο. Σύμφωνα με τον Παυσανία, η στάση του αυτή τιμωρήθηκε από τους συμπατριώτες του Κρήτες με εξορία.

Στην πορεία των Ολυμπιακών Αγώνων παρουσιάστηκαν κρούσματα δωροδοκίας. Μερικοί αθλητές προκειμένου να στεφθούν νικητές δεν δίσταζαν να δωροδοκήσουν τους αντιπάλους τους παραβαίνοντας έτσι τον όρκο τους. Από τα στοιχεία που έχουμε στη διάθεσή μας φαίνεται καθαρά ότι η δωροδοκία και ο χρηματισμός δεν αφορούσε μόνο κάποιους αθλητές αλλά και ορισμένους προπονητές καθώς και Ελλανοδίκες. Π.χ. κατά τους 178ους Ολυμπιακούς του 368 π.X. κατασκευάστηκαν άλλες δύο Ζάνες από πρόστιμο που επέβαλαν οι Ελλανοδίκες σε δύο Ρόδιους αθλητές. Οι δύο αθλητές συνελήφθησαν επ' αυτοφώρω -όπως λέει ο Παυσανίας-, ο Εύδηλος να δωροδοκείται από τον Φιλόστρατο στο αγώνισμα της πάλης.

Το μόνο πράγμα που δεν μνημονεύεται είναι ίσως το ντόπινγκ. Ωστόσο ο Αριστοτέλης περιγράφει την παραμόρφωση του προσώπου των αθλητών, που μοιάζουν πλέον με ζώα, λόγω της ειδικής δίαιτας στην οποία υποβάλλονταν για αύξηση της μυϊκής τους μάζας. Ο σχολιασμός θυμίζει σημερινά πρόσωπα αθλητών που παραμορφώνονται από τη χρήση αυξητικών ορμονών.

Δίνουν αναβολικά σε εφήβους

Θραύση κάνει το ντόπινγκ στη χώρα μας - ακόμα και έφηβοι ερασιτέχνες αθλητές κάνουν χρήση απαγορευμένων ουσιών. Την ίδια στιγμή, κορυφαίοι Έλληνες επιστήμονες και πρωταθλητές του στίβου τονίζουν πως στο όνομα της κατάκτησης μεταλλίων σε Ολυμπιακούς, Παγκόσμια και Ευρωπαϊκά Πρωταθλήματα κλείνουν όλοι τα μάτια.

Τα στοιχεία από δύο διαφορετικές διεθνείς ερευνητικές εργασίες είναι αποκαλυπτικά: Τρία στα 100 Ελληνόπουλα ηλικίας 16 ετών παίρνουν αναβολικά στεροειδή, ενώ το ποσοστό χρήσης απαγορευμένων ουσιών φτάνει το 4,3% μεταξύ των αθλούμενων τριτοετών φοιτητών.

H πρώτη μελέτη έγινε σε εφήβους 15 και 16 ετών σε 30 χώρες, ενώ η δεύτερη μεταξύ φοιτητών ηλικίας άνω των 21 ετών σε έξι χώρες (Φινλανδία, Γαλλία, Γερμανία, Ελλάδα, Ιταλία και Ισραήλ). Σύμφωνα με τις μελέτες, το πρόβλημα αφορά περισσότερο τα αγόρια παρά τα κορίτσια, ενώ - ειδικά στους φοιτητές - σημαντικό ρόλο στη χρήση αναβολικών παίζει το αν έχουν έναν φίλο που παίρνει αναβολικά και το αν οι ίδιοι ήσαν πάντοτε πρόθυμοι να πάρουν συμπληρώματα για να τονώσουν τον οργανισμό τους και να βελτιώσουν τις επιδόσεις τους.

Οι εταιρείες και τα κέρδη

«Ένας αθλητής που θέλει να φθάσει στην κορυφή είναι πολύ πιθανό να στραφεί κάποια στιγμή σε νόμιμες ή παράνομες ουσίες, διότι χωρίς αυτές είναι εκ φύσεως αδύνατον να τα καταφέρει», λέει ο ορθοπεδικός κ. Γιώργος Κατσιφαράκης, ειδικός στις αθλητικές κακώσεις. «Στην όλη υπόθεση, κουμάντο κάνουν οι μεγάλες εταιρείες και τα μεγάλα κέρδη. Αυτά που απαιτούν, για τα χρήματα που δίνουν δεν γίνονται χωρίς "βοήθεια"».

«Στην Ελλάδα το ντόπινγκ είναι ένα θέμα που "καίει", διότι η ίδια η πολιτεία είναι αυτή που επιζητεί μετάλλια και πρωταθλητές, οπότε ωθεί τους αθλητές να προσπαθούν να ξεπεράσουν τις δικές τους φυσικές δυνάμεις», προσθέτει ο κ. Γιώργος Σάπκας, αναπληρωτής καθηγητής Ορθοπεδικής στην Ιατρική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών. «Για να συναγωνισθεί η Ελλάδα σε παγκόσμιο επίπεδο, όπου κατά γενική ομολογία οι αθλητές είναι ήδη ντοπαρισμένοι, πρέπει να ντοπαριστούν και οι Έλληνες, ειδάλλως δεν γίνεται τίποτα. Το σύστημα είναι το ίδιο σε όλο τον κόσμο: οι μεγάλες εταιρείες δίνουν πολλά χρήματα για τους αγώνες και θέλουν να βλέπει ο κόσμος ρεκόρ - και αυτό γίνεται μόνο με ντοπάρισμα που πρέπει να είναι ολοένα περισσότερο».

Το μυστικό του ντόπινγκ

Όπως επισημαίνουν οι ειδικοί το μυστικό του... καλού ντόπινγκ είναι να ξέρει κανείς πότε παύει μία ουσία ή μέθοδος να είναι ανιχνεύσιμη.

Και σε αυτό βοηθάει πολύ «το σύστημα να ενημερώνονται οι ομοσπονδίες για το πότε θα γίνει το αντιντόπινγκ κοντρόλ στους αθλητές, ώστε να ξέρουν και αυτοί πότε πρέπει να "κόψουν" τις ουσίες για να είναι "καθαροί" την επίμαχη ημέρα».

«Το ντόπινγκ δεν μπορεί να νικηθεί», τονίζει ο δρ Σταύρος Χάντζος, αθλητίατρος και γιατρός της Ελληνικής Ποδοσφαιρικής Ομοσπονδίας. «Μπορεί όμως να περιοριστεί με την επέκταση των αιφνιδιαστικών ελέγχων. Ας μην ξεχνάμε ότι οι ουσίες δεν ανιχνεύονται εάν περάσουν 72 ώρες από τη λήψη τους, συνεπώς μόνον με τον αιφνιδιασμό υπάρχει περίπτωση να εντοπιστεί ένας ντοπαρισμένος αθλητής».

ΣΥΜΠΤΩΜΑΤΑ

Τα «σημάδια» που προδίδουν: ακμή, χοντρή φωνή, μεγάλο σαγόνι

Πέρα από τους ελέγχους και η μακροχρόνια ή μεγάλη χρήση απαγορευμένων ουσιών μπορεί να «προδώσει» έναν αθλητή. «Όταν βλέπεις έναν αθλητή που συμμετέχει μόνον σε μεγάλους αγώνες και στο μεσοδιάστημα σε κανένα μίτινγκ ή έναν άλλο που κερδίζει μετάλλιο σε μια μεγάλη διοργάνωση και μετά... εξαφανίζεται, αμέσως εγείρονται υπόνοιες πως παίρνει ουσίες», εξηγεί ο γιατρός κ. Γ. Κατσιφαράκης.

Εξίσου αποκαλυπτικές είναι και οι δραματικές αλλαγές στην εμφάνιση των αθλητών: μια γυναίκα λ.χ. χωρίς στήθος, με τριχοφυΐα ή με «ανδρικό σώμα» και βαθιά φωνή ή έναν άνδρα με απίστευτη αύξηση της σωματικής διάπλασης, με πρόωρα γερασμένο πρόσωπο με υπερμεγέθες σαγόνι ή με αφύσικα λεπτή φωνή - «και οι αλλαγές αυτές συνήθως είναι μη αναστρέψιμες», κατά τον κ. Χάντζο.

Δεν είναι, όμως, μόνο αυτά τα ύποπτα συμπτώματα. Πρόσφατα, 20χρονος Έλληνας πρωταθλητής του στίβου υποβλήθηκε σε χειρουργική επέμβαση για διόγκωση του προστάτη του που οφειλόταν σε υπερβολική χρήση αναβολικών, ενώ γνωστή Ελληνίδα πρωταθλήτρια του στίβου διαπιστώθηκε ότι από την ίδια αιτία παρουσίαζε υπερβολική διόγκωση των έξω γεννητικών οργάνων της. Ένα άλλο σημείο που «προδίδει» είναι η... εφηβική ακμή που δεν λέει να αποχωριστεί αρκετές από τις πρωταθλήτριές μας.

«Δεν έχουμε χρόνο για άθληση»

Οι αυξημένες μαθητικές υποχρεώσεις οδηγούν τους εφήβους στην... ανθυγιεινή ζωή

Όσο μεγαλώνουν, οι έφηβοι της Ελλάδας εγκαταλείπουν τον αθλητισμό και την υγιεινή ζωή! Αυτό δείχνει έρευνα των Πανεπιστημίων Θεσσαλίας και Θράκης που πραγματοποιήθηκε σε 4.318 μαθητές Γυμνασίου και Λυκείου.

«Στο Λύκειο ελάχιστοι συνεχίζουν να αθλούνται. Συνήθως είναι αυτοί που έχουν αποφασίσει να ασχοληθούν επαγγελματικά με τον αθλητισμό», λέει ο μαθητής της B' Λυκείου Ηλίας Κανάκης

Μπορεί οι νέοι της χώρας μας να αθλούνται στα γυμνασιακά τους χρόνια, όταν όμως ανεβαίνουν το σκαλοπάτι του Λυκείου ξεχνούν γήπεδα, μπάλες, όργανα γυμναστικής και την υγιεινή ζωή. Μία από τις πιθανότερες αιτίες είναι το πιεστικό εκπαιδευτικό πρόγραμμα στις τάξεις του Λυκείου, εκτιμούν οι επιστήμονες. Από την ίδια έρευνα προκύπτει μάλιστα ότι οι έφηβοι που απομακρύνονται από τον αθλητισμό ρέπουν σε ανθυγιεινές συνήθειες όπως είναι το κάπνισμα και η χρήση ναρκωτικών.

Οι λιγοστοί έφηβοι που ασχολούνται με τον αθλητισμό όσο φοιτούν στο Γυμνάσιο γίνονται... ακόμα λιγότεροι όταν οι μαθητικές τους υποχρεώσεις αυξάνονται με τη φοίτηση στο Λύκειο, όπως δείχνει η έρευνα που έγινε σε 33 Γυμνάσια και 28 Λύκεια στην Αθήνα, στη Θεσσαλονίκη, στην Κομοτηνή, στην Κοζάνη, στα Τρίκαλα και στην Ξάνθη. Περίπου 4 στα 10 αγόρια (37,5%) και 2 στα 10 κορίτσια (23%) συμμετέχουν σε αθλητικούς συλλόγους στο Γυμνάσιο. Στο Λύκειο ωστόσο η συμμετοχή σε αθλητικές δραστηριότητες μειώνεται σημαντικά. Μόλις 26,3% των αγοριών και 17,6% των κοριτσιών αθλούνται σε συλλόγους.

Το εκπαιδευτικό σύστημα

«H B' Λυκείου είναι η πιο καθοριστική για την πορεία προς το Πανεπιστήμιο και έτσι θα περιορίσουμε το παιχνίδι», λέει ο Γιώργος Καρκώνης

Μία από τις αιτίες για την απομάκρυνση των εφήβων από τον αθλητισμό «είναι το εκπαιδευτικό σύστημα, το οποίο είναι δομημένο με τέτοιον τρόπο που αποτρέπει την άσκηση και άθληση των παιδιών», εξηγεί στα «NEA» ο καθηγητής Γιάννης Θεοδωράκης από το Τμήμα Επιστήμης Φυσικής Αγωγής και Αθλητισμού του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας. «Είναι ενδεικτικό ότι οι ώρες γυμναστικής στο Δημοτικό είναι τρεις ώρες την εβδομάδα, στο Γυμνάσιο δύο και στο Λύκειο μόλις μία. Άλλωστε στις τελευταίες τάξεις του Λυκείου οι μαθητές επικεντρώνονται στο πώς θα μπουν στο Πανεπιστήμιο και δεν αφιερώνουν χρόνο για άθληση», προσθέτει ο καθηγητής.

Τα αποτελέσματα της έρευνας τα επιβεβαιώνουν και οι ίδιοι οι έφηβοι. H παρέα του Χρήστου, του Γιώργου και του Ηλία, μαθητών A' Λυκείου που παίζουν καθημερινά ποδόσφαιρο και μπάσκετ στους Αμπελοκήπους, προσπαθεί να εκμεταλλευτεί στο έπακρο τον ελεύθερο χρόνο του καλοκαιριού. «Το έχουμε πάρει απόφαση... Από τον Σεπτέμβριο που θα είμαστε στη B' Λυκείου με το διάβασμα και τα φροντιστήρια δεν θα έχουμε χρόνο για αθλητισμό», λένε χαρακτηριστικά. «H B' Τάξη είναι η πιο καθοριστική για την πορεία προς το Πανεπιστήμιο και έτσι θα περιορίσουμε το παιχνίδι», αναφέρει ο Γιώργος Καρκώνης. Ο συμμαθητής του Ηλίας Κανάκης συμπληρώνει ότι «στο Λύκειο ελάχιστοι συνεχίζουν να αθλούνται. Συνήθως είναι αυτοί που έχουν αποφασίσει να ασχοληθούν επαγγελματικά με τον αθλητισμό».

Τα περισσότερα τσιγάρα ανάβουν στο Λύκειο

Ο αριθμός των μαθητών που καπνίζουν και κάνουν χρήση χασίς ή «έκσταση» αυξάνεται σημαντικά στις τάξεις του Λυκείου, όπως προκύπτει από την έρευνα. Τα ποσοστά των μαθητών οι οποίοι καπνίζουν και κάνουν χρήση ναρκωτικών ουσιών τετραπλασιάζονται στο Λύκειο. Στο Γυμνάσιο τα αγόρια καπνίζουν σε ποσοστό 6,6%, ενώ στο Λύκειο το ποσοστό αυξάνεται σε 23,5%. Παρόμοια αύξηση παρουσιάζει και η συμμετοχή των μαθητών σε βίαια επεισόδια στις τάξεις του Λυκείου. Όπως τονίζουν οι ερευνητές, «η συμμετοχή σε φυσικές δραστηριότητες δεν είναι μεμονωμένη συμπεριφορά. Επηρεάζεται και επηρεάζει τη διατροφή, το κάπνισμα, τη σχέση με τα ναρκωτικά και τη συμμετοχή ή μη σε βίαια επεισόδια».

Για να σταματήσουν να εγκαταλείπουν οι έφηβοι τον αθλητισμό και την υγιεινή ζωή «πρέπει να επεκταθούν και να εντατικοποιηθούν τα σχολικά προγράμματα αγωγής υγείας με θέμα την άσκηση» τονίζει ο καθηγητής κ. Θεοδωράκης. «Το εκπαιδευτικό σύστημα μόνο με αυτόν τον τρόπο μπορεί να παρέμβει για να ενημερώσει και να ευαισθητοποιήσει τους εφήβους».

ΤΕΛΟΣ

ΕΠΙΛΟΓΟΣ: